Trước những khó khăn trong việc trồng lúa, HTX Thân Thiện đã chuyển diện tích đất nông nghiệp sang trồng cây đậu nành rau. Mô hình này đang giúp nhiều hộ dân chuyển dịch cơ cấu cây trồng, góp phần nâng cao thu nhập.
Cung cấp cái thị trường cần
Sau nhiều lần nghiên cứu và nhận thấy đậu nành rau là cây cho sản phẩm ngon, bổ dưỡng và được người tiêu dùng ưa chuộng trong khi đầu ra cho sản phẩm này khá thuận lợi vì ít đơn vị sản xuất, HTX đã đưa vào trồng thử nghiệm 2ha đậu nành rau.
Theo Ban giám đốc HTX, với cây bắp (ngô) thì bà con còn quen thuộc chứ đậu nành rau là loại mới nên nhiều người lo ngại. Việc triển khai trên diện tích lớn cần phải thực hiện từng bước để đạt hiệu quả cao nhất.
Khi đi vào sản xuất, các thành viên nhạn thấy biến đổi khí hậu dễ khiến đậu nành rau bị mắc sâu bệnh. Việc sử dụng các loại thuốc hóa học tuy cho hiệu quả nhanh nhưng lại để lại những hệ lụy về môi trường và làm giảm chất lượng sản phẩm.
Vì vậy, giải quyết hài hoà giữa việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật để bảo đảm sản xuất nông nghiệp bền vững đi đôi với việc bảo vệ sức khoẻ cộng đồng và môi trường là một đòi hỏi cũng như thách thức lớn đối với HTX.
Do đó, các thành viên áp dụng tiêu chuẩn sản xuất an toàn VietGAP, ưu tiên sử dụng phân bón, thuốc trong danh mục cho phép hoặc phân bón do doanh nghiệp ký kết hợp đồng cung cấp để bảo đảm chất lượng và hạn chế ô nhiễm môi trường.
Việc thực hiện các biện pháp thủ công như trồng một số giống hoa tại các đầu bờ ruộng để thu hút thiện địch hại đậu nành rau giúp số lần phun thuốc giảm đi 2-3 lần so với sản xuất rau màu thông thường. Kết quả này chứng minh rằng các phương pháp thủ công vẫn là một trong các biện pháp hữu hiệu nhằm tránh nguy cơ ô nhiễm môi trường do sử dụng thuốc bảo vệ thực vật.
 |
|
Mối liên kết giữa HTX và doanh nghiệp giúp người dân giảm chi phí nhưng vẫn bảo đảm được năng suất và chất lượng sản phẩm |
Ngoài việc chú trọng giảm sử dụng thuốc bảo vệ thực vật hóa học độc hại, các thành viên cũng phải chịu khó chăm sóc hơn so với khi canh tác lúa, do đây là loại cây trồng mới ở địa phương và thời tiết có nhiều biến đổi bất lợi. Tuy nhiên, với việc liên kết với doanh nghiệp, HTX được cán bộ kỹ thuật của công ty hướng dẫn quy trình rất cụ thể.
Trung bình chỉ khoảng sau 70 ngày là đậu nành rau cho thu hoạch. Với năng suất trung bình 1,6 tấn/công, sản phẩm được công ty bao tiêu với giá hợp lý, bảo đảm có lãi cho người trồng.
Từ mô hình thử nghiệm hiệu quả, HTX đã thu hút được nhiều người dân tham gia. Đến nay, HTX xây dựng được cánh đồng lớn rộng 23ha và đứng ra cung cấp vật tư, phân bón kết nối với tiểu thương, doanh nghiệp theo chuỗi giá trị, nên bà con mạnh dạn đầu tư và yên tâm sản xuất. Theo tính toán, lợi nhuận từ trồng đậu nành rau đạt khoảng 140 triệu đồng/ha/năm, cao gấp 2-3 so với trồng lúa.
Đặc biệt, HTX đnag duy trì luân canh 1 vụ lúa, 2 vụ đậu nành rau nhằm cung cấp dinh dưỡng cho đất, phục vụ sản xuất lâu dài và bền vững.
Chung tay bảo vệ môi trường
Không chỉ chuyển đổi diện tích đất lúa sang trồng loại cây rau màu có giá trị và mang lại hiệu quả cho người dân, HTX Thân Thiện còn là đơn vị đi đầu trong công tác bảo vệ môi trường tại địa phương.
Nhằm thay đổi thói quen, ý thức của người dân và góp phần cải thiện môi trường, tạo cảnh quan xanh, sạch, đẹp trên địa bàn, HTX đã tham gia các đợt ra quân thu gom vỏ bao bì thuốc bảo vệ thực vật đã qua sử dụng.
Tại mỗi buổi thu gom rác thải, các thành viên, nông dân tập trung ở các cánh đồng, tuyến kênh mương nội đồng để nhặt rác thải, vỏ thuốc bảo vệ thực vật và vận chuyển đến nơi tập kết rác để xử lý theo quy định.
 |
|
Thu gom và xử lý vỏ bao bì thuốc bảo vệ thực vật giúp bảo đảm sức khỏe và nâng cao chất lượng môi trường |
Theo Ban giám đốc HTX, mỗi đợt, HTX và địa phương thu gom, xử lý khoảng 500 chai lọ, vỏ thuốc bảo vệ thực vật. Hoạt động này góp phần nâng cao nhận thức, xóa bỏ thói quen lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật, hạn chế nguy cơ ô nhiễm môi trường trong sản xuất nông nghiệp.
HTX cũng tham gia mô hình "Nông dân nói không với vỏ chai bao bì thuốc bảo vệ thực vật trên đồng ruộng", hay "Chung tay chống rác thải nhựa" do địa phương tổ chức, một mặt để nâng cao hiệu quả sản xuất, từng bước đưa sản phẩm vào hệ thống các siêu thị, mặt khác nhằm giúp người dân làm quen với quy trình sản xuất thân thiện với môi trường.
Ngoài ra, HTX còn tham gia xây dựng các hố chứa rác, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động thành viên, nông dân tích cực tham gia bảo vệ môi trường bằng những hành động cụ thể như: thu gom và phân loại rác thải tại gia đình và đổ rác đúng nơi quy định… Hiện, một phần sản phẩm của HTX sau khi sơ chế đã được gói bằng dây hoặc lá chuối để hạn chế việc sử dụng túi nilon.
Những nỗ lực trong sản xuất kinh doanh của HTX không chỉ giúp thay đổi nhận thức, hành vi của người dân trong sinh hoạt và sản xuất, mà còn góp phần nâng cao chất lượng môi trường đất, nước, không khí.
Huyền Trang
