Số liệu của Trung tâm Khuyến nông quốc gia cho thấy, việc đẩy mạnh chuyển đổi cơ cấu sản xuất, đưa nhiều cây trồng có giá trị kinh tế cao, lợi thế cạnh tranh như nhãn lồng Hưng Yên, bưởi Đoan Hùng, cam Cao Phong... vào sản xuất, các vùng chuyển đổi có giá trị sản xuất cao hơn 5 - 8 lần so với trồng lúa.
Thay đổi để thành công
Điển hình, lĩnh vực nông nghiệp huyện Yên Mỹ, tỉnh Hưng Yên thời gian qua có bước phát triển khá toàn diện theo hướng sản xuất hàng hóa, ứng dụng hiệu quả khoa học - kỹ thuật gắn với an toàn sinh thái, mang lại lợi ích toàn diện cho người dân.
Đến nay, Yên Mỹ đã hình thành nhiều vùng sản xuất chuyên canh, áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, phát triển các cây trồng có giá trị kinh tế cao như sản xuất rau an toàn tại xã Việt Cường, Yên Phú; trồng cây ăn quả tại các xã Minh Châu, Yên Phú, Hoàn Long…
Nổi bật có thể kể đến mô hình chuyển đổi đất lúa kém hiệu quả sang sản xuất rau an toàn ở HTX Dịch vụ nông nghiệp tổng hợp xã Yên Phú. Hiện, diện tích rau an toàn của HTX và các hộ nông dân liên kết khoảng 35 ha, mỗi tháng cung ứng ra thị trường 45 - 50 tấn rau các loại.
“Nhờ sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP (đã được công nhận), sản phẩm của HTX được các đối tác tiêu thụ tin tưởng, giá bán cao hơn 15 - 30% so với mặt bằng chung. Giá trị sản xuất luôn đạt trên 100 triệu/ha/năm, đời sống thành viên, người lao động ngày càng nâng lên”, đại diện HTX chia sẻ.
Chuyển đổi cơ cấu cây trồng là chìa khóa để nông dân thoát nghèo, làm giàu. |
Tương tự, tại huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc, với mục tiêu nâng cao đời sống của người dân, xã An Hòa đã đưa ra nhiều giải pháp nhằm thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu nông nghiệp.
Đặc biệt, với sự hình thành của các HTX, tổ hợp tác, lĩnh vực nông nghiệp của xã đang có những bước chuyển tích cực theo hướng hàng hóa gắn với chuỗi giá trị. Điển hình là HTX An Hòa chuyên hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp, với sản phẩm chủ lực là dưa chuột.
Ông Đỗ Văn Dũng, Giám đốc HTX chia sẻ, vào năm 2019, được sự hỗ trợ của tỉnh, HTX tiếp nhận 1 kỹ sư nông nghiệp có trình độ chuyên môn cao về làm việc. Để tạo ra những sản phẩm chất lượng cao, HTX áp dụng sản xuất VietGAP, với tiêu chuẩn “sạch từ đồng ruộng đến bàn ăn”.
Với hoạt động hiệu quả, HTX đang mang lại việc làm cho hàng chục lao động tại địa phương, đóng góp tích cực vào quá trình phát triển kinh tế-xã hội, xây dựng nông thôn mới, xóa đói giảm nghèo trên địa bàn. 100% thành viên HTX có thu nhập ổn định, bình quân trên 50 triệu đồng/năm.
Xây dựng chuỗi giá trị
Được biết, những năm qua, huyện Tam Dương luôn được tỉnh Vĩnh Phúc đánh giá cao về chuyển đổi cơ cấu giống cây trồng, cơ cấu mùa vụ. Diện tích gieo cấy các giống lúa mới năng suất, chất lượng cao phù hợp với thổ nhưỡng của huyện như Thiên ưu 8, TBR 225, BC15, ADI2… ngày càng được mở rộng.
Đến nay, huyện đã hình thành các vùng sản xuất hàng hóa tập trung mang lại hiệu quả kinh tế cao, thân thiện môi trường như vùng sản xuất dưa chuột quy mô 400 ha tại các xã An Hòa, Hợp Hòa, Hướng Đạo, Duy Phiên; vùng sản xuất bí đỏ quy mô 200 ha tại thị trấn Hợp Hòa, xã Hoàng Lâu, Thanh Vân, Đạo Tú…
Hiện nay, tỷ lệ cơ giới hóa nông nghiệp trong khâu làm đất và thu hoạch của huyện Tam Dương đã đạt trên 90%. Nhiều mô hình sản xuất nông nghiệp được thực hiện theo hướng liên kết 4 nhà đã góp phần nâng cao năng suất, hiệu quả, thu nhập cho nông dân.
Huyện Gia Lộc (Hải Dương) cũng đang có những thành công lớn trong chuyển đổi cơ cấu cây trồng, với 35 vùng chuyên canh rau, củ, quả và gần 50 vùng lúa chất lượng cao với tổng diện tích hơn 1.500 ha.
Các vùng chuyên canh này đã góp phần đưa giá trị bình quân trên một ha đất canh tác trên địa bàn huyện đạt trên 200 triệu đồng/năm. Một trong những mô hình điểm là HTX Tân Minh Đức (xã Phạm Trấn) đang đi đầu trong làn sóng phát triển nông nghiệp công nghệ cao gắn với an toàn sinh thái.
Các kết quả thực tế cho thấy các HTX đang đóng vai trò rất tích cực vào quá trình chuyển đổi cơ cấu nông nghiệp huyện Gia Lộc trong những năm qua. Hiệu quả của các HTX cũng đang góp phần thúc đẩy chuỗi liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp bền vững trên địa bàn huyện.
Thời gian tới, bên cạnh nâng cao vai trò của HTX, các địa phương đều dự kiến đẩy mạnh đầu tư, hỗ trợ, khuyến khích phát triển công nghiệp chế biến nông sản gắn với phát triển vùng nguyên liệu tập trung và tiêu thụ sản phẩm trên cơ sở cơ cấu lại vật nuôi, cây trồng theo hướng hàng hóa gắn với an toàn sinh thái.
Cùng với đó, để hiện thực hóa các mục tiêu nâng cao đời sống cho người dân, các địa phương cũng sẽ có thêm chính sách hỗ trợ, khuyến khích các HTX, doanh nghiệp có tiềm lực, ứng dụng công nghệ cao, công nghệ tiên tiến tổ chức sản xuất theo hướng hợp tác, liên kết theo chuỗi giá trị. Đẩy mạnh phát triển kinh tế trang trại, nâng cao quy mô kinh tế hộ, đa dạng hóa các hình thức liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm gắn với bảo vệ môi trường.
Chu Du