Khoảng trống phía sau siêu thị bản vẽ: Tiếng nói của người trong cuộc (Bài 2)

Trước đó, phóng viên VnBusiness đã có trao đổi với ông Ngô Văn Thanh, Trưởng phòng Quản lý đô thị (UBND quận Thanh Khê, TP Đà Nẵng) về việc cấp phép xây dựng đối với các chủ nhà sử dụng bản vẽ thiết kế của STBV (mới đây khai trương một cửa hàng lớn trên địa bàn quận).

Theo ông Thanh, dù sử dụng bản vẽ của STBV hay của bất cứ ai thì hồ sơ thiết kế cũng phải do đơn vị tư vấn có tư cách pháp nhân lập mới được cấp giấy phép xây dựng nhà ở. Theo quy định, công trình bao nhiêu tầng, diện tích đất bao nhiêu, diện tích sàn bao nhiêu… thì phải có đóng dấu, ký tên của công ty tư vấn thiết kế có chức năng hành nghề, được Nhà nước cấp phép hoạt động thì cơ quan chức năng mới cấp phép xây dựng.

“Có thể STBV có một số bản vẽ mẫu, người dân có nhu cầu thì siêu thị này tư vấn cho xem, nhưng khi xin cấp phép xây dựng thì phải đảm bảo thủ tục theo quy định. Người dân mua bản vẽ của STBV mà không đảm bảo quy định như nêu trên thì cơ quan chức năng sẽ không cấp phép xây dựng, mà trả lại hồ sơ.

Khách hàng mua bản vẽ của STBV chỉ được cấp phép xây dựng với điều kiện đơn vị này cũng có đầy đủ tư cách pháp nhân, chứng chỉ hoạt động, hành nghề xây dựng đảm bảo theo quy định pháp luật. Khi đó, STBV cũng được xem là một đơn vị tư vấn thiết kế có chức năng hành nghề thì bản vẽ của họ mới được cấp phép xây dựng, còn nếu STBV chỉ là… siêu thị, là nơi bán hàng mà không có chức năng hành nghề xây dựng thì bản vẽ của họ không thể được cấp phép”, ông Thanh nhấn mạnh.

Để đảm bảo quyền lợi của khách hàng khi mua bản vẽ thiết kế xây dựng của STBV, phóng viên VnBusiness đã có cuộc trao đổi với KTS Nguyễn Bá Hải, Tổng giám đốc STBV.

KTS Nguyễn Bá Hải, Tổng Giám đốc Công ty CP Siêu thị bản vẽ.

Theo Phòng Quản lý đô thị (UBND quận Thanh Khê), STBV phải có tư cách pháp nhân hành nghề xây dựng thì các bản vẽ thiết kế nhà ở bán cho khách hàng mới được cấp phép xây dựng. Vậy, STBV có tư cách pháp nhân này không?

Chúng tôi có tư cách pháp nhân để được cấp phép xây dựng. STBV có dịch vụ có thể làm hồ sơ cấp phép xây dựng cho khách hàng được. Bản vẽ cho hồ sơ thi công thì không cần pháp nhân, còn bản vẽ để cấp phép xây dựng thì chúng tôi có pháp nhân, có chứng chỉ hành nghề và đầy đủ tất cả các giấy tờ liên quan.

Trước khi lập ra STBV, chúng tôi cũng đã có Công ty xây dựng KASAI hoạt động 7 năm nay, có đầy đủ hồ sơ năng lực tư vấn thiết kế, có dấu đỏ của công ty đàng hoàng để làm được cấp phép xây dựng cho khách hàng mua bản vẽ thiết kế của STBV. Hồ sơ cấp phép xây dựng này là chính thức chứ không phải để hợp thức.

Đang có những ý kiến khác nhau về vấn đề tác quyền của STBV. Ông giải thích về vấn đề này như thế nào?

Hiện tại, 100% sản phẩm chúng tôi bán ra đều là của chúng tôi làm ra chứ không lấy ở ngoài và cũng không lấy trên mạng. Những bản vẽ của chúng tôi đều có đăng ký sở hữu trí tuệ, đứng tên tôi và tên một người đồng hành với tôi; và chủ sở hữu là Công ty STBV. Vì vậy, chúng tôi không có lo về chuyện tác quyền kiến trúc gì cả!

Nhưng theo một số thông tin thì STBV hiện có tới khoảng 3.000 bản vẽ thiết kế. Làm sao Công ty có thể vẽ ra được nhiều đến vậy trong khi chỉ mới đi vào hoạt động thời gian ngắn?

Số lượng bản vẽ của STBV hiện chưa tới 3.000, mới khoảng gần 2.000 và chúng tôi đang đưa dần dần lên trang web của Công ty. Đồng thời, chúng tôi có bộ phận chỉnh sửa bản vẽ. Tức là khi khách hàng chọn được một bản vẽ ưng ý rồi, bên chúng tôi có thể chỉnh sửa để phù hợp với khu đất của họ, có thể thay đổi một chút kết cấu móng để phù hợp với điều kiện địa chất thực tế tại khu đất của khách hàng.

Vậy thì chuyện “đồng giá 6 triệu đồng/bản vẽ” nghĩa là sao?

Tức là nếu anh mua một bộ có sẵn thì có giá 6 triệu. Trước đây, trong quá trình thiết kế, bên tôi đi đo đạc từng công trình một, lên các phương án cho chủ nhà… Quá trình đó có thể lên đến 1 - 2 tháng và chủ nhà quyết định tất cả mọi thứ, từ nội thất, phối cảnh… Bây giờ, câu chuyện 6 triệu là chúng tôi có kho bản vẽ sẵn, khách hàng chọn phối cảnh, bố trí công năng, nội thất… Nếu ưng ý, khách hàng có thể mua luôn bộ hồ sơ đó. Như vậy, họ vẫn thỏa mãn được nhu cầu của mình mà không phải mất quá nhiều thời gian, chi phí.

Ông có thể nói rõ thêm về việc “chỉnh sửa” bản vẽ?

Ví dụ anh có mảnh đất rộng, muốn xây ngôi nhà 6x12m; sau khi tìm hiểu kho dữ liệu của STBV, anh thích mẫu nhà 5x13m chẳng hạn thì bên tôi sẽ hỗ trợ chỉnh sửa từ mẫu 5x13m sang mẫu 6x12m để phù hợp với khu đất thực tế và nhu cầu của anh. Như vậy cũng không tốn nhiều thời gian, chúng tôi chỉ chỉnh sửa trong 2 - 3 ngày là xong bộ hồ sơ mới cho khách hàng. Nội thất, ngoại cảnh các thứ cũng không thay đổi nhiều, đảm bảo các yêu cầu về thời gian, công năng phục vụ.

Thế là chỉnh sửa trên bản vẽ thôi chứ không phải tới đo đạc thực tế gì cả?

Khu đất thì chúng tôi nhìn sổ đỏ là biết rồi, có cần đi thực tế gì nữa đâu! Lâu nay, công ty chúng tôi cũng làm toàn quốc, mỗi năm có thể thiết kế gần 400 công trình. Có những công trình phức tạp thì chúng tôi sẽ đo đạc, còn hầu hết bây giờ các khu đất xây dựng nhà ở đã được quy hoạch nên cũng dễ dàng thôi.

Như vậy là ông khẳng định STBV hoàn toàn đảm bảo về vấn đề tác quyền?

Vâng, chính xác 100% là như vậy!

Nhưng có ý kiến cho rằng có những mẫu nhà STBV đưa ra quảng cáo trên trang web của mình thì nhiều người đã thấy xuất hiện tràn lan trên mạng rồi?

100% không có chuyện đó đối với STBV. Sản phẩm của mình thì chúng tôi biết chứ, không lấy ở ngoài thì làm sao tràn lan trên mạng được. Có thể có người không biết về bên tôi, hoặc ai đó muốn bêu xấu chúng tôi thì mới nói vậy, còn sản phẩm của chúng tôi thì chúng tôi biết. Chúng tôi đã làm đến mức này, đã mở tới gần 80 chi nhánh khắp toàn quốc chứ có phải là một công ty mở ra cho vui đâu mà làm những chuyện như thế. Mình phải đảm bảo chắc chắn vấn đề bản quyền thì mới làm đến mức như vậy chứ!

100% sản phẩm trong kho dữ liệu STBV là của chúng tôi. Ngoài ra, có một số đơn vị thân thiết được ký gửi sản phẩm ở STBV nhưng họ phải cam kết đảm bảo vấn đề tác quyền, không có tranh chấp và ghi rất rạch ròi trong hợp đồng. Nếu có xảy ra tranh chấp với các sản phẩm ký gửi thì đơn vị ký gửi phải chịu hoàn toàn trách nhiệm chứ không phải STBV, còn sản phẩm do STBV tạo ra thì chúng tôi chịu trách nhiệm 100%.

Nếu tôi mua bản vẽ 6 triệu của STBV thì tôi có được độc quyền bản vẽ đó không?

Không đâu, vì STBV đang hướng tới tính phổ cập. Chúng tôi làm nghề nên biết rõ rất nhiều người không thể bỏ ra 30 - 40 triệu để có một bản vẽ thiết kế nhà đẹp. Rất khó đối với họ. Có ý kiến cho rằng STBV đang sản xuất hàng loạt, thì đó là gì? Theo chúng tôi, miễn nó đẹp là được, sẽ làm thay đổi bộ mặt nông thôn nhiều hơn.

Còn về giá trị của sản phẩm, cũng giống như cuốn sách của một vị tỷ phú, giá trị chất xám lên tới hàng trăm ngàn USD nhưng người ta vẫn bán 200.000 đồng/cuốn sách để phổ cập được những thông điệp từ vị tỷ phú đó đến nhiều người hơn. Và khi bán được 1 triệu cuốn thì giá trị của sản phẩm đó tăng lên rất nhiều.

Nhân viên Siêu thị bản vẽ đang tư vấn cho khách hàng.

Nhiều người cứ bảo STBV phá giá, nhưng họ đâu có biết 1 bộ bản vẽ giá 6 triệu nhưng chúng tôi bán cho 100 khách hàng thì thu về tới 600 triệu đồng, lớn hơn rất nhiều so với giá trị chất xám của những người khác bán với giá 30 - 40 triệu đồng/bộ. Cốt lõi của câu chuyện là nằm ở đó, và điều chúng tôi muốn hướng tới là phổ cập các thiết kế nhà đẹp đến nhiều vùng miền hơn.

Hiện tại, ở các vùng nông thôn, miền núi như huyện Hòa Vang (Đà Nẵng) chẳng hạn, không có KTS nào về đó mở Văn phòng để thiết kế cho khách hàng cả; vì vậy việc mở STBV ở đó rất khả thi và chúng tôi đưa các thiết kế nhà đẹp đến với khách hàng ở những nơi như thế. Ở Quảng Nam, Quảng Ngãi, chúng tôi cũng mở nhiều chi nhánh STBV và người dân ở đó được hưởng lợi rất nhiều.

Cụ thể là không chỉ có bản vẽ thiết kế nhà đẹp với mức giá hợp lý, mà người dân còn tiết kiệm được rất nhiều chi phí xây dựng, tránh phát sinh. Khi không có gì để dựa theo trong quá trình xây nhà thì mấy ông thợ hồ làm cho chủ nhà phát sinh rất nhiều thứ, bởi vì người ta chỉ tưởng tượng trong đầu thôi. Còn khi có bản vẽ thiết kế của STBV sẽ giúp chủ nhà biết được giá trị xây dựng ngôi nhà của mình từ đầu, có thể lường trước được các phát sinh. Đó là giá trị của một bộ bản vẽ mà STBV đang hướng tới.

Bên cạnh đó, chúng tôi cũng kết hợp với các nhà thầu, nhà phân phối vật tư, vật liệu… tại tất cả các nơi chúng tôi mở STBV để đưa được giá nhận thầu, giá vật tư ở mức thấp nhất. Đó là giá trị mà doanh nghiệp chúng tôi hướng tới chứ không chỉ bán bản vẽ thiết kế là xong. Công ty chúng tôi có đội ngũ giám sát có thể theo khách hàng trong suốt quá trình xây dựng, nhưng đó là một loại dịch vụ khác ngoài bản vẽ.

Nếu sau khi xây nhà cho mình, khách hàng đưa bản vẽ của STBV cho một người khác làm giống y như vậy thì sao?

Khi làm việc với khách hàng, chúng tôi sẽ có hợp đồng ủy quyền cho khách hàng sử dụng. Đó là sản phẩm của tôi và tôi chỉ cho anh sử dụng tại một khu đất thôi, còn nếu anh dùng tiếp ở một khu đất khác, xây một cái nhà tương tự thì bên tôi có quyền kiện.

Vả lại, lâu nay người dân mình có thói quen xây nhà xong, có người khác đến hỏi nhà đẹp thì cho họ bộ hồ sơ đó để về xây nhà, nhất là ở vùng quê người ta tiết kiệm chi phí. Nhưng đó là khi bản vẽ thiết kế có giá tới 30 - 40 triệu đồng/bộ, còn bây giờ xây được ngôi nhà đẹp rồi, có ai tới hỏi thì anh chỉ ra STBV mua, chỉ 6 triệu đồng/bộ. Vì người ta đâu muốn nhà nào cũng giống nhà nào nữa mà muốn có sự khác biệt, muốn cá tính hóa ngôi nhà của mình!

Nhưng với giá chỉ 6 triệu đồng/bộ bản vẽ thì làm sao STBV có thể tạo được sự khác biệt, cá tính hóa cho ngôi nhà của mỗi khách hàng?

Bởi vì kho dữ liệu của chúng tôi lớn, một sản phẩm có thể xây dựng ở khắp toàn quốc chứ đâu phải chỉ ở một chỗ. Ví dụ, tại một ngôi làng thì không ai xây nhà giống nhau, nhưng cũng thiết kế đó mà một người xây ở Lạng Sơn, một người khác xây ở Cà Mau thì đâu có vấn đề gì đâu? Người ta có đến tận nơi kiểm chứng đâu mà biết có giống nhau hay không!

Ông có thể chia sẻ với mọi người về cái đích mà ông cùng các đồng sự ở STBV hướng tới?

Chúng tôi xây dựng dự án này từ năm 2019, có đội ngũ luật sư tư vấn hẳn hỏi về các thủ tục pháp lý, bản quyền… Chúng tôi đã theo đuổi dự án này một thời gian dài, vì thương mại hóa lĩnh vực xây dựng trên nền tảng 4.0 lâu nay chưa có ai làm được. Thực sự là thế. Và khi theo đuổi dự án này, chúng tôi hướng tới cái đích cao hơn, còn STBV chỉ là một hệ sinh thái trong rất nhiều hệ sinh thái mà chúng tôi sẽ làm.

Cách làm của chúng tôi là đưa sản phẩm ra thị trường, khách hàng phản ứng như thế nào thì sẽ điều chỉnh dần dần cho phù hợp. Làm thương mại thì quan tâm nhất là sản phẩm và khách hàng thôi. Và điều may mắn là dù mới đưa ra thị trường nhưng sản phẩm của chúng tôi được khách hàng đón nhận rất tốt, sản lượng khá OK!

Nhiều khách hàng thấu hiểu và rất vui mừng với sản phẩm của STBV. Chúng tôi bán sản phẩm ở các vùng miền núi nông thôn Nghệ An chẳng hạn, người ta vẫn làm ra tiền nhưng để xây được ngôi nhà đẹp thì không có ai tư vấn mà chỉ xây theo kinh nghiệm địa phương nên không thể có ngôi nhà đẹp được.

Cái đích mà chúng tôi muốn hướng tới là tất cả những thứ gì liên quan đến xây dựng dân dụng nhà ở sẽ được quy chuẩn hóa, thương mại hóa. Ví dụ về vật tư, vật liệu thì hiện tại giá cả đang biến động rất lớn hàng ngày. Như sắt thép, sáng hôm qua giá khác, buổi chiều lên thêm 200.000 đồng/tấn liền.

Vì vậy, chúng tôi muốn từ việc phổ cập, thương mại hóa bản vẽ kiến trúc sẽ kéo theo các nguồn vật tư, vật liệu, nhân công… có khách hàng đều hơn, từ đó sẽ giảm được giá xuống. Qua đó, giá xây dựng một ngôi nhà ở Việt Nam sẽ giảm xuống, việc xây nhà đối với người dân sẽ dễ dàng hơn. Đó là mục đích cao hơn mà chúng tôi đang xây dựng kế hoạch cho 5 - 7 năm tiếp theo.

Chúng tôi chỉ hướng tới khách hàng. Khách hàng thấy vui vẻ, thấy có lợi ích từ sản phẩm của mình thì mình mới thành công, còn nếu không đạt được điều đó thì phải chỉnh sửa cho đến khi nào đạt được. Đó mới là điều chúng tôi hướng tới, chứ chúng tôi không đi cạnh tranh với các KTS, vì bản thân tôi cũng là một KTS, vẫn có công ty thiết kế với giá rất cao nhưng phù hợp với tệp khách hàng kiểu khác. Đó là lựa chọn phân khúc khách hàng thôi!

Xin cảm ơn ông!

Hải Châu thực hiện