Được xem là "thủ phủ" của cây lòn bon, trái lòn bon ở xứ Tiên có hương vị chua chua, ngọt ngọt, làm dịu cơn khát và đỡ đói. Sau thời gian dài miệt mài nghiên cứu, anh Nguyễn Tường Linh (SN 1980, thôn 7A, xã Tiên Cảnh, Tiên Phước), thành viên HTX Nhật Linh đã chưng cất được loại rượu lòn bon độc đáo.
Độc đáo rượu lòn bon
Nói về cơ duyên đến với sản phẩm rượu lòn bon, anh Linh cho biết, một lần khi ra thăm vườn, thấy những trái lòn bon rụng xuống mương nước sủi bọt trắng. Với nhạy cảm của một người từng học chuyên ngành công nghệ thực phẩm, cộng với kinh nghiệm tích lũy qua 4 năm làm việc tại một công ty rượu của Mỹ ở TP.Hồ Chí Minh, anh nhận thấy loại trái cây này có thể lên men tự nhiên được.
Với suy nghĩ đó, anh hái lòn bon lột sạch vỏ, bóp vỡ rồi cho vào hũ ủ thử. Sau một tuần, anh mở hũ nếm và kinh ngạc khi thấy những trái lòn bon ngâm lên men, không chỉ có mùi thơm, vị ngọt dịu mà còn có vị cay nồng xộc lên mũi. Từ đó, ý tưởng chưng cất rượu từ trái lòn bon được định hình.
Rượu lòn bon của HTX Nhật Linh (Ảnh:TL) |
Những ngày đầu, rượu mới ra lò, mọi người uống thử đánh giá "cái hậu" của rượu rất gắt, khó uống. Không nản lòng, anh Linh lại mày mò tìm giải pháp khắc phục các nhược điểm của rượu. Thậm chí, nhiều lúc anh uống rượu lòn bon của mình... cho say để so sánh tìm ra công thức làm rượu tối ưu.
Sau hàng trăm lần thử nghiệm, thay đổi cách ủ, tạo men trong suốt gần 2 năm trời, cuối cùng anh Linh cùng các thành viên của HTX Nhật Linh đã cho ra được loại rượu lòn bon có vị thơm ngon đúng điệu, được thị trường chấp nhận.
“Thơm tự nhiên, ngọt, đằm dịu và một chút cay nồng đặc biệt đúng điệu của rượu, tạo cho người uống có cảm giác sảng khoái, lâng lâng”, đó là cảm nhận của đa số người khi thưởng thức rượu lòn bon của HTX Nhật Linh.
Anh Linh tiết lộ: “Để sản xuất được rượu lòn bon đạt chất lượng, chúng tôi rất coi trọng nguyên liệu đầu vào. Trái lòn bon vừa đủ độ chín, không dập nát được chọn lựa, rửa sạch, đổ vào máy dập bể vỏ, ủ men từ 8 - 10 ngày rồi cho vào nồi đun sôi. Hơi nước bốc lên ngưng tụ thành rượu. Sau đó, rượu được lọc thô lần thứ nhất và cho vào hầm ủ từ 3 - 6 tháng mới bơm ra lọc tinh khiết lần hai để loại bỏ tạp chất tuyệt đối rồi pha chế, đóng chai. Do không sử dụng hóa chất phụ gia và chất bảo quản có độc tố nên khi lỡ uống say không đau đầu, không khát nước…".
Năm 2016, rượu lòn bon của HTX Nhật Linh đã được trao chứng nhận “Sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu cấp tỉnh - năm 2015” , được người tiêu dùng ưa thích và bán rất chạy.
Hoạt động hiệu quả của HTX Nhật Linh đã mang lại nguồn thu nhập khá, ổn định cho gia đình anh Linh và các nông dân chung vốn. Đồng thời tạo công ăn việc làm thường xuyên cho hơn 20 lao động địa phương với mức lương 3 - 5 triệu đồng/người/tháng.
Sẵn sàng để "bay xa"
Tiếp nối thành công, năm 2018, sản phẩm rượu lòn bon tiếp tục tham gia cuộc thi phân loại đánh giá sản phẩm OCOP Quảng Nam và đã đạt tiêu chuẩn 4 sao.
Bên cạnh đó, HTX cũng không ngừng nâng cấp bao bì, mẫu mã, nhãn mác sản phẩm, xây dựng mã vạch, mã QR truy xuất nguồn gốc, đăng ký tiêu chuẩn Việt Nam và hướng tới đăng ký tiêu chuẩn quốc tế để thuận lợi trên con đường xuất khẩu.
Rượu Lòn bon Tiên Phước của HTX Nhật Linh được xếp hạng là sản phẩm OCOP đạt chất lượng 4 sao (Ảnh: TL) |
Giai đoạn 2019-2020, HTX tiếp tục đổi mới mẫu mã, xây dựng hệ thống nhận diện, đăng ký tiêu chuẩn quốc tế, nâng cao chất lượng sản phẩm và hướng tới đạt tiêu chuẩn 5 sao trong cuộc thi bình chọn sản phẩm OCOP năm 2020.
Anh Nguyễn Văn Nhật - Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc HTX Nhật Linh chia sẻ, HTX sản xuất được 2.000 lít tinh chất lòn bon phục vụ chế biến rượu lòn bon trong 3 năm vừa qua.
“Chúng tôi đang làm việc với Đại học Nông lâm Huế nhằm tìm kiếm công nghệ phù hợp để bảo quản trái lòn bon được lâu bằng công nghệ vi sinh, an toàn với sức khỏe người dùng. Việc bảo quản lâu trái lòn bon cũng tạo thuận lợi trong xuất khẩu, vừa giữ nguồn nguyên liệu phục vụ sản xuất, chế biến rượu được tốt hơn, bởi hiện nay trái lòn bon sau thu mua chỉ giữ được 3-5 ngày".
Bên cạnh đó, HTX cũng tính tới hướng tạo nguồn nguyên liệu ổn định phục vụ chế biến rượu, bởi trái lòn bon Tiên Phước cứ 3 năm mới cho sai quả và trúng mùa một lần, còn lại chỉ cho trái rải rác. "HTX phải nâng cấp công nghệ, đầu tư dây chuyền sản xuất hiện đại hơn, mở rộng nhà xưởng sản xuất để sản xuất, dự trữ nguyên liệu tinh rượu lòn bon được nhiều hơn, bảo sản xuất bền vững”, anh Nhật chia sẻ.
Dịp Tết Nguyên đán 2020 vừa qua, HTX Nhật Linh đã ký kết hợp đồng cung ứng cho một đơn vị ở tỉnh 1.000 chai rượu lòn bon để làm quà tặng. Đồng thời, HTX cũng nỗ lực làm việc với một số đối tác tìm hiểu về thị trường Trung Quốc, quyết tâm xuất khẩu rượu lòn bon sang thị trường giàu tiềm năng này…
Ngọc Giang