Sau những nỗ lực không mệt mỏi, tin vui đã đến với HTX Na Sang. Đầu tháng 1/2021, cùng với 9 sản phẩm khác, dứa quả Na Sang đã được UBND tỉnh đánh giá và xếp hạng 3 sao của Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP).
Sản xuất sạch không lo “giải cứu”
Thực hiện Ðề án Xây dựng và phát triển mô hình chuỗi cung ứng thực phẩm nông, lâm, thủy sản an toàn trên phạm vi toàn quốc do Bộ NN&PTNT phê duyệt, từ tháng 3/2017, Chi cục Quản lý chất lượng nông lâm thủy sản (Sở NN&PTNT Điện Biên) đã triển khai mô hình trồng dứa theo chuỗi cung ứng dứa an toàn.
 |
|
Sản xuất sạch mang lại giá trị kép về hiệu quả kinh tế và bảo vệ môi trường (Ảnh: TL) |
Thực hiện mô hình là HTX Na Sang (xã Na Sang) với 54 hộ dân tham gia, quy mô 61ha. Cuối tháng 11/2017, Chi cục Quản lý chất lượng nông lâm thủy sản tỉnh đã cấp giấy chứng nhận sản phẩm dứa Mường Chà đạt chất lượng chuỗi cung ứng thực phẩm an toàn cho HTX Na Sang.
Người trồng dứa khi tham gia mô hình sẽ được hỗ trợ kỹ thuật bón lót, làm cỏ từ khi trồng đến khi thu hoạch. Bên cạnh đó, Chi cục đã hỗ trợ 5.000 tem chứng nhận sản phẩm an toàn và túi đóng gói sản phẩm cho HTX. Sau khi mô hình hoàn thành, quả dứa Mường Chà đã được đưa vào bày bán tại Siêu thị Tâm Ðỏ (TP Ðiện Biên Phủ); đưa vào gian hàng trưng bày sản phẩm rau - củ - quả an toàn của Công ty Thực phẩm an toàn Safe Green (TP Ðiện Biên Phủ) và một số đơn vị bao tiêu sản phẩm an toàn tại Thủ đô Hà Nội.
HTX Na Sang được thành lập vào năm 2017, chuyên trồng và thu mua dứa của bà con để cung cấp cho các công ty, thương nhân từ các tỉnh, thành phố khác như Sơn La, Hòa Bình, Hà Nội... Ngoài ra, HTX cung cấp phân bón và hướng dẫn bà con cách chăm sóc cây dứa theo đúng quy trình, giúp cây dứa ra quả to, đạt tiêu chuẩn về chất lượng, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, tiêu chuẩn VietGAP.
So với ngô, lúa, đậu tương…, dứa là cây trồng đem lại thu nhập cao hơn 4-5 lần, lại dễ trồng, dễ chăm sóc. Dứa Mường Chà là loại quả ngon, được nhiều người chọn mua, nên nhờ trồng dứa, nhiều hộ đã thoát nghèo, vươn lên khá giả.
Một hộ liên kết của HTX Na Sang cho biết, trước khi tham gia mô hình, dứa Mường Chà rất khó tiêu thụ, giá thấp do chưa có thương hiệu. Đến mùa thu hoạch dứa, người dân phải mang bán lẻ nhiều nơi, rất vất vả để tiêu thụ gần 200ha dứa. Quãng đường vận chuyển hàng trăm cây số, trong khi dứa không có chất bảo quản nên nhanh hỏng, khiến người trồng dứa thu nhập thấp. Sau khi HTX triển khai mô hình, người trồng dứa đã hiểu sâu hơn về kỹ thuật sản xuất, giảm chi phí, sản phẩm lại an toàn, có địa chỉ tiêu thụ ổn định, từ đó tăng thu nhập.
Hiện nay, tại Mường Chà - địa phương có hơn 90% dân số là đồng bào các dân tộc thiểu số, có không ít hộ dân thoát nghèo và giàu lên nhờ cây dứa. Tùy vào diện tích mà thu nhập từ cây dứa là khác nhau nhưng theo tính toán của địa phương, với năng suất 20 tấn/ha, trung bình 1ha mang về cho người dân 50-60 triệu đồng.
Nhiều người dân Mường Chà chia sẻ, cây dứa cho thu nhập ổn định và có thể trồng gối vụ, thu hoạch quanh năm, vì thế “không dại gì lại dùng các loại thuốc hóa học không được cho phép bỏ vào chính “nồi cơm” của mình!”.
Đáng chú ý, để vượt qua cơn “bão giá” các loại phân bón trong năm nay, HTX hướng dẫn các thành viên, hộ dân liên kết sử dụng phân bón hiệu quả nhất theo nguyên tắc “5 đúng” (đúng chủng loại phân, đúng nhu cầu sinh lý của cây, đúng nhu cầu sinh thái, đúng thời vụ, thời tiết và đúng phương pháp). Đồng thời, giảm phân bón hóa học, tăng sử dụng phân bón hữu cơ, giúp người trồng dứa giảm chi phí đầu tư nhưng vẫn đảm bảo hiệu quả kinh tế.
Kết nối chuỗi liên kết
Trên địa bàn huyện Mường Chà, cây dứa được triển khai trồng chủ yếu 3 xã Na Sang, Mường Mươn và Sa Lông. Để đưa trái dứa Mường Chà tới nhiều địa phương trên cả nước và giúp bà con yên tâm sản xuất, huyện Mường Chà đã thành lập 2 HTX là HTX Na Sang và HTX Sa Lông để thu mua dứa cho người dân, đảm bảo giá bán dứa ổn định. Trong đó, mỗi ngày HTX Na Sang mua vào khoảng 40 -50 tấn dứa.
 |
|
Nhờ chuẩn VietGAP, dứa Mường Chà được xếp hạng OCOP 3 sao và có đầu ra tiêu thụ ổn định (Ảnh: Int) |
Hiện nay, 2 doanh nghiệp là Công ty TNHH Thực phẩm Safe Green và CTCP Thương mại xuất nhập khẩu Ðiện Biên cam kết bao tiêu sản phẩm dứa của HTX Na Sang. Tham gia vào liên kết chuỗi, nông dân và doanh nghiệp cùng bắt tay phát triển sản xuất, nâng cao giá trị cây dứa và thương hiệu dứa Mường Chà.
Thành công nhất của việc hợp tác, liên kết sản xuất theo chuỗi là sản phẩm dứa của HTX Na Sang được cấp chứng nhận nông sản an toàn; bao bì, đóng gói đẹp mắt và dán tem, mã truy xuất nguồn gốc được người tiêu dùng tin tưởng lựa chọn, sản phẩm tiêu thụ tốt hơn. Nhờ đó, lợi nhuận của các thành viên cao hơn, không những nâng cao đời sống của người lao động mà còn làm giàu trên quê hương mình.
Giám đốc Lê Thanh Tâm cho biết, HTX có trên 160ha dứa, trong đó có 63ha dứa được trồng theo chuẩn VietGAP. Không chỉ bán cho thương lái của các tỉnh Hòa Bình, Sơn La và TP Hà Nội, sản phẩm dứa của HTX cũng tìm được đầu ra ổn định bằng việc ký được hợp đồng tiêu thụ từ 2.000 - 2.500 tấn dứa/năm với Công ty TNHH Nông sản xuất khẩu Tấn Phát tại tỉnh Nam Định đến năm 2024. Như vậy, trong vòng 3 năm tới, người trồng dứa Mường Chà cơ bản không còn lo lắng về thị trường tiêu thụ sản phẩm.
Để giữ gìn uy tín thương hiệu dứa Mường Chà, HTX Na Sang đang chú trọng nâng cao chất lượng, hạn chế mở rộng diện tích gây dư cung. Khi cần mở rộng diện tích, HTX, doanh nghiệp và địa phương sẽ có kế hoạch cụ thể nhằm bảo đảm nguồn lợi cho người dân.
Hiện nay, toàn huyện Mường Chà có gần 360ha dứa. Cây dứa là một trong những cây thế mạnh, đem lại hiệu quả kinh tế cho người dân trên địa bàn huyện. Vì vậy, có thể nói, việc dứa trở thành sản phẩm OCOP là điều kiện quan trọng để tạo đầu ra ổn định và nâng cao thu nhập cho người dân. Lãnh đạo Phòng NN&PTNT huyện Mường Chà cho biết, trong thời gian tới, huyện tiếp tục triển khai hướng dẫn người dân sản xuất dứa theo hướng VietGAP, liên kết và nhận được sự trợ lực hiệu quả từ các HTX nông nghiệp trên địa bàn; đồng thời sẽ phát triển thêm các sản phẩm thế mạnh khác trở thành sản phẩm OCOP của địa phương.
Phương Linh
