Trước đây, ô nhiễm môi trường nông thôn ở Bắc Giang do chất thải rắn sinh hoạt, chất thải từ chăn nuôi, chất thải làng nghề, chất thải do vỏ bao bì thuốc bảo vệ thực vật, nước thải sinh hoạt. Bên cạnh đó môi trường còn bị đe dọa bởi tình trạng đốt rơm rạ của người dân sau mỗi vụ thu hoạch lúa.
Xã hội hóa bảo vệ môi trường
Để hạn chế rác thải, Bắc Giang đã thành lập các tổ, đội, HTX, Tổ hợp tác thu gom rác thải và phấn đấu 100% các xã, thôn, làng thành lập các tổ, đội, HTX, Tổ hợp tác vệ sinh môi trường thu gom rác thải. Song song đó, tỉnh cũng tạo điều kiện để thu hút sự vào cuộc của các doanh nghiệp.
![]() |
Nhiều HTX môi trường hoạt động hiệu quả tại Bắc Giang |
Để phong trào thu gom rác thải đến được các thôn xã, Bắc Giang đã đẩy mạnh nghiên cứu, áp dụng công nghệ xử lý rác thải tiên tiến, đảm bảo quy định về bảo vệ môi trường; đồng thời duy trì mô hình xử lý rác thải quy mô cấp huyện, tiến tới thu hút đầu tư mô hình xử lý rác thải tập trung quy mô cấp tỉnh áp dụng công nghệ hiện đại, giảm thiểu ô nhiễm môi trường.
Bắc Giang cũng tuyên truyền, hướng dẫn người dân sử dụng và phân loại bao bì thuốc bảo vệ thực vật đúng quy định, chấp hành nghiêm quy định pháp luật về bảo vệ môi trường . Các địa phương có thể thực hiện thu phí bảo vệ môi trường đối với những đơn vị kinh doanh thuốc bảo vệ thực vật để nâng cao ý thức.
Hiện nay, Bắc Giang đã có nhiều mô hình thu gom, xử lý rác thải tiêu biểu và hiệu quả như công ty Môi trường Bích Ngọc (huyện Lục Nam) thu gom, vận chuyển, xử lý rác thải cho địa bàn hai xã và một thị trấn với khối lượng khoảng 7 tấn/ngày. Đơn vị này áp dụng phương pháp xử lý là đốt bằng lò đốt NFI công nghệ Nhật Bản công suất 500 kg/giờ và kết hợp chôn lấp, ủ phân vi sinh nên mang lại hiệu quả tương đối cao trong bảo vệ môi trường.
HTX Môi trường Đồng Phát (huyện Yên Dũng) thu gom, xử lý rác thải cho 4 xã và một thị trấn với khối lượng khoảng 15-20 tấn/ngày. Để giải quyết lượng rác thải tương đối lớn trên, ngoài xử lý bằng lò đốt, HTX tiến hành phân loại, định kỳ phun chế phẩm, thuốc diệt ruồi muỗi, bố trí thêm lao động tăng ca nhằm giảm thiểu các tác động đến môi trường xung quanh
HTX Môi trường huyện Việt Yên thu gom, xử lý rác thải với khối lượng khoảng 50 tấn/ngày cho 13 xã và hai thị trấn. Công ty Cổ phần quản lý công trình đô thị Bắc Giang thu gom, xử lý rác thải sinh hoạt với tổng khối lượng 110 tấn/ngày cho 10 phường và 6 xã...
Sức lan tỏa
Ngoài ra, địa bàn tỉnh còn có nhiều hợp tác xã, tổ vệ sinh môi trường, tổ tự quản về môi trường của thôn, xã hoạt động thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải. Nổi bật là tại huyện Việt Yên. Nhiều xã trên địa bàn huyện đã làm tốt công tác phân loại rác thải. Hiện huyện có 10/21 xã, thị trấn có tổ đội vệ sinh môi trường, 212/212 các thôn có tổ tự quản vệ sinh môi trường. Việc thu phí bảo vệ môi trường đã và đang được thực hiện đối với 10/21 xã, thị trấn.
Tại xã Tân Dĩnh, trước đây rác thải từ việc chăn nuôi thường được người dân đổ thẳng ra môi trường thì nay được tận dụng triệt để bằng việc xây bể chứa Biogas làm nhiên liệu phục vụ cho sinh hoạt. Từ chỗ chăn nuôi theo cách thả rông, đến nay toàn xã đã có hơn 300 hộ sử dụng hầm biogas để ủ chất thải và tận dụng năng lượng này để phục vụ cho đời sống sinh hoạt. Đặc biệt, nguồn rơm rạ sau thu hoạch trước đây thường được người dân đem đốt, gây khói bụi, ô nhiễm môi trường giờ được tận dụng khá hiệu quả để làm nguyên liệu trồng nấm rơm, nấm mỡ, nấm sò...
Có thể nói, những mô hình thu gom rác thải ở Bắc Giang đã thể hiện nhận thức của người dân được nâng cao khi thấy được tầm quan trọng của công tác bảo vệ môi trường đối với sức khỏe bản thân và cộng đồng. Những năm qua, UBND tỉnh cũng đã quan tâm, đầu tư và có nhiều cách làm hay, mô hình điểm về phân loại, xử lý rác thải khu vực nông thôn. Bằng những việc làm thiết thực, cụ thể, các mô hình này đã tạo chuyển biến và nâng cao ý thức, hành động của người dân trong việc bảo vệ môi trường.
Như Yến