Thực tế cho thấy, chuyển đổi số không còn là một lựa chọn mang tính hình thức, mà là công cụ bắt buộc để chuẩn hóa quy trình sản xuất và nâng cao năng lực cạnh tranh cho nông sản.
Từ chuẩn hóa quy trình
Bài toán đầu tiên mà Giám đốc Đặng Dương Minh Hoàng giải quyết tại trang trại lên đến 80ha không phải là tăng năng suất bằng mọi giá, mà là tối ưu hóa chi phí vận hành thông qua hệ thống Internet vạn vật (IoT). Việc lắp đặt các cảm biến hiện trường đo lường độ ẩm, ánh sáng và dinh dưỡng đất theo thời gian thực đã thay đổi hoàn toàn phương thức quản lý truyền thống vốn phụ thuộc vào cảm tính.
Hệ thống này cho phép kích hoạt tưới tiêu tự động dựa trên thuật toán phân tích dữ liệu, giúp trang trại tiết kiệm đến 80% lượng nước và 40% lượng phân bón.
 |
|
Những công nghệ tiên tiến nhất đã được Giám đốc Đặng Dương Minh Hoàng áp dụng vào thực tiễn. |
Đặc biệt, việc ứng dụng các trạm quan trắc thời tiết thông minh đã tạo ra một bước ngoặt trong quản trị rủi ro thiên tai. Một ví dụ điển hình là quy trình xử lý mưa axit trái mùa: Khi cảm biến báo độ pH và lượng mưa bất thường, hệ thống sẽ cảnh báo tức thì để chủ trang trại chủ động xử lý. Giải pháp này giúp bảo vệ tỷ lệ đậu trái mà không cần đầu tư thêm hệ thống phun sương cố định đắt đỏ, tối ưu hóa tối đa giá trị tài sản sẵn có.
Ngoài ra, việc tích hợp năng lượng tái tạo (điện mặt trời áp mái) để vận hành các trạm cảm biến và camera giám sát 24/7 đã giúp giảm đáng kể chi phí điện năng, đồng thời tạo ra mô hình nông nghiệp xanh, đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe của thị trường quốc tế.
Đến minh bạch hóa dữ liệu
Một trong những lực cản lớn nhất của nông nghiệp Bình Phước là sự đứt gãy giữa cung và cầu do thiếu minh bạch thông tin. Do đó, Giám đốc Đặng Dương Minh Hoàng xác định mục tiêu cốt lõi của HTX là trở thành đơn vị trung gian điều phối, hệ thống hóa số liệu thông qua nền tảng AutoAgri.
Nền tảng này đóng vai trò như một hệ thống ERP nông nghiệp, triển khai nhật ký điện tử đa phương tiện cho toàn bộ thành viên HTX. Thay vì ghi chép tay, nông dân sử dụng smartphone để cập nhật hình ảnh, video về quá trình bón phân, chăm sóc theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP. Những dữ liệu này được mã hóa bằng công nghệ Blockchain để tạo ra các mã định danh cho từng cây trồng.
Việc minh bạch hóa dữ liệu giúp HTX chủ động đàm phán với các đơn vị xuất khẩu và chuỗi siêu thị từ sớm, dựa trên sản lượng dự kiến và thời điểm thu hoạch được hệ thống báo trước. Giảm bớt khâu trung gian không chỉ giúp nâng cao biên lợi nhuận cho nông dân mà còn đảm bảo tính đồng nhất về chất lượng cho các đơn hàng số lượng lớn – một yêu cầu tiên quyết để thâm nhập vào các phân khúc giá trị cao.
 |
|
Nông trại của HTX đang tạo thu nhập khoảng 10 tỷ đồng/năm. |
Hành trình chuyển đổi số của vị giám đốc HTX Dịch vụ Nông nghiệp số Bình Phước gắn liền với việc cơ giới hóa có chọn lọc để thay thế sức người. Anh đã cùng thành viên nghiên cứu và ứng dụng máy bay không người lái (Drone) để phun thuốc bảo vệ thực vật trên diện tích lớn. Điều này không chỉ tăng độ phủ, tiết kiệm thuốc mà còn bảo vệ sức khỏe người lao động, giải quyết bài toán thiếu hụt nhân công mùa vụ.
Dưới sự dẫn dắt của Giám đốc Minh Hoàng, công nghệ số không còn xa lạ với thành viên và người dân. Theo tính toán, với mức đầu tư khoảng 80 triệu đồng/ha cho hạ tầng số ban đầu, đổi lại là khả năng cắt giảm hàng trăm nhân công và tối ưu hóa lợi nhuận lên mức hàng tỷ đồng mỗi năm cho các thành viên. Tại các địa phương nơi anh và các thành viên thực hiện liên kết sản xuất, khái niệm "nhật ký điện tử" đã trở thành một phần của quy trình sản xuất bắt buộc, tạo nên những vùng chuyên canh có tính kỷ luật cao.
Ngay như việc đảm bảo chất lượng sản phẩm, Giám đốc Minh Hoàng cho biết, chỉ một quả bơ vào siêu thị nhưng thông qua công nghệ truy xuất nguồn gốc, người tiêu dùng có thể biết quả bơ này sản xuất ở vườn nào, của thành viên nào, được thu hái và thời điểm nào, đóng gói ở đâu, vận chuyển trên xe mang biển số nào. Điều này không chỉ giúp anh và các thành viên tạo lòng tin với khách hàng mà còn giúp HTX tạo được lòng tin với các hộ dân liên kết.
Theo vị giám đốc này, chuyển đổi số giúp khắc phục tình trạng thiếu thông tin thị trường, thông tin minh bạch giúp người làm nông nghiệp cao năng suất và chất lượng. Đây là yếu tố cốt lõi để nâng tầm giá trị thương hiệu nông sản trên bản đồ nông nghiệp toàn cầu.
Lan tỏa chuyển đổi số
Không chỉ đẩy mạnh số hóa trong sản xuất, kinh doanh của các thành viên, Giám đốc Đặng Dương Minh Hoàng còn đang cùng các thành viên tích cực tuyên truyền và hỗ trợ chuyển đổi số cho nhiều nông dân địa phương.
Trong thời gian qua, anh và các cộng sự đã tổ chức những buổi tọa đàm về chuyển đổi số tại các thôn, xã để giúp bà con có thể hình dung ra được thực hiện chuyển đổi số trong sản xuất nông nghiệp là như thế nào.
Qua những buổi tập huấn, nhiều nông dân đã nhận ra việc chuyển đổi số có thể bắt nguồn từ việc ứng dụng nền tảng số để thực hiện cơ giới hóa trong sản xuất như thế nào cho hiệu quả nhất về chi phí, về vận hành, hoặc sử dụng các loại máy móc, thiết bị của mình cho những công việc khác nhau. Chẳng hạn, mỗi khi xảy ra mưa trái mùa vốn mang theo nhiều axit ảnh hưởng không tốt tới khả năng thụ phấn và đậu trái của cây ăn trái, nông dân có thể biến chiếc xe dùng để phun thuốc bảo vệ thực vật thành xe phun nước rửa hoa của cây ăn trái trong vườn nhằm rửa trôi axit trên hoa.
Các buổi tập huấn cũng giúp nhiều nông dân tiếp cận với giải pháp sử dụng nhật ký điện tử mà nhiều trang trại đang thực hiện để khách hàng có thể truy xuất nguồn gốc một cách dễ dàng. Theo đó, nông dân được học hỏi cách sử dụng smartphone để cập nhật việc sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật lên phần mềm, đồng thời cập nhật cả các thông tin khác như ngày thu hoạch, phương tiện vận chuyển, chứng nhận VietGAP hay GlobalGAP…
Ngoài việc dạy nông dân dùng phần mềm, vị giám đốc này còn đang kết nối nông dân với kênh thu mua cuối cùng, giảm bớt các khâu trung gian để mang lại lợi nhuận thực tế nhất cho người sản xuất, từ đó củng cố chuỗi giá trị hàng hóa ngày một vững chắc.
Thanh Hương
