TS. Lê Xuân Nghĩa, Thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính - tiền tệ quốc gia cho rằng, cho vay cá nhân sẽ là "miếng bánh ngon" đối với các ngân hàng trong bối cảnh hiện nay.
"Nền kinh tế đang phục hồi, nếu mở rộng cho vay cá nhân và hộ kinh doanh dịch vụ thương mại, đặc biệt là các tiểu thương, sẽ là cách làm ăn tốt nhất với các ngân hàng vì nhu cầu vay vốn của các đối tượng này sẽ tăng cao tháng cuối năm”, ông Nghĩa nói.
Tăng trưởng nhanh nhưng còn nhiều dư địa
Các chuyên gia kinh tế cho rằng, Việt Nam là một thị trường tiêu dùng rất lớn và đầy tiềm năng khi mà tiêu dùng của cá nhân và hộ gia đình chiếm tới khoảng 80% GDP. Tuy nhiên, thống kê cho thấy, tỷ lệ cho vay tiêu dùng/GDP của Việt Nam mới chỉ ở mức 28%. Nếu so sánh với các quốc gia khác trong khu vực ASEAN thì tỷ lệ này còn khá khiêm tốn, như Malaysia ghi nhận mức 57%, ở Thái Lan là hơn 38%... Vì vậy, thị trường tín dụng tiêu dùng ở Việt Nam vẫn còn nhiều dư địa để phát triển.
Dự báo nhu cầu vay tiêu dùng năm 2021 tiếp tục tăng trưởng cao, vào khoảng 13-15%. |
Thực tế, thời gian qua, ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 khiến tín dụng sản xuất, kinh doanh chậm lại, các ngân hàng đã đẩy mạnh mảng bán lẻ, trong đó có cho vay tiêu dùng, dịch vụ... BIDV là một ví dụ điển hình khi dư nợ bán lẻ năm 2021 đã tăng trưởng gấp 12 lần so với năm 2011, từ chiếm tỷ trọng 13,3% tổng dư nợ tín dụng lên gần 38%.
Báo cáo tài chính quý III vừa qua cho thấy, nhiều ngân hàng thương mại vẫn đảm bảo tăng trưởng lợi nhuận. Cụ thể như VIB nối dài các quý liên tiếp tăng trưởng doanh thu, lợi nhuận tăng tới 32% so với cùng kỳ, tăng trưởng chủ yếu đến từ mảng bán lẻ và kênh số hóa, tiếp tục nằm trong top các ngân hàng hoạt động hiệu quả với tỷ lệ sinh lời trên vốn chủ sở hữu (ROE) hơn 29%
Tương quan này cho thấy lợi nhuận đã không còn dựa quá nhiều vào mở rộng tài sản và đẩy cao tăng trưởng tín dụng như truyền thống hoạt động của các ngân hàng thương mại Việt Nam nhiều năm trước. Thay vào đó, mô hình và chiến lược bán lẻ, phát triển mạnh dịch vụ, cho vay tiêu dùng trở thành động lực cho hiệu quả hoạt động.
Quan sát trên thị trường gần đây có thể thấy, nhằm đáp ứng nhu cầu vay vốn tiêu dùng, vay mua nhà, mua ô tô… của người dân, nhiều ngân hàng đã và đang tung ra các gói tín dụng tiêu dùng với lãi suất khá hấp dẫn.
Dự báo nhu cầu vay tiêu dùng năm 2021 tiếp tục tăng trưởng cao, vào khoảng 13-15%.
Điển hình, Sacombank triển khai gói 10.000 tỷ đồng dành cho khách hàng cá nhân vay vốn sản xuất kinh doanh, mua/xây sửa bất động sản, mua xe ô tô với lãi suất từ 6,5%/năm, thời hạn ưu đãi lên đến 12 tháng… Hay như BIDV cũng đang triển khai gói tín dụng 20.000 tỷ đồng ngắn hạn hỗ trợ cho vay khách hàng cá nhân sản xuất kinh doanh chịu ảnh hưởng bởi dịch Covid-19…
Lãnh đạo một ngân hàng thương mại cổ phần đánh giá, cho vay tiêu dùng là thị trường rất tiềm năng và cũng là “cứu cánh” trong việc phát triển sản phẩm và cạnh tranh của các ngân hàng: “Trong mấy năm qua, các ngân hàng phải tự động nghiên cứu các sản phẩm phù hợp, đảm bảo hạn chế rủi ro nhưng vẫn “phủ sóng” được nhóm khách hàng này”.
Một trong 3 động lực tăng trưởng kinh tế
Bà Hà Thu Giang, Phó Vụ trưởng Vụ tín dụng các ngành kinh tế (Ngân hàng Nhà nước) cho biết, đến cuối tháng 10/2021, dư nợ tín dụng toàn nền kinh tế đạt trên 9,99 triệu tỷ đồng, tăng 8,72% so với cuối năm 2020.
Đặc biệt, các tổ chức tín dụng cũng đẩy mạnh cho vay phục vụ nhu cầu đời sống, cho vay tiêu dùng, toàn hệ thống có 78 tổ chức tín dụng tham gia cho vay phục vụ đời sống với dư nợ vay đạt gần 1,95 triệu tỷ đồng, chiếm 19,6% tổng dư nợ tín dụng toàn nền kinh tế, tăng 5% so với cuối năm 2020, tăng 9,55% so với cuối năm 2018 và tăng 5,4% so với thời điểm trước khi ban hành Chỉ thị 12/CT-TTg, trong đó dư nợ dài hạn chiếm tỷ trọng lớn (84%).
Về nhu cầu tín dụng tiêu dùng trong bối cảnh hiện nay, trao đổi với VnBusiness, chuyên gia tài chính – ngân hàng, TS. Nguyễn Trí Hiếu cho rằng, đại dịch Covid-19 với những diễn biến phức tạp đã ảnh hưởng nặng nề đến nền kinh tế, tác động tiêu cực đến tình hình lao động việc làm. Báo cáo tác động của dịch Covid-19 đến tình hình lao động, việc làm trong quý III/2021 của Tổng cục Thống kê cho biết cả nước có hơn 1,8 triệu người thiếu việc làm, tăng 700,3 nghìn người so với quý trước và tăng 620 nghìn người so với cùng kỳ năm trước.
“Trong bối cảnh này, hình thức cho vay tiêu dùng ở Việt Nam có dấu hiệu sẽ trở thành xu hướng mới và phát triển mạnh mẽ để đáp ứng nhu cầu của người dân trong và sau đại dịch. Một bộ phận không nhỏ người dân cần đến loại hình tài chính tiêu dùng này để giải quyết vấn đề khó khăn trước mắt, đáp ứng các nhu cầu cần thiết, ổn định và vực dậy cuộc sống trở lại. Cho vay tiêu dùng là một trong 3 động lực của tăng trưởng kinh tế ở Việt Nam hiện nay, do đó cần đẩy mạnh cho vay tiêu dùng để kích cầu tiêu dùng nội địa”, ông Hiếu nói.
Lãnh đạo các ngân hàng cũng cho biết, đẩy mạnh mảng bán lẻ, trong đó có cho vay tiêu dùng giúp ngân hàng hạn chế được rủi ro về nợ xấu do điều kiện cho vay sẽ cao hơn. Đồng thời, cho vay cá nhân và hộ gia đình thường là những món vay nhỏ, lãi suất bình quân hiện nay trung bình khoảng 28%/năm.
Ông Lê Ngọc Lâm, Tổng giám đốc BIDV cho rằng, tài chính tiêu dùng là một trong những yếu tố giúp kích thích tăng trưởng kinh tế sau giai đoạn dài giãn cách xã hội, thông qua đẩy mạnh nhu cầu tiêu dùng của người dân, qua đó ngân hàng tăng thu lợi nhuận. Hơn nữa, phát triển cho vay tiêu dùng thực chất, hiệu quả sẽ tạo lập được thói quen cho người dân khi có nhu cầu vay để chi tiêu sẽ tìm tới các ngân hàng, công ty tài chính, hạn chế rơi vào bẫy tín dụng đen với lãi suất "cắt cổ".
Huyền Anh