Hồng Thái nằm ở độ cao từ 800 - 1200m với địa hình núi cao có độ dốc lớn, là xã thuộc diện 135 - đặc biệt khó khăn vùng dân tộc thiểu số và miền núi. Xã có khá nhiều lợi thế phát triển các sản phẩm đặc sản gắn với du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng. Đặc biệt, khí hậu nơi đây rất thuận lợi để phát triển các loại cây trồng ôn đới, chủ lực như cây chè, cây lê, dâu tây và các loại rau xanh. Tuy nhiên, vùng non cao này lại gặp không ít khó khăn trong việc thay đổi tư duy sản xuất của người dân.
Mở ra tương lai khá giả
Theo ông Bàn Tiến Sĩ, Chủ tịch UBND xã Hồng Thái: “Khó khăn nhất của xã Hồng Thái trong xây dựng NTM là làm thế nào để nâng cao thu nhập cho các hộ dân theo Bộ tiêu chí quốc gia về xã NTM giai đoạn 2016-2020 do Thủ tướng Chính phủ ban hành ngày 17/10/2016”.
Xã Hồng Thái có nhiều lợi thế phát triển nông nghiệp với các vùng chuyên canh cây trồng đặc sản (Ảnh: Tư liệu) |
Vì thế, để mở ra tương lai khá giả cho người dân Hồng Thái, Thường trực Huyện ủy Na Hang đã tổ chức nhiều buổi làm việc với cấp ủy, chính quyền xã Hồng Thái thực hiện liên kết “4 nhà” trong phát triển nông nghiệp trên địa bàn xã, dần hình thành vùng chuyên canh cây trồng đặc sản.
Thực hiện liên kết “4 nhà” (nhà nông - nhà nước - nhà doanh nghiệp - nhà khoa học) trong sản xuất nông nghiệp, chính quyền địa phương đã kêu gọi các doanh nghiệp, nhà khoa học phối hợp với HTX hỗ trợ và hướng dẫn người nông dân ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào mở rộng diện tích, tăng năng suất cây trồng và đảm bảo bao tiêu sản phẩm.
Đảng ủy xã Hồng Thái giao HTX Sản xuất rau sạch Tân Hợp thực hiện liên kết với các doanh nghiệp xây dựng thương hiệu các sản phẩm hàng hóa. Hiện, xã Hồng Thái có 25,5 ha rau đậu các loại, trong đó có 3,5 ha bí, 6 ha bắp cải và súp lơ, 5 ha cà chua, 4 ha khoai tây, 2 ha su su, 5 ha cây rau màu khác; 37 ha cây ăn quả các loại (trong đó có 25 ha lê); 61,6 ha chè Shan tuyết, 30 ha chè Kim Tuyên, Phúc Vân Tiên.
Giám đốc Đặng Đức Hầu cho biết, HTX Tân Hợp đang hợp tác với Siêu thị rau, quả sạch quận Cầu Giấy (Hà Nội) ký kết sản xuất, tiêu thụ khoảng từ 3 - 3,5 tấn rau, quả sạch/tháng. Ngoài sản xuất rau sạch, HTX còn liên kết với CTCP Chè Tân Trào phát triển trồng chè đặc sản mang thương hiệu chè Kia Tăng Hồng Thái; kết nối tổ chức các tour du lịch trải nghiệm, nghỉ dưỡng homestay.
Mô hình liên kết giữa 4 nhà trong phát triển sản xuất đang từng bước giúp cho đời sống của người dân được cải thiện. Đến nay, toàn xã Hồng Thái có 20 hộ dân thu lãi từ 50 - 100 triệu đồng/năm từ trồng cây nông nghiệp đặc sản. Nếu năm 2016, hộ nghèo toàn xã là 172 hộ/304 hộ (chiếm 56,6%) thì đến cuối năm 2019 chỉ còn 32 hộ/316 hộ (chiếm 10,1%). Xã Hồng Thái chính thức đạt chuẩn NTM vào đầu năm 2020.
Duy trì mối liên kết
Ông Lý Văn Đình, dân tộc Mông ở bản Khuổi Phầy là một trong những hộ khó khăn vươn lên khá giả nhờ mối liên kết 4 nhà. Ông Đình cho biết, khi chính quyền địa phương vận động người dân trong bản trồng cây rau màu, nhiều người còn phân vân nhưng ông lại thấy điều đó là đúng nên mạnh dạn trồng 0,5 ha cà chua trên đất ruộng 1 vụ. Được cán bộ khuyến nông về hướng dẫn kỹ thuật gieo trồng, vụ cà chua đầu tiên, gia đình ông thu hoạch gần 4 tấn quả, trừ chi phí thu lãi hơn 50 triệu đồng, gấp 4 lần so với trồng lúa.
Mô hình liên kết 4 nhà đang từng bước giúp cho đời sống của người dân được cải thiện (Ảnh: TL) |
Không chỉ trồng cà chua giỏi, ông Đình còn là “vua chè” đặc sản của bản Mông. Với 3 ha chè Kim Tuyên, Phúc Vân Tiên của CTCP Chè Sông Lô đầu tư, gia đình ông là hộ trồng nhiều chè đặc sản nhất Hồng Thái, trung bình mỗi vụ cho thu hoạch 3 tấn chè búp tươi, bán lãi hơn 30 triệu đồng. Nhờ đó, gia đình ông có của ăn của để, mua được ti vi, xe máy...
Để duy trì và phát huy hiệu quả mô hình liên kết 4 nhà tại xã Hồng Thái, ngoài việc nâng cao nhận thức, thay đổi tư duy của người dân thì rất cần có sự lựa chọn, quy hoạch phân vùng chuyên canh sản xuất phù hợp với từng loại cây trồng, cần đầu tư về vốn, cơ sở hạ tầng để xã có thể xây dựng thành công chuỗi liên kết.
Với sự tham gia tích cực của các HTX, doanh nghiệp, nhà khoa học, ngân hàng và hơn hết là sự thay đổi trong tư duy, nhận thức của người dân, việc xây dựng mô hình liên kết 4 nhà ở Hồng Thái sẽ được nhân rộng và đây chính là nền tảng quan trọng không chỉ xã Hồng Thái, mà nhiều địa phương trong tỉnh Tuyên Quang cần hướng đến nếu muốn xây dựng NTM và phát triển sản xuất nông nghiệp bền vững.
Hà Xuyên