Dù không phải là làng nghề truyền thống nhưng với mong muốn giúp người dân nâng cao thu nhập, nghề mây xiên được du nhập về Quảng Phương. Chính quyền đã tổ chức dạy nghề cho người dân và thành lập HTX Sản xuất dịch vụ Mây xiên Quảng Phương vào năm 2008 nhằm hỗ trợ người dân sản xuất.
Vững vàng đi lên
Trải qua thời gian, HTX vẫn đứng vững và khẳng định được sức mạnh của mô hình kinh tế hợp tác. Để thuận tiện cho quá trình hoạt động, năm 2016, HTX tổ chức đại hội, chuyển đổi mô hình hoạt động theo Luật HTX 2012.
Từ chỗ chỉ tập trung sản xuất các mặt hàng mây tre đan dân dụng phục vụ nhu cầu trong nước, đến nay, các sản phẩm mây xiên như: thùng tròn, thùng bầu dục bộ ba, khay vuông, khay chữ nhật có cửa, âu trầu, lọ hoa, lọ lục bình, ấm tích… của HTX đã được khách hàng nước ngoài để ý vì độ bền chắc, đẹp và không ảnh hưởng môi trường.
Sản phẩm của HTX Quảng Phương là một trong 8 nhãn hiệu tại Quảng Bình được Cục Sở hữu trí tuệ cấp giấy chứng nhận đăng ký (Ảnh: Internet) |
Với vai trò là đơn vị hỗ trợ người dân, HTX đứng ra cung ứng nguyên liệu đầu vào và tiêu thụ sản phẩm đầu ra cho bà con. Nguyên liệu để làm các sản phẩm hiện nay là song và sợi mây được nhập khẩu hoặc thu mua từ các tỉnh trong nước. HTX lấy nguyên liệu này về, xử lý rồi chia ra cho từng hộ, từng người đăng ký tùy theo mức độ hoàn thành của mình. Các sản phẩm được tạo ra theo hình dáng, kích thước đã định sẵn. Sau khi hoàn thành sản phẩm, người dân sẽ trả lại cho HTX để hoàn thành những khâu còn lại.
Để phát triển bền vững, lãnh đạo HTX luôn chủ trương xây dựng kế hoạch sản xuất kinh doanh, đưa ra các tiểu dự án, các đề xuất nhằm phát triển nghề. Đồng thời, HTX luôn không ngừng mở rộng đào tạo, nâng cao tay nghề cho các thành viên, các lao động tham gia sản xuất, nâng cao chất lượng và sự đa dạng về mẫu mã của sản phẩm. Đến nay, 30 thành viên của HTX đều là những người có tay nghề vững, sẵn sàng tham gia các lớp dạy nghề ở trong và ngoài tỉnh.
Thị trường tiêu thụ sản phẩm của HTX chủ yếu tại Cảng hàng không Đồng Hới, Phong Nha - Kẻ Bàng, Nghệ An, Đà Nẵng, Huế, TP. Hồ Chí Minh và một số tỉnh lân cận. HTX cũng làm vệ tinh cho các công ty mây tre đan xuất khẩu các tỉnh bạn. Đặc biệt, hàng mây xiên của HTX đã xuất khẩu sang nước bạn Lào và rất được khách hàng ưa chuộng.
Thông thường, một người mới học nghề trong một ngày có thể làm được 2, 3 sản phẩm hoàn chỉnh. Do có thể tận dụng làm tại nhà, công việc lại không nặng nhọc, vất vả, không phải bỏ chi phí đầu tư và cho thu nhập tương đối nên thu hút được nhiều người tham gia. Hiện nay, HTX tạo việc làm cho 200 lao động là người dân địa phương. Có nghề, đời sống của người dân thay đổi rõ rệt, nhiều gia đình giờ đã khấm khá.
Bảo đảm môi trường làm việc
Với nhu cầu ngày càng cao của thị trường, để hoạt động ổn định và bền vững, HTX phải bảo đảm các yếu tố về an toàn lao động và môi trường.
Chính vì vậy, ngoài tập trung đào tạo, nâng cao tay nghề cho người lao động, HTX tăng cường liên kết với doanh nghiệp, các tổ chức xã hội tìm kiếm nguồn vốn đầu tư máy móc, nhà xưởng, trang thiết bị phục vụ sản xuất một cách bài bản. Việc này khiến tăng chi phí trong ngắn hạn, nhưng về dài hạn sẽ giúp HTX nâng cao năng suất lao động, cải thiện điều kiện lao động, an toàn lao động… Đây là ngành nghề truyền thống nên sự chủ động của HTX trong cải cách thể chế, cải thiện môi trường làm việc là rất thiết thực.
HTX luôn chú trọng đến điều kiện làm việc của người lao động (Ảnh: Internet) |
“Máy móc giúp chất lượng nguồn nguyên liệu được bảo đảm, người lao động như chúng tôi cũng được giải phóng sức lao động trong khi nâng cao được năng suất”-chị Nguyễn Thị Mơ, người lao động tại HTX cho biết. Tuy nhiên, để sử dụng máy móc hiệu quả, các thành viên cũng được tham gia các buổi đào tạo về vận hành máy móc bảo đảm an toàn lao động trong suốt quá trình làm việc.
Nếu như trước kia, nguyên liệu được luộc trong nước sôi hoặc sấy khói rơm thì nay đã được xử lý bằng hệ thống máy hấp, sấy vừa giảm thiểu ô nhiễm môi trường, vừa bảo đảm môi trường làm việc an toàn cho người lao động. Việc sắp xếp nhà xưởng, trang bị bình cứu hỏa hay lắp đặt hệ thống điện cũng được tính toán để hạn chế cháy nổ gây mất an toàn…
Có thể thấy, lựa chọn phát triển thủ công mỹ nghệ là điều không đơn giản vì có thời gian dài, nghề này phải cạnh tranh với những sản phẩm từ Trung Quốc. Tuy nhiên, với sự quyết tâm, kiên trì, HTX đã xây dựng và phát triển thành công mô hình kinh tế hợp tác, từ đó làm nền tảng hỗ trợ người dân sản xuất, nâng cao đời sống. Sản phẩm của HTX đang đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng trong xã hội hiện đại.
Như Yến