Chia sẻ tại tọa đàm trực tuyến “Kinh tế thời đại dịch: Khi chiến lược thay đổi” ngày 22/7, ông Nguyễn Xuân Thành, giảng viên Đại học Fulbright Việt Nam đánh giá, kết quả tăng trưởng kinh tế quý II/2021 là 6,61% và 6 tháng là 5,64% chưa thể hiện tác động chính yếu của đợt dịch lần thứ 4. Đợt dịch này sẽ tác động từ tháng 6, nên kết quả nửa đầu năm vẫn thể hiện tinh thần lạc quan nhờ việc thúc đẩy mạnh kinh doanh và hồi phục sức mua.
Tăng trưởng kinh tế cuối năm sẽ khó “đẹp”. Ông Thành cho rằng, xuất khẩu được coi là “đầu kéo” cho tăng trưởng khi tăng 29% nhờ một số yếu tố như: kinh tế các thị trường xuất khẩu chính yếu của Việt Nam đều tăng mạnh. Thị trường Trung Quốc, Mỹ phục hồi kinh tế rõ rệt nên nhu cầu hàng hóa phục vụ sản xuất cũng tăng như các mặt hàng thiết bị văn phòng, nội thất, dệt may, giầy dép….
Thị trường EU mặc dù còn yếu nhưng từ tháng 8 năm ngoái, Hiệp định EVFTA có hiệu lực giúp các sản phẩm thủy sản, dệt may, giầy dép của Việt Nam sang EU được hưởng ưu đãi, giúp xuất khẩu sang EU tăng mạnh.
Tuy nhiên, ông Thành nhận định: “Chắc chắn kết quả tăng trưởng nửa cuối năm sẽ xấu hơn kết quả tăng trưởng 6 tháng đầu năm”. Trong đó, nhiều ngành đang ở giai đoạn khó nhất như: du lịch, hàng không, dịch vụ… Cùng với đó, nhiều tỉnh, thành bị phong toả khiến doanh nghiệp phải tạm dừng sản xuất, kinh doanh.
Thực tế, với diễn biến mới của dịch bệnh, nhiều tổ chức quốc tế và tổ chức nghiên cứu trong nước đều thay đổi dự báo về tăng trưởng kinh tế của Việt Nam trong năm 2021, với các dự báo lạc quan nhất ở nước ngoài cũng giảm nhiều so với trước đó và đều dưới 6,5%.
Đánh giá về vấn đề này, ông Thành cho rằng: "Những con số dự báo tại thời điểm hiện nay không có nhiều ý nghĩa quan trọng. Tinh thần của chúng ta là thực hiện mục tiêu kép, những hoạt động kinh tế nào vẫn tổ chức được thì vẫn duy trì để tạo công ăn việc làm cho người lao động. Điều này quan trọng hơn con số tăng trưởng. Nếu không tăng trưởng năm nay cũng không phải vấn đề quan trọng.
Tăng trưởng còn phụ thuộc kịch bản dịch bệnh, nếu chúng ta kiểm soát thành công trong quý III, hoạt động kinh doanh trở lại bình thường thì sẽ khác biệt ngay".
Động lực tăng trưởng hiện nay là sản xuất công nghiệp phục vụ xuất khẩu. Người lao động tại các khu công nghiệp lớn vẫn duy trì được là điều quan trọng. Cũng phải làm sao đảm bảo hoạt động sản xuất mặt hàng thiết yếu cho thị trường nội địa, đảm bảo chuỗi cung ứng không đứt gãy.
Không “phủ sóng” vắc xin sẽ khó mở cửa nền kinh tế. Theo các chuyên gia, nếu không đẩy mạnh tiêm vắc xin thì không thể đạt được mục tiêu tăng trưởng kinh tế.
Ông Thành cho rằng, kịch bản tích cực nhất trong 6 tháng cuối năm là chúng ta vẫn phòng chống được dịch và duy trì hoạt động sản xuất phục vụ cho xuất khẩu. Tuy nhiên, chuyên gia này cho rằng, để đạt được mục tiêu đó, Việt Nam phải đẩy mạnh năng lực tiêm được 500.000 - 600.000 mũi/ngày. Trong đó, riêng TP.HCM khoảng 200.000 mũi/ngày. Ưu tiên các khu công nghiệp, trung tâm du lịch như Phú Quốc, Hội An, Quảng Ninh của Việt Nam được tiêm từ nay đến cuối năm.
Đề cập đến kịch bản tích cực nhất nửa cuối năm nay, Chủ tịch Hội đồng tư vấn Du lịch Quốc gia (TAB), Chủ tịch Tập đoàn Thiên Minh, ông Trần Trọng Kiên nêu quan điểm, thực ra kịch bản tích cực có nghĩa là chúng ta cần phải có một năng lực điều trị tốt dù chưa cần sử dụng đến. Có nghĩa là sẵn sàng điều trị ở mức chục nghìn hay vài chục nghìn ca nhiễm, và không bị tình trạng như một số nước xảy ra như Ấn Độ hay Indonesia.
Cũng theo ông Minh, ngoài xuất khẩu và đầu tư công, vấn đề quan trọng nữa là làm thế nào hấp thu được nguồn vốn đầu tư nước ngoài, vì xu hướng chuyển dịch đầu tư nước ngoài vào Việt Nam đang rất tốt. Một trong những yếu tố quan trọng để đạt được điều này là mở cửa lại càng sớm càng tốt.
Cụ thể, ở thời điểm phù hợp khi dịch bệnh được kiểm soát, cho phép mở cửa nhiều hơn, thử nghiệm tại các địa điểm quan trọng đối với cả du lịch cũng như đầu tư. Ví dụ như mở cửa Phú Quốc, Quảng Nam, Đà Nẵng, Quảng Ninh chẳng hạn với hình thức thử nghiệm, số lượng giới hạn từ 3 - 6 tháng, số lượng mở cửa thử nghiệm có thể là 20.000 - 50.000 khách du lịch, hoặc là đầu tư, cho phép mở cửa cho Việt kiều.
“Quan trọng nhất là đạt được ngưỡng trên 60 triệu người tiêm vắc xin rồi, thì chúng ta có thể mở cửa toàn bộ. Tôi tin rằng nhu cầu bị dồn nén rất cao, cộng với cả việc có nhiều người trên thế giới đang muốn được chi tiêu, sẽ tạo ra động lực rất tốt để tăng trưởng nhanh vào cuối năm nay hoặc đầu năm sau”, ông Minh nhấn mạnh.
Đồng quan điểm, bà Đỗ Quỳnh Chi, Giám đốc Trung tâm Quan hệ lao động cho rằng, mặc dù dịch bệnh ảnh hưởng đến phát triển kinh tế, nhưng cũng tạo ra cơ hội vô cùng lớn để Việt Nam vươn lên vượt qua các đối thủ cạnh tranh đáng gờm trong khu vực như năm 2020, lần đầu tiên Việt Nam vượt qua Trung Quốc, trở thành nước xuất khẩu dệt may lớn nhất.
Thanh Hoa