Xã Gia Vân (huyện Gia Viễn), một trong những địa phương đang thành công với mô hình du lịch nông thôn. Đặc biệt với sự hình thành và tham gia của HTX Du lịch sinh thái Vân Long, mô hình du lịch nông thôn tại địa phương ngày càng phát triển theo hướng bền vững và phát huy được những hiệu quả không nhỏ về kinh tế, môi trường, cảnh quan…
Lợi ích nhân đôi
Điểm thuận lợi ở địa phương là có khu Bảo tồn thiên nhiên đất ngập nước Vân Long- vốn là nơi cư trú và sinh sản quan trọng của nhiều loài thủy sinh và là nơi cư trú các loài chim nước. Khu vực này đạt 2 kỷ lục về thiên nhiên của Việt Nam, là "Khu bảo tồn có đàn voọc lớn nhất Việt Nam" và "Khu vực có bức tranh tự nhiên lớn nhất Việt Nam - bức tranh núi mèo cào".
Để đẩy mạnh loại hình du lịch nông thôn phát triển, HTX Vân Long đã chú trọng phát triển thành chuỗi liên kết như: Điều hành tour du lịch, dịch vụ ăn uống, bán một số đồ dùng gia đình, tham quan, trải nghiệm các hoạt động nông nghiệp…
Theo đó, du khách đến đây sẽ được tìm hiểu các nét văn hóa của người dân bản địa, trải nghiệm các hoạt động với người nông dân như bắt cua, bắt ốc, trồng rau, gặt hái… Mô hình này đã phát huy tính cộng đồng của người dân, các thành viên trong HTX cùng nhau san sẻ trách nhiệm, cùng làm, cùng hưởng, tránh tình trạng tranh chấp khách và xây dựng cộng đồng dân cư đoàn kết, nghĩa tình.
![]() |
Sản xuất tranh từ lá bồ đề của HTX Sinh Dược đang là điểm nhấn thu hút khách du lịch. |
Sau thời gian đi vào hoạt động, chính những người nông dân nơi đây và thành viên HTX cảm thấy thấm thía về những giá trị bền vững mà du lịch nông thôn mang lại. Bởi du lịch nông thôn phát triển không chỉ giúp người nông dân có công việc ổn định với mức thu nhập gấp nhiều lần so với hoạt động nông nghiệp đơn thuần mà điều quan trọng đã giúp cảnh quan thiên nhiên được bảo vệ, gìn giữ, trở nên trong lành, tươi đẹp.
Việc phát triển mô hình du lịch nông thôn với sự tham gia của HTX đang là động lực quan trọng giúp xã Gia Vân từng bước hoàn thiện các tiêu chí trong quá trình xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu.
Đặc biệt việc đẩy mạnh phát triển du lịch theo hướng bền vững của HTX đang lan tỏa tinh thần cùng nhau kiến thiết quê hương, chỉnh trang nhà cửa, vườn tược góp phần xây dựng khu dân cư sáng- xanh- sạch- đẹp. Đây là một trong những tiêu chí quan trọng trong xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu và đưa nông thôn mới phát triển theo chiều sâu.
Nâng chất du lịch nông thôn
Không chỉ xã Gia Vân mà hiện nay, nhiều địa phương ở Ninh Bình đang có các HTX phát triển đa dạng các ngành nghề: Trồng lúa, trồng sen, trồng cây có múi, dược liệu…
Không chỉ dừng lại ở việc sản xuất, kinh doanh sản phẩm nông đặc sản an toàn, các HTX này còn định hướng sản xuất, kinh doanh và hướng dẫn hộ thành viên tận dụng lợi thế địa phương để phát triển du lịch trải nghiệm, hướng tới phát triển du lịch cộng đồng theo hướng bền vững.
Cũng từ các mô hình này đã giúp người nông dân chuyển đổi từ nông nghiệp truyền thống sang nông nghiệp kết hợp giải trí, mang lại hiệu quả cao cho cả hai ngành nông nghiệp và du lịch. Nhiều HTX trở thành điểm đến hấp dẫn của du khách, điển hình như: HTX Sinh Dược, HTX Nông sản và du lịch Tam Điệp…
Anh Vũ Trung Đức, Giám đốc HTX Sinh Dược, cho biết việc kết hợp sản xuất hàng hóa với các dịch vụ trải nghiệm như: tắm ngâm khoáng thảo dược, du lịch Homestay... đã giúp HTX tạo ra chuỗi giá trị khép kín. Điều này khiến nhiều du khách thích thú vì được tiếp cận các quy trình làm ra những sản phẩm hữu ích...
Hiện, một trong những nhiệm vụ trọng tâm của Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021 – 2025 là phát triển du lịch nông thôn. Chính vì vậy, từ lợi thể của các địa phương, việc hỗ trợ nhân dân liên kết sản xuất, kết hợp làm các dịch vụ du lịch theo hướng chuyên nghiệp thông qua mô hình HTX đã giúp người dân Ninh Bình thay đổi tư duy từ sản xuất nông nghiệp sang phát triển kinh tế nông thôn, góp phần hỗ trợ các địa phương thực hiện hiệu quả, bền vững các tiêu chí nông thôn mới.
Để mô hình này thực sự phát triển và thúc đẩy xây dựng nông thôn mới theo chiều sâu, Liên minh HTX tỉnh Ninh Bình đang hỗ trợ các HTX tiếp cận các nguồn vốn hỗ trợ để tiếp tục đầu tư cho các dịch vụ và cũng là cơ hội tiếp cận với các doanh nghiệp xây dựng các tour du lịch dài hạn.
Bên cạnh đó, Liên minh HTX tỉnh còn kết hợp với các ngành liên quan như: Sở Du lịch, Trường Đại học Hoa Lư và một số cơ sở đào tạo khác để hỗ trợ các HTX tiếp cận các chương trình đào tạo, bồi dưỡng ngắn hoặc dài ngày với kinh phí thấp nhất để đào tạo nhân lực cho các HTX.
Tùng Lâm