Thanh tra Chính phủ vừa ban hành Kết luận thanh tra việc chấp hành chính sách, pháp luật trong công tác quản lý Nhà nước về xăng dầu. Trong đó, Thanh tra Chính phủ phát hiện nhiều sai phạm về việc trích lập, quản lý, sử dụng Quỹ Bình ổn giá (BOG) xăng dầu.
 |
|
7/15 thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu đã sử dụng Quỹ BOG sai mục đích bình ổn giá, không kết chuyển về tài khoản Quỹ BOG mà để lại tài khoản thanh toán của doanh nghiệp. |
Theo Quy định tại Luật Giá số 11/2012, việc áp dụng biện pháp lập Quỹ BOG là có thời hạn, tuy nhiên hiện nay, Chính phủ đang cho áp dụng thường xuyên, liên tục, trong khi đó, các quy định hiện nay đang giao cho nhiều cơ quan tham gia quản lý Quỹ BOG (Bộ Tài chính chủ trì, Bộ Công Thương phối hợp), việc này đã tồn tại nhiều năm nhưng chưa được xử lý kịp thời, dẫn đến có sự đùn đẩy trách nhiệm, quản lý lỏng lẻo, ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng Quỹ BOG.
Thêm vào đó, việc Liên Bộ Công Thương - Tài chính quyết định chi BOG khi giá chưa tăng với số tiền khoảng 1.142 tỷ đồng và chi BOG cao hơn mức tăng giá với số tiền khoảng 318 tỷ đồng. Tại kỳ điều hành từ 01/01/2017 đến trước 15 giờ ngày 23/4/2018, Liên Bộ Ban hành văn bản điều hành giá không rõ ràng, dẫn đến 19/27 thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu trích lập Quỹ BOG sai chủng loại xăng RON 95 với số tiền khoảng 1.013 tỷ đồng và chi sử dụng Quỹ BOG với số tiền khoảng 678,8 tỷ đồng.
Thanh tra Chính phủ cũng chỉ ra tình trạng cơ quan quản lý Quỹ BOG còn đùn đẩy trách nhiệm; thiếu quy định, quy chế phối hợp, phân công nhiệm vụ giữa cơ quan chủ trì và cơ quan phối hợp (Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với Bộ Công Thương) trong việc quản lý quỹ BOG, kiểm tra, giám sát thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu thực hiện các quy định pháp luật đối với quỹ BOG, việc quản lý quỹ BOG chưa đảm bảo chặt chẽ…
Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chưa ban hành văn bản hướng dẫn các Ngân hàng thương mại quản lý quỹ BOG phù hợp với chức năng nhiệm vụ của ngân hàng, dẫn đến có 7/15 thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu đã sử dụng quỹ BOG sai mục đích BOG, không kết chuyển về tài khoản Quỹ BOG mà để lại tài khoản thanh toán của doanh nghiệp thường xuyên, trong nhiều kỳ trước khi hoàn trả lại Quỹ BOG với số tiền là 7.927 tỷ đồng, trong số này có 3/7 thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu đã bị cơ quan nhà nước có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính từ 3 lần trở lên (Vận tải thủy bộ Hải Hà 4 lần; Xuyên Việt Oil 3 lần; Thiên Minh Đức 3 lần).
Đồng thời, có 3 thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu đã trích lập và chi sử dụng Quỹ BOG sai với số tiền khoảng 4,99 tỷ đồng và chi sử dụng Quỹ BOG sau với số tiền khoảng 22,56 tỷ đồng. Cụ thể, Công ty TNHH Vận tải thủy bộ Hải Hà trích lập Quỹ BOG vượt khối lượng với số tiền khoảng 4,7 tỷ đồng; các công ty chi vượt khối lượng khoảng 22,56 tỷ đồng, trong đó Long Hưng khoảng 4,6 tỷ đồng; Vận tải thủy bộ Hải Hà khoảng 14,6 tỷ đồng; Dầu khí Đồng Tháp với xăng E5 khoảng 3,3 tỷ đồng.
Có 1 thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu trích lập quỹ BOG thiếu khoảng 3 tỷ đồng là Xuyên Việt Oil.
Ngoài ra, một số thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu đã không gửi thông báo tên, địa chỉ, thông tin liên lạc của ngân hàng nơi mở công ty mở tài khoản Quỹ BOG tới Bộ Tài chính và Bộ Công Thương.
Từ ngày 01/01/2017 - 31/12/2021, khi kết thúc năm tài chính, các thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu, các ngân hàng thương mại nơi các thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu mở tài khoản quỹ BOG không gửi sao kê về Bộ Công Thương và Bộ Tài chính theo quy định… Dẫn đến, cơ quan quản lý Nhà nước không nắm rõ về số dư đầu kỳ, số trích lập, số sử dụng, phần lãi phát sinh, số dư Quỹ BOG.
Trong khi đó, Bộ Công Thương chưa kịp thời xem xét, xử lý đình chỉ hoạt động kinh doanh hoặc thu hồi giấy xác nhận đủ điều kiện làm thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu theo thẩm quyền quy định. Dẫn tới, Quỹ BOG liên tục bị các thương nhân đầu mối chiếm dụng và sử dụng sai mục đích.
Tại thời điểm thanh tra, số lượng các đơn vị kinh doanh xăng dầu trên toàn quốc đang hoạt động như sau: có 38 thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu (3/41 thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu bị thu hồi giấy phép); 2 thương nhân đầu mối sản xuất kinh doanh; 341 thương nhân phân phối xăng dầu (6/347 thương nhân phân phối bị thu hồi giấy xác nhận); 18 tổng đại lý kinh doanh xăng dầu; 312 đại lý kinh doanh xăng dầu; 17.449 cửa hàng bán lẻ xăng dầu.
Nhật Linh
