Nói về gói phục hồi kinh tế, tại phiên thảo luận tổ ngày 25/5, phát biểu tại đoàn TP.HCM, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc, nhấn mạnh: Đảng và Nhà nước đã có chủ trương xử lý một số vấn đề và thấy được khó khăn của doanh nghiệp (DN), người lao động. Nếu như gói hỗ trợ không kịp thời sẽ rất khó khăn cho DN và người lao động, đừng để lạm phát cuốn trôi người nghèo.
Doanh nghiệp ngóng... hỗ trợ
"Gắn huân chương" là cụm từ mà bà Lý Kim Chi, Chủ tịch Hội Lương thực thực phẩm TP.HCM (FFA) muốn dành cho các doanh nghiệp trong ngành đã cố gắng cung cấp lương thực, thực phẩm với giá bình ổn nhất trong thời điểm TP.HCM xảy ra dịch bệnh căng thẳng vào năm 2021, cũng như giai đoạn hiện nay khi dịch bệnh cơ bản được kiểm soát. Thực tế, nhiều DN đã phải chịu lỗ để giữ ổn định giá đầu ra.
Cần nhanh chóng triển khai gói phục hồi kinh tế để hỗ trợ doanh nghiệp và người dân. |
Do vậy, bà Chi rất mong muốn các giải pháp hỗ trợ sẽ nhanh chóng được thực thi trên thực tế để tiếp thêm "sức khỏe" cho DN phục hồi sau đại dịch.
Bà Chi kiến nghị cần có một Quỹ hỗ trợ vốn vay ưu đãi cho DN, giúp các DN vượt qua khó khăn này, cũng như đảm bảo giá cả đầu ra không tăng quá mạnh, ảnh hưởng tới sức mua, túi tiền của người tiêu dùng, nhất là trong bối cảnh giá nguyên vật liệu đầu vào tăng mạnh như hiện nay.
DN đang rất mong chờ gói hỗ trợ nhưng trên thực tế đã 5 tháng trôi qua từ ngày Quốc hội thông qua Nghị quyết về Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội (Nghị quyết 43), các chính sách quan trọng vẫn đang trong quá trình xây dựng hướng dẫn, chưa được áp dụng vào thực tiễn.
Báo cáo thẩm tra về chương trình này, Ủy ban Kinh tế của Quốc hội cho rằng việc thực hiện nhiệm vụ của một số bộ, cơ quan Trung ương theo Nghị quyết của Chính phủ mới đang dừng ở việc rà soát hoặc đang trong quá trình dự thảo, lấy ý kiến. Tiến độ xây dựng, ban hành hoặc trình cấp có thẩm quyền ban hành các văn bản để thực hiện chương trình còn chậm, đã 5 tháng kể từ ngày thông qua Nghị quyết, căn bản nguồn vốn chưa đi vào thực tiễn.
Đối với phát triển kết cấu hạ tầng, Quốc hội đã cho phép bổ sung 113.550 tỷ đồng vốn đầu tư từ ngân sách nhà nước. Tuy nhiên, vừa qua, Chính phủ mới trình bổ sung dự toán năm 2022 là 18.349 tỷ đồng, chỉ tương đương 16% tổng số vốn dành cho đầu tư phát triển của chương trình cần được phân bổ, bổ sung dự toán, dẫn đến áp lực phải giải ngân, tăng bội chi rất lớn trong năm 2023...
Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Kim Bé (Kiên Giang), đánh giá việc triển khai gói hỗ trợ phục hồi kinh tế rất chậm khiến lãnh đạo địa phương tâm tư và phản ánh nếu không triển khai sớm sẽ triển khai không kịp, đầu tư không giải ngân kịp.
Vì sao có tiền mà chưa tiêu được?
Đại biểu Vũ Tiến Lộc (Đoàn TP.Hà Nội) cũng cho rằng việc thực hiện các biện pháp hỗ trợ nền kinh tế, chính sách hỗ trợ đang quá chậm. Một trong những điều kiện quan trọng nhất lúc này là cần "hồi sinh" lại các chính sách hỗ trợ. "Chúng ta đều biết rằng một đồng tiền đưa ra ngày hôm nay chắc chắn sẽ khác với 10-20 ngày sau. Hôm nay, DN ở thời điểm sinh tử, nếu được hỗ trợ kịp thời sẽ sống nhưng kéo sang ngày mai có khi chính DN đó đã phá sản", ông Lộc chia sẻ.
Ông Lộc nhấn mạnh Việt Nam đã có kinh nghiệm trong chống dịch COVID-19, tinh thần quyết này cần được thực hiện trong gói hỗ trợ phục hồi kinh tế. Các cơ quan chức năng cần phải triển khai với tâm thế như vậy, chứ như hiện nay là quá chậm.
"Nhiều DN cho biết đến giờ họ vẫn không tiếp nhận được các gói hỗ trợ, dẫn tới DN xác định tư tưởng là tự cứu mình trước. Rõ ràng, trong bối cảnh hiện nay, gói hỗ trợ lớn nhất là giúp DN có niềm tin vào môi trường kinh doanh, vào chính sách hỗ trợ", Đại biểu Lộc nêu vấn đề.
Trước băn khoăn của nhiều Đại biểu Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, chia sẻ theo Nghị quyết của Quốc hội, mục tiêu tăng trưởng GDP năm nay là 6-6,5%. Nếu cộng cả phần tăng thêm 2% nhờ tác động của chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội thì chỉ tiêu tăng trưởng khoảng 8-8,5%. Đây sẽ là thách thức lớn.
Hiện giải ngân vốn đầu tư công chậm, trong khi gói hỗ trợ kích thích kinh tế thì chưa giải ngân được đồng nào vì ngày 24/5 vừa qua, Chính phủ mới gửi danh mục dự án. "Đặc biệt, 14.000 tỷ đồng cho lĩnh vực y tế chưa có danh mục nào, chương trình "sóng và máy tính cho em" tiền có sẵn mà không tiêu được" Chủ tịch Vương Đình Huệ chia sẻ không biết lý do là gì vì thể chế không vướng.
Theo đó, ông Phan Đức Hiếu, Ủy viên thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội cho rằng gói phục hồi kinh tế cần phải khẩn trương đáp ứng được 3 yêu cầu là khẩn trương, kịp thời, hiện thực hóa được các gói hỗ trợ tới tay người dân và DN; Hiệu quả, khả năng hấp thụ, tránh dàn trải, lãng phí nguồn lực là những yêu cầu quan trọng để giúp đạt mục tiêu phục hồi, phát triển nhanh sản xuất kinh doanh, thúc đẩy tăng trưởng; Công khai, minh bạch vừa là giải pháp vừa là yêu cầu để nâng cao hiệu lực, hiệu quả và hoàn thành mục tiêu Chương trình.
Cũng theo ông Hiếu, để chương trình thực sự là “phao cứu sinh” phục hồi và vực dậy nền kinh tế, đòi hỏi nỗ lực của tất cả các bên, từ Nhà nước đến người dân và DN. Theo đó, bản thân mỗi DN trước hết tự thay đổi để thích ứng với thay đổi trong bối cảnh mới. DN cần năng động, chủ động, sáng tạo hơn, quản trị tốt hơn để thích ứng tốt hơn với xu hướng kinh doanh mới, thói quen tiêu dùng mới và công nghệ mới.
TS. Nguyễn Bích Lâm Nguyên Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê Tăng trưởng năm nay sẽ phụ thuộc vào nông nghiệp, công nghiệp chế biến - chế tạo, tuy nhiên tôi muốn nhấn mạnh những động lực tăng trưởng này cũng sẽ chịu tác động bởi đứt gãy chuỗi cung ứng nguyên vật liệu đang diễn ra trên thế giới do tác động của COVID-19, chiến sự Nga - Ukraine... vì vậy DN phải đa dạng nguồn cung. Thêm đó, một trong những giải pháp kích thích tăng trưởng là thúc đẩy đầu tư cơ sở hạ tầng, 1 đồng vốn đầu tư công nhà nước sẽ kéo theo 1,62 đồng đầu tư của khu vực tư nhân. Đó là động lực mạnh để đạt được mục tiêu tăng trưởng 6%. Ông Nguyễn Đình Cung Nguyên Viện trưởng Viện CIEM Để phục hồi kinh tế sau tác động bởi đại dịch COVID-19, nhiều quốc gia trên thế giới đã thực hiện gói kích thích, vì vậy năm nay chúng ta mới thực hiện thì đã chậm hơn họ, nhưng không có nghĩa là đã chậm mà thực hiện còn chậm hơn. Trong khi đó, bối cảnh kinh tế thế giới và trong nước đã có nhiều thay đổi phức tạp hơn. Những điểm khác so với đầu năm như lạm phát bên ngoài tăng cao, giá năng lượng cao... tạo áp lực lên lạm phát trong nước; thị trường tài chính, thị trường vốn trong nước biến động phức tạp; xung đột Nga - Ukraine tác động tiêu cực tới hoạt động của DN.. Ông Lê Tiến Trường Chủ tịch Tập đoàn Dệt may Việt Nam (Vinatex) Cộng đồng DN vẫn đang chờ cách thức triển khai gói phục hồi kinh tế để DN có thể tiếp cận. Chờ hướng dẫn làm như thế nào để nhận hỗ trợ lãi suất, loại hình nào được hỗ trợ lãi suất... bởi mỗi DN có đặc thù riêng. Chẳng hạn như DN dệt may hiện nay, số dự án đầu tư mới không nhiều do dịch bệnh trong 2 năm qua, như vậy nếu hỗ trợ cho đầu tư, DN ít được tiếp cận. Hỗ trợ cho vay vốn lưu động, hỗ trợ trả lương, lãi suất khoản vay ngắn hạn thì DN dệt may sẽ tiếp cận tốt, có được lợi ích cho DN. |
Lê Thúy