Năm 2017, HTX thí điểm trồng chanh dây trong nhà lưới theo tiêu chuẩn GlobalGAP thành công. Một năm sau, HTX liên kết với 10 hộ dân trên địa bàn thị xã Gia Nghĩa và huyện Đắk Glong trồng 10 ha chanh dây trong nhà lưới; ứng dụng các công nghệ, kỹ thuật mới vào sản xuất để bảo đảm an toàn lao động (ATLĐ) và giúp vườn chanh dây phát triển tốt.
Áp dụng công nghệ hiện đại
Chanh dây được trồng trong nhà lưới cho năng suất gấp nhiều lần so với trồng ngoài tự nhiên. Ông Lê Văn Lục, Giám đốc HTX cho biết trước đây, nhiều hộ trồng chanh dây ngoài tự nhiên bị thất bại do dễ bị bệnh. Sau khi HTX thí điểm mô hình trồng chanh dây trong nhà lưới cho thấy, trồng 1 ha chanh dây trong nhà lưới bằng 10 ha ở ngoài.
 |
|
1 ha chanh dây trồng trong nhà lưới cho thu nhập bằng 10 ha ở ngoài |
Ưu điểm của mô hình này là điều tiết được thời tiết, khống chế được bệnh hại. Với 1 ha chanh dây, kinh phí đầu tư xây dựng nhà lưới 600 triệu đồng, nhưng sử dụng trên 15 năm. Nhà lưới bao gồm lưới che chắn côn trùng bên trên và 4 phía; dưới đất thì sử dụng màng phủ chặn côn trùng không thể lên cây.
Tại các gốc chanh có hệ thống tưới nhỏ giọt và bón phân nên giảm nhân công rất nhiều. Trung bình 1 ha chanh dây trồng trong nhà lưới chỉ sử dụng 2 nhân công chủ yếu cắt tỉa lá, quả, cho cây leo giàn và thu hoạch.
Việc áp dụng công nghệ mới giúp người lao động không phải leo trèo cao khi cắt lá cũng như thu hoạch quả, giúp công việc của người lao động được an toàn hơn. Trong quá trình chăm sóc chanh dây, người lao động được hướng dẫn sử dụng và trang bị đầy đủ trang thiết bị, dụng cụ bảo hộ lao động (giày ủng, mũ, áo mưa, găng tay, khẩu trang, kính) để bảo đảm ATLĐ.
Để phân và nước không bị bay hơi, giúp tiết kiệm chi phí, HTX sử dụng màng phủ nông nghiệp. Đây là công nghệ hiện đại trước đó nhập từ Israel nhưng hiện nay Việt Nam đã sản xuất và HTX mua từ Tp. Hồ Chí Minh. Màng phủ nông nghiệp sử dụng được 3 năm, ngoài việc vừa giữ độ ẩm, cỏ không lên được, cộng với công nghệ tưới nhỏ giọt giữ dinh dưỡng cho cây rất tốt. Ngoài ra, HTX sử dụng hệ thống phun sương, không cần dùng thuốc bảo vệ thực vật để tiêu diệt nhện trắng, nhện đỏ nên bảo đảm ATLĐ.
Theo kinh nghiệm của các thành viên HTX, chanh dây nếu trồng ngoài tự nhiên mà bị nhện đỏ, nhện trắng cắn thì gây quăn đọt, sinh ra vi rút hại cây không chữa được. Khi trồng trong nhà lưới, nhện được khống chế, tẩy rửa được vi rút thì chanh dây không bị bệnh. Trước khi trồng, đất đã được xử lý kỹ lưỡng, chủ yếu bằng vôi, không tốn nhiều chi phí mà làm cho đất sạch mầm bệnh.
Lợi nhuận cao, thu hồi vốn nhanh
Để bảo đảm ATLĐ và giảm công sức cho người trồng, HTX sử dụng những con ong làm "công nhân" chính trong vườn chanh dây. "Chanh dây được thụ phấn bằng ong, muốn thụ phấn cho chanh nhiều hay ít thì thả ong vào. Con ong là loài sống trong môi trường sạch nên vườn chanh có sạch thì ong mới sinh sống. Trồng chanh dây trong nhà lưới rất ít khi phải xịt thuốc bảo vệ thực vật nên bảo đảm an toàn thực phẩm” - chị Huỳnh Thị Kim Xuân, thôn Đắk Tân, xã Đắk Nia chia sẻ.
 |
|
Chanh dây sau 4 tháng trồng cho thu hoạch tới 14 tháng |
Chanh dây sau 4 tháng trồng bắt đầu cho thu hoạch tới 14 tháng. Trung bình trồng trong nhà lưới 1 ha khoảng 6.250 - 7.000 cây, cho thu 200 tấn quả. Giám đốc Lê Văn Lục ước tính với giá bán 25.000 đồng/kg thì sau hơn một năm, 1 ha thu về khoảng 5 tỷ đồng, trừ chi phí đầu tư khoảng 1,2 tỷ đồng, người trồng thu lời 4 tỷ đồng, thu hồi vốn nhanh.
Nhận thấy lợi ích kinh tế, anh Nguyễn Tấn Nhã, ở thôn 8, xã Đắk Ha (Đắk Glong) quyết định trồng 1 ha chanh dây trong nhà lưới. Anh Nhã cho biết: “Trước đây, tôi đã có 8 năm trồng chanh dây bên ngoài tự nhiên. Sau khi tham quan vườn chanh dây trồng trong nhà lưới của HTX Đắk Tân theo tiêu chuẩn GlobalGAP thấy hiệu quả cao nên quyết định liên kết. Tôi được HTX hợp đồng cho vay 550 triệu đồng làm nhà lưới, 500 triệu đồng mua 7.000 cây giống và bao tiêu sản phẩm. Gia đình chỉ bỏ ra 50 triệu đồng mua phân bón và công chăm sóc vườn chanh. Số vốn được HTX hỗ trợ cho vay sẽ được gia đình trừ vào sản phẩm khi bán cho HTX. Trong quá trình trồng, tôi được HTX hướng dẫn kỹ thuật trồng, chăm sóc vườn cây kỹ lưỡng”.
Hiện nay, HTX đã có nhiều đối tác là các công ty, doanh nghiệp trong nước đến đăng ký mua chanh dây xuất khẩu, trong đó thị trường chủ yếu là châu Âu. Các đối tác đưa ra mức giá thu mua cao hơn chanh dây sản xuất bình thường gấp 3 lần, tới 40.000 đồng/kg và hiện đã lựa chọn một số đối tác. Tuy nhiên, HTX hiện vẫn chưa hợp đồng lâu dài vì sản phẩm còn ít, khi mở rộng vùng nguyên liệu sẽ hợp đồng bền vững.
Thu Huyền
