Theo đánh giá của Bộ Tài chính, thị trường chứng khoán vừa trải qua một thời kỳ sụt giảm mạnh, đặc biệt là trái phiếu doanh nghiệp, niềm tin của nhà đầu tư đối với trái phiếu, cổ phiếu xuống thấp. “Chúng ta đã dành nhiều công sức để tạo dựng nên một thị trường vốn nhằm phục vụ đắc lực cho sự phát triển của kinh tế đất nước. Tuy nhiên, trong năm 2022, từ sự việc của Tân Hoàng Minh, FLC, hay công ty An Đông và ngân hàng SCB đến nay khiến thị trường liên tục chao đảo”, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc nói.
Bộ trưởng Bộ Tài chính khẳng định: Trái phiếu doanh nghiệp luôn được xác định là một công cụ của thị trường vốn trung và dài hạn quan trọng cho các doanh nghiệp và nền kinh tế, qua đó hỗ trợ giảm áp lực lên kênh tín dụng ngân hàng. Tuy nhiên, thời gian vừa qua, có một số doanh nghiệp vi phạm pháp luật trong vấn đề phát hành bị xử lý hình sự, gây ra tâm lý hoang mang, dẫn đến nhà đầu tư đua nhau đi rút tiền, doanh nghiệp đi vay gặp khó khăn.
![]() |
Các doanh nghiệp mong muốn tháo gỡ điểm nghẽn về pháp lý để thu hồi vốn thực hiện việc trả nợ trái phiếu cho nhà đầu tư đúng hạn. |
Phát biểu tại cuộc họp về thị trường chứng khoán và trái phiếu doanh nghiệp chiều ngày 23/11, nói về trách nhiệm của các doanh nghiệp phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ, ông Lê Quốc Bình - Tổng Giám đốc Công ty CP Đầu tư Hạ tầng kỹ thuật TPHCM cho rằng, các tổ chức phát hành phải là người chịu trách nhiệm hoàn trả nợ trái phiếu đến hạn cho các nhà đầu tư, đây không phải trách nhiệm của nhà nước.
"Mặc dù hiện nay, dòng tiền của các doanh nghiệp đang rất khó khăn nhưng doanh nghiệp phải chủ động xoay xở tất cả các kênh huy động, thậm chí phải bán rẻ tài sản, hạ giá sản phẩm để thu hồi dòng tiền về mà thực hiện đúng cam kết với các nhà đầu tư trái phiếu. Có như vậy thì niềm tin của nhà đầu tư trái phiếu mới được vực dậy và thị trường trái phiếu doanh nghiệp mới có thể tiếp tục phát triển", ông Bình nói.
Chia sẻ thêm, ông Bình cho rằng điều doanh nghiệp mong muốn không phải hỗ trợ bằng tiền mà cần hỗ trợ bằng việc giải quyết các hồ sơ pháp lý cho các dự án, đặc biệt là các dự án bất động sản có thể giải quyết nhanh để các nhà đầu tư trong các dự án bất động sản có thể đưa sản phẩm ra thị trường sớm để có điều kiện bán được với giá rẻ và thu hồi vốn thực hiện việc trả nợ trái phiếu cho các nhà đầu tư đúng hạn.
"Doanh nghiệp phải luôn luôn xác định việc thực hiện nghĩa vụ trả nợ trái phiếu cho các nhà đầu tư là một việc đặc biệt quan trọng để giữ chữ tín của doanh nghiệp trên thị trường", ông Bình nhấn mạnh.
Khối lượng phát hành trái phiếu doanh nghiệp trong 10 tháng của năm 2022 đạt 328.900 tỷ đồng, giảm 25,2% so với cùng kỳ năm 2021 và có xu hướng giảm dần qua các quý. Cụ thể, quý I đạt 134,8 nghìn tỷ đồng, quý II là 122.400 tỷ đồng, quý III là 65.900 tỷ đồng, tháng 10/2022 là 5.800 tỷ đồng.
46,48% trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ phát hành có tài sản đảm bảo; 53,52% không có tài sản đảm bảo, chủ yếu là trái phiếu của tổ chức tín dụng.
Trong khi đó, ông Nguyễn Vũ Long, Tổng giám đốc của Vndirect đề cập đến nút thắt lớn nhất hiện nay đối với thị trường trái phiếu là dòng vốn thanh khoản của doanh nghiệp. Hiện nay, các kênh huy động vốn của doanh nghiệp đều đang bị ách tắc, ngân hàng đã hết room tín dụng từ giữa quý II, đầu quý III/2022, các kênh huy động vốn khác của doanh nghiệp như thị trường cổ phiếu thì gần đây rất khó khăn. Trong khi đó, kênh trái phiếu trong quý IV/2022 gần như không có doanh nghiệp nào huy động được trái phiếu mới. Trong ngắn hạn, điều quan trọng nhất là phải duy trì thanh khoản để các doanh nghiệp có dòng vốn lưu thông, từ đó mới có thể tiếp tục hoạt động sản xuất kinh doanh.
“Niềm tin của nhà đầu tư đối với thị trường rất quan trọng. Một số sự việc xảy ra thời gian gần đây ảnh hưởng nghiêm trọng đến niềm tin của nhà đầu tư, do đó cần lấy lại niềm tin của nhà đầu tư đối với thị trường vốn. Nhà đầu tư cần biết rằng đây chỉ là những “con sâu làm rầu nồi canh”, là một phần trên thị trường chứ không phải bức tranh của toàn bộ thị trường trái phiếu doanh nghiệp”, ông Nguyễn Vũ Long nêu ý kiến.
Tham gia ý kiến tại buổi làm việc, bà Trần Thị Thu Trang, Phó Tổng Giám đốc Công ty CP Chứng khoán Sài Gòn - Hà Nội cũng cho biết, các doanh nghiệp đang bị ách tắc về việc huy động vốn trên thị trường. Trong khi sắp tới lượng trái phiếu đáo hạn cũng tạo áp lực cho doanh nghiệp trong giai đoạn tới là họ chưa có khả năng tìm được nguồn vốn bù đắp hoặc cơ cấu lại các khoản nợ của mình.
Bà Trang bày tỏ mong muốn làm sao có thể tăng thêm khả năng huy động vốn của doanh nghiệp trên thị trường, tập trung vào thị trường phát hành ra công chúng, là sức mạnh nguồn vốn đến từ sức dân, có quy trình thẩm định rất chặt chẽ về pháp lý, giúp cho niềm tin của nhà đầu tư tăng lên.
"Để khuyến khích doanh nghiệp tập trung kênh này thì các cơ quan nhà nước có thể xem xét lại về quy trình thủ tục, sao cho tạo điều kiện thuận lợi và khuyến khích doanh nghiệp phát hành ra công chúng nhiều hơn", bà Trang đề xuất.
Thanh Hoa