Sau 5 năm triển khai thi hành Luật HTX 2012, khu vực kinh tế hợp tác (KTHT), nòng cốt là HTX đã có sự chuyển biến tích cực cả chất và lượng. Tuy nhiên, sự phát triển của khu vực này còn gặp nhiều khó khăn, thách thức, trong đó đa số các HTX có quy mô sản xuất nhỏ, vốn ít, trang thiết bị lạc hậu, chưa liên kết để mở rộng quy mô.
Chú trọng về chất
Tại hội thảo “Góp ý đề cương chiến lược phát triển kinh tế tập thể, HTX giai đoạn 2021 - 2030” do Bộ KH&ĐT tổ chức ngày 13/12, ông Nguyễn Văn Đoàn, Cục trưởng Cục Phát triển HTX (Bộ KH&ĐT), cho biết: Một trong những nguyên nhân cốt lõi khiến cho khu vực kinh tế HTX phát triển chưa tương xứng với tiềm năng là do hạn chế về cơ chế, chính sách khi chưa có chiến lược tổng thể cho phát triển kinh tế của khu vực KTHT, HTX.
Chính bởi vậy, Chính phủ đã chỉ đạo, giao cho Bộ KH&ĐT phối hợp với các cơ quan, các tổ chức quốc tế, các nhà tài trợ xây dựng dự thảo đề cương chiến lược phát triển KTHT, HTX giai đoạn 2021 - 2030.
Đề cương chiến lược phát triển KTHT, HTX của Bộ KH&ĐT dự thảo tập trung chủ yếu vào quan điểm, mục tiêu và định hướng chiến lược thông qua phân tích, đánh giá thực trạng phát triển của khu vực KTHT, HTX hiện nay.
Báo cáo tại hội thảo, Trưởng phòng Tổng hợp - Cục phát triển HTX - bà Mai Thị Thu Hường, cho biết: Phát triển KTHT, HTX bền vững là yêu cầu xuyên suốt Chiến lược. Nó xuất phát từ nhu cầu của người dân, tổ chức tham gia. Phải tôn trọng giá trị, nguyên tắc hoạt động của các HTX phù hợp với điều kiện, đặc điểm, mục tiêu phát triển của từng địa phương và cả nước.
Trên cơ sở quan điểm đó, Chiến lược đề ra các mục tiêu tổng quát như xây dựng và phát triển mô hình HTX hoạt động theo Luật HTX 2012; phát triển KTHT, HTX bền vững trên cơ sở tôn trọng bản chất, các giá trị và nguyên tắc để cải thiện đời sống thành viên; phấn đấu đến năm 2030 KTHT, HTX có tác động sâu rộng, rõ nét trong đời sống chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội của người dân, góp phần đưa tinh thần hợp tác, đoàn kết và tinh thần dân chủ trở thành văn hóa trong đời sống xã hội.
Tại Hội thảo, các mục tiêu cụ thể của Chiến lược được Bộ KH&ĐT nêu ra trên tinh thần lấy ý kiến đóng góp của các đại biểu đến từ bộ, ban, ngành, Liên minh HTX Việt Nam, Liên minh HTX các tỉnh và các HTX tiêu biểu. Đa số các đại biểu đều đồng ý với nội dung của Chiến lược và khẳng định phát triển HTX phải hướng chú trọng về chất lượng hơn số lượng.
 |
|
Hội thảo: “Góp ý đề cương chiến lược phát triển kinh tế tập thể, HTX giai đoạn 2021 - 2030” |
Thực tiễn từ HTX hoạt động hiệu quả
Chia sẻ kinh nghiệm từ khu vực kinh tế HTX tại Đức, Ts. Nguyễn Thị Tuyết Minh đến từ văn phòng Liên đoàn HTX Raiffeisen CHLB Đức (DGRV) tại Việt Nam, chỉ ra rằng: Một HTX thành công, có thể tồn tại được trong quá khứ, hiện tại và tương lai chỉ khi thỏa mãn cả ba điều kiện: Hoạt động có lãi, có thể cạnh tranh và luôn bắt nhịp được những thách thức thay đổi của thị trường. HTX thành lập phải dựa trên nhu cầu của thành viên, trên tinh thần tự nguyện. Về dài hạn, HTX phải phục vụ nhu cầu của thành viên.
HTX Dịch vụ nông nghiệp Nhân Lý (Vĩnh Phúc) sản xuất tập trung khoanh vùng và đi vào các hợp đồng liên kết từ nông dân đến các doanh nghiệp và ngân hàng. Sản phẩm của HTX hiện nay là ngô ngọt, ngô nếp, bí đỏ, ớt, khoai tây, trong đó nhiều mặt hàng đang chuẩn bị xuất khẩu sang nước ngoài.
Chia sẻ những khó khăn trong quá trình phát triển của HTX, bà Lê Thị Hương - Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc HTX, đề nghị các tỉnh phải có cơ quan đứng ra tổ chức liên kết các HTX với nhau, hỗ trợ chính sách tập trung cho một HTX điểm hoạt động chất lượng để các HTX khác lấy đó làm gương phấn đấu.
Nêu lên một con số ấn tượng của tỉnh Hưng Yên năm 2017 có 50 HTX thành lập mới (tăng 57% so với năm trước đó), bà Nguyễn Thị Thu Thủy - Phó phòng Đăng ký kinh doanh - Sở KH&ĐT Hưng Yên đã đóng góp ý kiến nâng cao hiệu quả hoạt động HTX trong Chiến lược phát triển KTHT, HTX.
Theo đó, giai đoạn 2021 - 2030 các HTX chuyển đổi tương đối hoàn thiện. Từ giờ đến 2021 cần có hướng dẫn cụ thể đối với HTX chưa chuyển đổi, bắt buộc tiến hành giải thể các HTX này để hoàn thiện cơ sở dữ liệu, tạo thuận lợi cho công tác quản lý.
Để xây dựng chiến lược phát triển KTHT, HTX tại Việt Nam, DGRV kiến nghị các khung khổ pháp lý đối với HTX phải bảo đảm tạo một sân chơi công bằng; chú trọng việc đào tạo nguồn nhân lực cho phát triển kinh tế HTX; tăng tính gắn kết giữa các thành viên với HTX, giữa HTX với Liên minh HTX tỉnh, giữa Liên minh HTX tỉnh với Liên minh HTX Việt Nam. Trong đó nhấn mạnh, yếu tố quan trọng nhất là đào tạo nâng cao nhận thức, năng lực và kiểm toán để tăng cường tính minh bạch, cải thiện niềm tin.
Hà Xuyên
