Theo ông Tống Xuân Chinh, Phó Cục trưởng Cục Chăn nuôi (Bộ NN&PTNT), một năm Việt Nam cần 32 - 33 triệu tấn thức ăn chăn nuôi các loại, trong đó có hơn 7 triệu tấn do bà con nông dân tự sử dụng nguyên liệu phối trộn theo hướng dẫn của ngành nông nghiệp; còn lại sản lượng 26 triệu tấn (bao gồm cả thức ăn chăn nuôi và thủy sản) là do các doanh nghiệp sản xuất.
Dự báo giá thức ăn chăn nuôi còn tiếp tục tăng mạnh từ nay đến cuối năm. |
Con số này cũng phần nào phản ánh sự tiến bộ của các doanh nghiệp trong lĩnh vực sản xuất thức ăn chăn nuôi, cho thấy mức độ công nghiệp hóa của ngành này đang rất mạnh. Hiện, ngành sản xuất thức ăn chăn nuôi của chúng ta đang đứng đầu Đông Nam Á và đứng thứ 10 thế giới về công nghệ.
"Ngoài đầu tư về công nghệ, các doanh nghiệp còn đầu tư mở rộng quy mô nhà máy, xưởng sản xuất như C.P, De Heus… họ đang xây dựng những nhà máy sản xuất hiện tại ở Tây Bắc, Tây Nguyên, kết hợp với các doanh nghiệp nước ngoài đầu tư dây chuyển, thiết bị hiện đại", ông Chinh nói.
Tuy nhiên, nhiều DN đầu tư với quy mô hiện đại không có nghĩa là thị trường thức ăn chăn nuôi của Việt Nam đã ổn định. Nói tại buổi tọa đàm "Giải pháp phát triển nguyên liệu thức ăn chăn nuôi trong nước, giảm phụ thuộc nhập khẩu" chiều ngày 21/10, ông Nguyễn Thanh Sơn, Chủ tịch Hiệp hội Chăn nuôi gia cầm Việt Nam, cho biết thời gian vừa qua, chứng kiến 2 cuộc khủng hoảng trong ngành chăn nuôi. Đó là khủng hoảng về thức ăn chăn nuôi và khủng hoảng về thị trường. Nguyên nhân của cuộc khủng hoảng một phần do tác động của đại dịch COVID-19, nhưng bản chất chính là vấn đề trầm kha của ngành chăn nuôi nhiều năm nay.
Giá thức ăn chăn nuôi tăng liên tục đã ảnh hưởng lớn đến ngành chăn nuôi, đặc biệt là chăn nuôi gia cầm. Theo tính toán của Hiệp hội Chăn nuôi gia cầm Việt Nam, từ tháng 7/2020 đến nay, giá một số nguyên liệu thức ăn tăng từ 30-45%, kéo theo giá thức ăn thành phẩm cũng tăng theo.
"Chúng ta chứng kiến suốt 9 tháng năm 2021, ngành chăn nuôi gia cầm không có lãi. Đây là năm đầu tiên ngành chăn nuôi gia cầm tăng trưởng âm. Theo dự báo của chúng tôi, từ nay đến cuối năm giá mặt hàng này khó có thể hạ, thậm chí còn tăng cao vì giá nguyên liệu trên thế giới chưa hạ nhiệt", ông Sơn cho biết.
Trong khi nông dân khó khăn vì giá thức ăn chăn nuôi tăng cao, đại diện Hiệp hội Chăn nuôi Việt Nam cho biết ngành sản xuất thức ăn chăn nuôi lại đang là "miếng bánh" hấp dẫn, mang lại nhiều lợi nhuận cho doanh nghiệp. Thời gian qua, có rất nhiều ông lớn đổ xô vào ngành thức ăn chăn nuôi, vì đây là thị trường béo bở.
Theo lãnh đạo Cục Chăn nuôi, không phải ngẫu nhiên mà các doanh nghiệp đều đồng loạt mở rộng nhà máy bởi đây là thị trường tiềm năng, ngoài việc đáp ứng nhu cầu thịt, trứng sữa cho 97 triệu người dân trong nước, chúng ta còn có tham vọng xuất khẩu các sản phẩm từ chăn nuôi. Thực tế đã xuất khẩu bước đầu, mang về giá trị khoảng 1 tỷ USD.
Tuy nhiên, ông Chinh cho rằng bất cập lớn nhất là ngành thức ăn chăn nuôi, giá cả tăng cao còn phụ thuộc rất lớn vào nguyên liệu nhập khẩu, chúng ta chủ yếu nhập cám ngô, đậu tương, khô dầu…
Trước câu hỏi đặt ra là tại sao chúng ta có sản lượng lúa lớn mà không sử dụng để làm thức ăn chăn nuôi lại phải đi nhập khẩu? Lãnh đạo Cục Chăn nuôi cho rằng, đây là bài toán kinh tế, 1kg ngô chỉ khoảng 7.000-8.000/kg còn 1kg gạo từ 12.000 -13.000 đồng/kg.
Đồng thời, liên quan tới câu chuyện xuất khẩu song lại nhập bột cá từ Trung Quốc về, ông Tống Xuân Chinh nhìn nhận, đây là câu chuyện cạnh tranh của các doanh nghiệp. Tùy theo tính toán về kinh tế mà họ có động thái phù hợp với mang lại lợi nhuận cho doanh nghiệp. Vấn đề này chúng ta không can thiệp được và cũng không nên can thiệp.
Được biết, Thủ tướng Chính phủ đã giao cho Bộ NN&PTNT xây dựng 5 đề án trong đó có Đề án công nghiệp hóa thức ăn chăn nuôi, nhấn mạnh giảm 5-10% nguồn nguyên liệu nhập khẩu. Để thực hiện, Cục Chăn nuôi cho rằng, cần có lộ trình cụ thể như chủ động 1 phần nguồn nguyên liệu, cụ thể là ngô và đậu tương. Sử dụng hiệu quả nguồn phế phụ phẩm lớn, coi đây là đầu vào hay nói đúng hơn là thực hiện nông nghiệp tuần hoàn...
Thy Lê