“Sell in May, go away” (bán ra vào tháng 5 và tạm rời khỏi thị trường) giống như một câu thành ngữ để nói về tháng 5 trên thị trường chứng khoán. Điều này thường diễn ra ảm đạm vì rơi vào vùng “trũng” thông tin hỗ trợ, do mùa báo cáo kết quả kinh doanh đã kết thúc, nhà đầu tư bán ra hơn là mua vào, và tạm ngừng giao dịch trên thị trường để chờ đợi, từ đó thị trường có thể rơi vào điều chỉnh.
Tuy nhiên, theo thống kê trong 10 năm trở lại đây, Vn-Index có diễn biến cân bằng trong tháng 5 với xác suất tăng/giảm ở mức 50/50. Những lần Vn-Index giảm điểm đáng kể trong tháng 5 xảy ra khá lâu từ những năm 2011, 2012 nhưng đã nhanh chóng bật lại và tăng liên tiếp nhiều năm sau đó.
“Tuần trăng mật” đã qua
Nhìn vào những diễn biến của quá khứ có thể thấy “Sell in May” chưa bao giờ là nỗi ám ảnh đối với thị trường chứng khoán Việt Nam. Thậm chí, Vn-Index còn ghi nhận mức tăng tới 12,4% trong tháng 5/2020.
Nguyên nhân của đà tăng này được cho là đến từ việc dịch Covid-19 bùng phát khiến các Đại hội đồng cổ đông (ĐHĐCĐ) tổ chức muộn. Theo đó, đáng lẽ tháng 5 sẽ là vùng trũng thông tin thì năm 2020 lại đầy ắp thông tin giúp ổn định tâm lý nhà đầu tư.
 |
|
"Sell in May" chưa bao giờ là nỗi ám ảnh của thị trường chứng khoán Việt Nam nhưng với năm 2021 có thể sẽ khác. |
Bên cạnh việc kiểm soát tốt tình hình dịch bệnh trong nước, thị trường chứng khoán còn liên tục đón nhận tín hiệu lạc quan đến từ làn sóng nhà đầu tư mới (F0) tham gia vào chứng khoán. Đây là động lực quan trọng thúc đẩy thị trường đi lên trong suốt giai đoạn kể từ đáy Covid cuối tháng 3/2020 đến nay.
Tuy nhiên, chính vì lẽ này, mà tháng 5/2021 được dự báo sẽ không còn được rực rỡ như năm ngoái.
Theo ông Huỳnh Minh Tuấn- Giám đốc môi giới hội sở Công ty chứng khoán Mirae Asset, sau cú bán mạnh trong nửa cuối tháng 1/2021, thị trường chứng khoán Việt Nam đã trở lại mạnh mẽ trong tháng 2 và nhanh chóng lấy lại những gì đã mất từ đầu năm. Tuy nhiên, đà tăng bắt đầu có dấu hiệu chững lại trong 2 tháng trở lại đây khi áp lực chốt lời lớn thường xuyên hiện hữu, đặc biệt trong tháng 4 khi chỉ số Vn-Index vượt ngưỡng lịch sử 1.200 điểm.
Thị trường liên tục xuất hiện những phiên giao dịch đảo chiều chóng mặt với biên độ rộng. Tuy kết thúc tháng 4 các chỉ số vẫn ghi nhận mức tăng, nhưng nhiều nhà đầu tư có thể không có lời bởi sự tích cực này chỉ dựa vào một số nhóm cổ phiếu trụ cột như ngân hàng, nhóm VIC và một vài mã lớn.
Cùng với đó, việc thanh khoản có phần tụt áp trong một số phiên cuối tháng 4 cho thấy “tuần trăng mật” của thị trường chứng khoán đã qua. Thực tế, Vn-Index đã tăng một mạch từ mức P/E 11 thì tính đến ngày 26/4 con số này đã ở mức 18,4 lần, cao hơn 11,5% so với mức bình quân 5 năm là 16,5 lần và cao hơn 6,4% so với thời điểm đầu năm 2021.
“Nếu để so sánh với các quốc gia trong khu vực thì thị trường chứng khoán Việt Nam vẫn có mức định giá thấp, nhưng P/E chỉ mang tính chất tham chiếu chứ không phải là định hướng”, ông Tuấn cho biết.
Rủi ro gia tăng
Tại báo cáo đánh giá về triển vọng trường chứng khoán tháng 5/2021 mới đây của Công ty chứng khoán VnDirect đã đưa ra nhận định, rủi ro đang tăng dần lên và chỉ số Vn-Index khó có thể bứt phá mạnh khi thị trường thiếu vắng những thông tin hỗ trợ.
Hiện, mùa ĐHĐCĐ của các doanh nghiệp trên sàn đã qua, kéo theo thông tin hỗ trợ gần như đã phản ánh vào giá cổ phiếu. Thị trường chứng khoán dần bước vào vùng trống thông tin sau khi hầu hết các doanh nghiệp đã công bố kết quả kinh doanh quý I/2021 và kế hoạch sản xuất kinh doanh năm 2021.
Dù hầu hết các chuyên gia đều đưa ra nhận định về việc đợt bùng phát dịch Covid-19 lần thứ 4 đang diễn ra sẽ không ảnh hưởng đến thị trường chứng khoán, thậm chí đây sẽ là cơ hội để thị trường bứt phá hơn nhưng VNDirect cho rằng đây vẫn là một trở ngại.
Ngoài ra, VNDirect dự báo nguy cơ lạm phát có khả năng tăng cao trong quý II/2021 sẽ tác động đến tâm lý đầu tư. Bên cạnh đó, việc một số công ty chứng khoán đã vượt trần cho vay ký quỹ cũng tiềm ẩn rủi ro lớn khi thị trường điều chỉnh.
Đồng quan điểm với VNDirect, ông Bùi Tiến Đức – Chuyên gia tư vấn đầu tư Công ty chứng khoán Mirae Asset còn đưa ra cảnh báo về việc “mùa” tiền rẻ cũng đã qua đi. Bởi lẽ, trong những ngày gần đây mức lãi suất liên ngân hàng qua đêm đã tăng lên khoảng 1,2%, hơn gấp đôi so với mức thấp nhất (0,4%) cho thấy thanh khoản tiền của các ngân hàng đã suy giảm.
Lý giải thêm về diễn biến này, ông Đức cho biết, có 4 nguyên nhân hình thành môi trường lãi suất rẻ như thời gian qua là cầu tín dụng thấp, NHNN tăng mua vào USD nên đẩy mạnh bơm tiền đồng ra ngoài thị trường, sự phát triển của thị trường trái phiếu và nội tại của chính ngân hàng.
Tuy nhiên tính đến hiện tại, đã mất đi 2 yếu tố làm lãi suất thấp là cầu tín dụng đã tăng lên trong bối cảnh nền kinh tế phục hồi (đến giữa tháng 4 tổng cầu tín dụng đã tăng khoảng 3,16 lần, gấp đôi so với cùng kỳ và cao hơn năm 2019). Và, việc Việt Nam bị áp thao túng tiền tệ khiến NHNN ngừng mua trực tiếp USD, chuyển qua kỳ hạn 6 tháng khiến thanh khoản tiền của các ngân hàng suy giảm.
“Theo chúng tôi đánh giá lãi suất không còn rẻ hơn được nữa mà chỉ có thể tạo đáy bằng hoặc đáy nhọn và điều này sẽ tác động tiêu cực đến thị trường chứng khoán”, ông Đức cho biết.
Nhìn chung, “sell in May, go away” có diễn ra trên thị trường chứng khoán Việt Nam năm 2021 này hay không cần thêm thời gian để khẳng định. Nhưng, có một thực tế là, thị trường hiện nay đã không còn “ngọt ngào” như trước nên các nhà đầu tư cần có chiến lược phù hợp hơn với hiện tại.
Minh Khuê
