Trong những năm qua, huyện Thạch An luôn xác định công tác giảm nghèo là nhiệm vụ then chốt, ưu tiên hàng đầu trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội.
Đòn bẩy từ cây thạch đen và các sản phẩm chủ lực
Huyện đã chủ động xây dựng và triển khai các chương trình, đề án giảm nghèo một cách bài bản, bám sát các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, đồng thời phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương. Sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị, sự hưởng ứng tích cực của người dân và việc lồng ghép hiệu quả các nguồn lực đã mang lại những kết quả ấn tượng.
Một trong những hướng đi mang tính chiến lược của Thạch An trong công tác giảm nghèo là tập trung phát triển các sản phẩm nông nghiệp chủ lực, đặc biệt là cây thạch đen. Với điều kiện tự nhiên ưu đãi, thạch đen Thạch An từ lâu đã nổi tiếng về chất lượng. Huyện đã có những chính sách hỗ trợ người dân, HTX mở rộng diện tích trồng, áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào canh tác để nâng cao năng suất và chất lượng. Đồng thời, huyện cũng chú trọng đến công tác quảng bá, xây dựng thương hiệu và kêu gọi đầu tư vào chế biến sâu các sản phẩm từ cây thạch đen, tạo đầu ra ổn định và bền vững cho người nông dân, giúp họ từng bước thoát nghèo và làm giàu.
![]() |
Cây Thạch đen được phơi khô, phân loại trước khi được các Tổ hợp tác, HTX và doanh nghiệp thu mua. |
Đến nay, thạch đen đã trở thành một trong những cây trồng chủ lực của huyện Thạch An, mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn nhiều so với các cây trồng truyền thống như lúa nương.
Diện tích trồng thạch đen của huyện Thạch An thuộc hàng lớn nhất tỉnh Cao Bằng, với hàng trăm héc ta, tập trung ở các xã như Trọng Con, Đức Thông, Canh Tân, Minh Khai, Quang Trọng, Kim Đồng, Thái Cường, Thụy Hùng. Sản lượng hàng năm đạt hàng ngàn tấn, mang lại giá trị kinh tế hàng trăm tỷ đồng.
Với giá bán cây thạch đen nguyên liệu ổn định (dao động tùy thời điểm), người trồng có thể thu về hàng chục đến hàng trăm triệu đồng trên mỗi héc ta, cao hơn nhiều so với trồng lúa nương.
Bên cạnh cây thạch đen, Thạch An còn tập trung phát triển các loại cây trồng và vật nuôi có giá trị kinh tế khác như cây hồi, lê, chè hữu cơ, bí xanh thơm, khoai tây, lạc, đỗ, ngô ngọt,... Huyện đã triển khai nhiều mô hình phát triển sản xuất nông nghiệp cải thiện dinh dưỡng, hỗ trợ giống, vốn, kỹ thuật cho người dân, đồng thời tạo điều kiện để họ tiếp cận với các chương trình tín dụng ưu đãi để đầu tư vào sản xuất.
Gia tăng giá trị từ kinh tế tập thể
Huyện Thạch An nhận thức rõ vai trò quan trọng của các HTX trong việc hỗ trợ người dân phát triển kinh tế và giảm nghèo bền vững. Huyện đã khuyến khích và tạo điều kiện thuận lợi cho việc thành lập và phát triển các HTX trong lĩnh vực nông nghiệp và tiểu thủ công nghiệp.
Các HTX đã trở thành cầu nối quan trọng giữa người sản xuất và thị trường, giúp các thành viên tiếp cận với các dịch vụ hỗ trợ như cung ứng vật tư nông nghiệp, tín dụng nội bộ, đào tạo kỹ thuật, quảng bá và tiêu thụ sản phẩm. Điển hình như các HTX trồng cây thạch đen, HTX sản xuất chè hữu cơ, HTX chế biến nông sản,... đã mang lại thu nhập ổn định và nâng cao đời sống cho nhiều hộ gia đình thành viên.
Tiêu biểu như Tổ hợp tác trồng thạch đen xã Đức Thông đã liên kết người dân trồng thạch đen khá hiệu quả. Tổ hợp tác đã phối hợp với các phòng ban chuyên môn và cơ quan quản lý để áp dụng khoa học kỹ thuật vào trồng và chăm sóc cây thạch đen, nâng cao chất lượng sản phẩm. Trước đây, người dân chủ yếu bán nguyên liệu thô với giá trị thấp, nhưng từ khi có tổ hợp tác, chất lượng sản phẩm được cải thiện, mở ra cơ hội tiếp cận thị trường tốt hơn.
![]() |
Chế biến sâu cây Thạch đen giúp nâng cao giá trị kinh tế. |
Theo đánh giá của ngành chức năng, các Tổ hợp tác, HTX và người dân ngày càng chú trọng áp dụng khoa học kỹ thuật vào trồng và chăm sóc cây thạch đen, từ khâu chọn giống, bón phân đến phòng trừ sâu bệnh, giúp tăng năng suất và chất lượng sản phẩm.
Mô hình liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị ngày càng được chú trọng, với sự tham gia của các tổ hợp tác, HTX trong việc thu mua, chế biến và tìm kiếm thị trường tiêu thụ ổn định cho sản phẩm thạch đen. Nhiều cơ sở sản xuất và HTX đã đầu tư vào quy trình sản xuất hiện đại, đóng gói sản phẩm đạt tiêu chuẩn, và một số sản phẩm thạch đen đã đạt tiêu chuẩn OCOP cũng giúp tăng giá trị gia tăng và mang lại lợi nhuận cao hơn cho các HTX và người dân.
Đặc biệt, các Tổ hợp tác, HTX hoạt động hiệu quả giúp các thành viên, người dân tiếp cận với các chương trình hỗ trợ của nhà nước, Liên minh HTX Việt Nam với các nguồn vốn vay ưu đãi, và các tiến bộ khoa học kỹ thuật, các chương trình đào tạo, từ đó nâng cao hiệu quả sản xuất và thu nhập.
Không để ai bị bỏ lại phía sau
Ngoài tập trung phát triển sản xuất, trong đó có tập trung vào đầu tư cho những nông sản có thế mạnh như cây thạch đen, để tạo nền tảng vững chắc cho công tác giảm nghèo, huyện Thạch An đã ưu tiên đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội, đặc biệt là ở các vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số.
Các công trình giao thông nông thôn, thủy lợi, trường học, trạm y tế, điện lưới, nhà văn hóa được đầu tư xây dựng và nâng cấp, giúp người dân tiếp cận dễ dàng hơn với các dịch vụ công và tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển sản xuất.
Nhờ những nỗ lực đồng bộ và quyết tâm cao, công tác giảm nghèo ở huyện Thạch An đã đạt được những kết quả đáng khích lệ. Tỷ lệ hộ nghèo của huyện đã giảm đáng kể trong những năm gần đây, đời sống vật chất và tinh thần của người dân ngày càng được cải thiện.
Năm 2024, huyện Thạch An đã đạt được kết quả ấn tượng khi tỷ lệ hộ nghèo toàn huyện giảm 6,33%, vượt 109,9% kế hoạch đề ra cho cả năm. Điều này cho thấy những giải pháp mà huyện triển khai đang đi đúng hướng và mang lại hiệu quả thiết thực.
Mặc dù đã đạt được những thành quả quan trọng, huyện Thạch An vẫn xác định công tác giảm nghèo là một quá trình lâu dài và đầy thách thức. Trong thời gian tới, huyện sẽ tiếp tục phát huy những kết quả đã đạt được, đồng thời tập trung giải quyết những khó khăn, thách thức còn tồn tại, đặc biệt là ở các vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Tiếp tục đổi mới phương pháp tiếp cận, tăng cường lồng ghép các nguồn lực, phát huy vai trò của cộng đồng, HTX và doanh nghiệp, tạo sinh kế bền vững cho người dân, hướng tới mục tiêu giảm nghèo đa chiều và không để ai bị bỏ lại phía sau trên con đường phát triển.
Minh Nhương