Hầu hết các triền đà hiện nay đều có từ lâu đời, đóng tàu theo phương pháp thủ công, nên việc lắp đặt các bảng chỉ dẫn, hướng dẫn về an toàn lao động (ATLĐ) đối với máy móc, thiết bị tại nơi làm việc; hay các phương án xử lý sự cố cháy nổ... chưa được các cơ sở đóng tàu chú trọng.
Nghề nguy hiểm
Làm việc tại triền đà đóng tàu xã Nghĩa Phú, Tp.Quảng Ngãi (tỉnh Quảng Ngãi), thợ cả Lê Văn Ân chia sẻ về những rủi ro của nghề đóng tàu: “Đóng hoặc sửa chữa tàu, ngại nhất là công đoạn kéo tàu lên bờ hoặc hạ thủy tàu. Bởi bình quân một chiếc tàu nặng đến hơn 100 tấn, nếu anh em đang kéo mà gặp sự cố như dây đứt, tàu nghiêng... thì rất nguy hiểm”.
Đây là công đoạn mà anh Ân cho là rủi ro nhất. Còn đối với nhiều lao động trẻ, mới bắt tay vào nghề đóng tàu thì mọi công đoạn đều được mọi người cẩn trọng từng “đường đi nước bước”.
Trong hoạt động sửa chữa, đóng tàu, các công đoạn như khiêng gỗ áp vào khung tàu, hơ ván gỗ trên lửa để uốn cho vừa với khung sườn tàu, sơn tàu... được coi là những việc làm nặng nhọc nhất. Đặc biệt, công đoạn làm nhẵn vỏ tàu và công đoạn sơn, thợ đóng tàu liên tục leo trèo và làm việc trên những giàn gỗ tự chế... nên luôn đối mặt với nguy cơ té ngã khi lao động.
Tại HTX Dịch vụ khai thác thủy sản xa bờ Nghĩa Phú (Tp.Quảng Ngãi), hầu hết các lao động tại đây đều chưa được trang bị quần áo bảo hộ lao động. Ông Trần Viết Minh - Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc HTX, cho biết: “Vì HTX mới thành lập nên đến thời điểm này chúng tôi chỉ mới trang bị bảo hiểm ATLĐ cho khoảng 30% lao động đang làm việc tại HTX. Trong thời gian tới, HTX sẽ tiếp tục trang bị thêm quần áo bảo hộ lao động và bảo hiểm ATLĐ cho các thành viên còn lại”.
Hiện, lao động chính thức làm việc tại HTX khoảng 50 người. Đây là những thành viên do HTX trực tiếp quản lý. Những lao động này sẽ phụ trách việc sơn vỏ tàu, hạ thủy tàu và kéo tàu từ sông lên bờ. Vì vậy, HTX đã tiến hành đầu tư hơn 500 triệu đồng làm đường ray, hiện đại hóa quy trình hạ thủy tàu, giúp tiết kiệm sức lao động và bảo đảm an toàn cho người lao động. Còn ở các công đoạn khác đều là lao động thời vụ do chủ thầu và chủ tàu thuê đến làm, nên vấn đề bảo đảm ATLĐ cho các lao động này, không thuộc trách nhiệm của HTX.
Anh Phạm Văn Sơn, ở xã Nghĩa Hà, là lao động thời vụ chuyên phụ trách công đoạn sơn tàu tại các triền đà, cho biết: “Mỗi năm, tôi nhận sơn khoảng 20 chiếc tàu. Mỗi chiếc tàu, tôi chỉ gắn bó khoảng nửa tháng, nên an ATLĐ, hay quần áo bảo hộ mình phải tự lo, chứ chủ thầu không lo”.
Nghề sửa chữa, đóng tàu biển tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất ATLĐ |
Kinh nghiệm bảo đảm an toàn
Có thể thấy, làm việc trong môi trường nặng nhọc và nhiều rủi ro, nhưng người lao động tại các HTX, triền đà đóng tàu chưa được quan tâm đến vấn đề ATLĐ. Vì thế, việc xây dựng được ý thức lao động an toàn cho mỗi lao động, thành viên HTX, tạo môi trường làm việc an toàn là việc làm cần được quan tâm hàng đầu đối với nghề đóng tàu.
Theo kinh nghiệm của công ty đóng tàu Thịnh Long (thành viên của Tổng công ty Công nghiệp tàu thủy - SBIC đóng tại thị trấn Thịnh Long, huyện Hải Hậu (tỉnh Nam Định), đơn vị đi đầu trong công tác bảo đảm ATLĐ đối với lĩnh vực đặc thù này, để bảo đảm cho hoạt động sản xuất, kinh doanh phát triển bền vững, các đơn vị sửa chữa, đóng tàu cần sớm thiết lập mạng lưới an toàn tại nơi sản xuất; xây dựng kế hoạch, biện pháp bảo đảm ATLĐ chung và đối với từng nhóm sản phẩm cũng như từng công đoạn sản xuất. Quy trình vận hành máy móc, thiết bị; biện pháp làm việc phải bảo đảm an toàn, lắp đặt các thiết bị an toàn, thiết bị phòng ngừa, biển báo, biển cấm tại các máy móc, phân xưởng có yêu cầu nghiêm ngặt về ATLĐ…
Bên cạnh đó, thường xuyên thông tin, tuyên truyền cho người lao động về tầm quan trọng của công tác bảo đảm ATLĐ đối với tính mạng, sức khoẻ người lao động cũng như sự phát triển ổn định của đơn vị sản xuất. Các thiết bị, máy móc phục vụ hoạt động sản xuất phải được đầu tư hiện đại nhằm cải thiện điều kiện làm việc, giảm sức lao động nặng nhọc, tăng năng suất, bảo đảm độ chính xác cao, tiết kiệm vật tư và giảm thiểu các nguy cơ mất an toàn.
Hà Xuyên