Được thành lập từ tháng 6/2018, trong điều kiện xuất phát điểm còn nhiều khó khăn, HTX Yến Dương không lựa chọn con đường phát triển theo lối mòn.
Ứng dụng công nghệ
HTX Yến Dương hoạt động trên địa bàn xã Thượng Minh, vốn có lợi thế về sản xuất nông nghiệp sinh thái, đa dạng sản phẩm từ cây lúa, dong riềng, bí thơm đến các sản phẩm thủ công truyền thống của đồng bào Dao, Tày.
Tuy nhiên, để những lợi thế đó trở thành giá trị kinh tế bền vững, bài toán đặt ra không chỉ là mở rộng diện tích hay tăng sản lượng, mà là đổi mới phương thức sản xuất, quản trị và tiêu thụ. Vì vậy, HTX sớm xác định, công nghệ số chính là “chìa khóa vàng” để mở cánh cửa phát triển dài hạn.
 |
|
Ứng dụng khoa học công nghệ giúp HTX, nông dân trồng bí thơm ở Thượng Minh nâng cao hiệu quả. |
Từ nhận thức đó, HTX Yến Dương đã chủ động tiếp cận và ứng dụng các giải pháp công nghệ trong quản lý sản xuất nông nghiệp. “Việc triển khai phần mềm ghi nhật ký sản xuất điện tử, quản lý mùa vụ, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật cho các cây trồng chủ lực như bí xanh thơm, lúa nếp tài, dong riềng đã giúp HTX từng bước thay đổi phương thức canh tác truyền thống”, bà Ma Thị Ninh, Giám đốc HTX Yến Dương, chia sẻ.
Dữ liệu được số hóa theo từng khâu, từ gieo trồng, chăm sóc đến thu hoạch, phân phối và tiêu thụ, không chỉ giúp tiết kiệm chi phí, thời gian mà còn tạo nền tảng minh bạch thông tin, yếu tố then chốt để xây dựng niềm tin với đối tác và người tiêu dùng trong bối cảnh thị trường ngày càng đòi hỏi truy xuất nguồn gốc rõ ràng.
Không dừng lại ở đó, HTX Yến Dương còn mạnh dạn xây dựng hệ thống GIS tích hợp thông tin về vị trí địa lý, diện tích canh tác, loại cây trồng, thổ nhưỡng, khí hậu và hạ tầng. Đây là bước đi cho thấy tư duy quản trị hiện đại, tiếp cận nông nghiệp chính xác, phục vụ không chỉ quản lý vùng nguyên liệu mà còn chuẩn bị cho việc cấp mã vùng trồng, phát triển chỉ dẫn địa lý và mở rộng thị trường trong tương lai.
Với một HTX quy mô không quá lớn, tiềm lực tài chính không quá dồi dào, việc đầu tư vào các nền tảng công nghệ như vậy thể hiện rõ sự chủ động tìm kiếm tri thức, không trông chờ, ỷ lại vào hỗ trợ thụ động.
Cùng với sản xuất, khâu tiêu thụ được HTX Yến Dương xác định là một trụ cột quan trọng trong chuỗi giá trị. Việc đưa sản phẩm lên các sàn thương mại điện tử như Postmart, Sendo, Shopee, kết hợp với Zalo OA, Facebook, fanpage và livestream bán hàng đã giúp HTX tiếp cận trực tiếp người tiêu dùng, giảm phụ thuộc vào khâu trung gian.
Công nghệ số cũng được HTX tiếp tục ứng dụng vào quản trị nội bộ thông qua hóa đơn điện tử, hợp đồng điện tử, chữ ký số và hệ thống quản lý văn bản. Các công cụ AI cơ bản được sử dụng để hỗ trợ xây dựng nội dung truyền thông, quản lý hình ảnh thương hiệu, chăm sóc khách hàng.
Kết nối tri thức mới
Những thay đổi về tư duy sản xuất, ứng dụng khoa học công nghệ và chuyển đổi số đã mang lại kết quả cụ thể cho HTX, với doanh thu tăng từ 10-20%, sản lượng các sản phẩm chủ lực như bí thơm, miến dong, trà bí thơm, gạo nếp tài đều tăng ổn định, với tổng sản lượng hàng trăm tấn mỗi năm.
Tuy nhiên, điều đáng chú ý hơn cả ở HTX Yến Dương không chỉ là việc ứng dụng công nghệ, mà là cách HTX chủ động tìm kiếm và tham gia vào các chương trình hỗ trợ khoa học công nghệ, quỹ đổi mới sáng tạo và dự án hợp tác quốc tế.
Minh chứng rõ nét là việc HTX Yến Dương tham gia dự án hợp tác với Ủy ban Y tế Hà Lan – Việt Nam (MCNV). Cuộc làm việc với đoàn chuyên gia Hà Lan, do ông Peter Prins dẫn đầu, không chỉ dừng ở trao đổi lý thuyết mà đi thẳng vào thực tiễn khi tiến hành lấy mẫu đất, nước, lá cây trồng để xét nghiệm, đánh giá chất lượng và đưa ra khuyến nghị cụ thể về sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật.
 |
|
HTX Yến Dương kết nối tham gia dự án hợp tác với Ủy ban Y tế Hà Lan – Việt Nam (MCNV). |
Thông qua kết quả xét nghiệm, HTX có cơ sở khoa học để điều chỉnh quy trình canh tác, giảm chi phí đầu vào, nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm, từng bước đáp ứng các tiêu chuẩn của thị trường nông sản hữu cơ. Đây là giá trị gia tăng mà nếu chỉ dựa vào kinh nghiệm truyền thống hoặc các hỗ trợ manh mún, HTX khó có thể đạt được.
Quan trọng hơn, sự tham gia vào dự án hợp tác quốc tế giúp HTX Yến Dương từng bước làm quen với tư duy quản trị theo chuẩn mực toàn cầu, mở ra khả năng tiếp cận các quỹ đổi mới sáng tạo, các chương trình hỗ trợ phát triển bền vững trong tương lai.
Dĩ nhiên, con đường đổi mới không bằng phẳng. Giám đốc HTX Yến Dương Ma Thị Ninh cho biết với nguồn lực đầu tư còn hạn chế, trình độ công nghệ chưa đồng đều, tỷ lệ cán bộ được đào tạo bài bản còn thấp, chi phí duy trì gian hàng số và hạ tầng công nghệ vẫn là gánh nặng. Nhưng chính việc nhìn thẳng vào thách thức, coi đó là động lực để tiếp tục tìm kiếm giải pháp, cho thấy bản lĩnh của một HTX đang chuyển mình theo hướng hiện đại.
Có thể thấy, trong bối cảnh nền kinh tế đang chuyển dịch mạnh mẽ theo hướng xanh, số và bền vững, khu vực kinh tế hợp tác, HTX không còn đứng bên lề tiến trình đổi mới sáng tạo, mà đang từng bước trở thành một cấu phần năng động của hệ sinh thái phát triển quốc gia.
Từ thực tiễn đó, mô hình “Liên kết ba nhà” – Nhà nước, nhà khoa học và HTX/doanh nghiệp ngày càng được khẳng định là động lực quan trọng giúp các HTX vượt qua giới hạn sản xuất nhỏ lẻ, tiếp cận tri thức, công nghệ, vốn và thị trường.
Ở tầm rộng hơn, mô hình của HTX Yến Dương đang đi đúng với tinh thần cốt lõi của Nghị quyết 57 về phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo phục vụ phát triển bền vững. Khi một HTX vùng cao như Yến Dương có thể chủ động bước vào hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, tìm kiếm và tận dụng các chương trình hỗ trợ toàn cầu, điều đó chứng minh đổi mới sáng tạo và khoa học công nghệ, chuyển đổi số không phải là đặc quyền của những chủ thể lớn, mà là cơ hội cho mọi thành phần kinh tế.
Mỹ Chí
