Vốn có nền tảng là nghề gia truyền từ thế hệ đi trước, có thể nói, HTX Nem phượng Phương Bắc đã và đang ghi nhiều dấu ấn trong mô hình kinh tế tập thể, đồng thời tạo ra những giá trị lâu dài, bền vững trong việc kinh doanh đặc sản quê hương.
“Dám nghĩ, dám làm” và có chiến lược
Nhận thấy nhiều phản hồi tích cực từ các vị khách ăn thử, anh Nguyễn Kim Hoàn, Giám đốc HTX, ngay lập tức đã chớp thời cơ lên ý tưởng kinh doanh, vừa nối dài nghề cổ truyền, vừa tạo dựng chỗ đứng hoàn toàn khác biệt của thương hiệu giữa hàng trăm loại nem trên thị trường.
Xuyên suốt quá trình tạo dựng thương hiệu, HTX đã liên tục sản xuất, thử nghiệm, sau đó tái cơ cấu và nâng cấp quy mô của đơn vị. Hiện nay, HTX tập trung sản xuất nem phượng, song song với đó là trồng hàng loạt cây sung, chủ yếu lấy lá nhằm phục vụ sản phẩm nem.
Nhờ tinh thần cầu thị, luôn sẵn sàng tiếp thu và nghiên cứu, sản phẩm nem phượng Phương Bắc của HTX ngày càng khẳng định được uy tín về chất lượng khi đạt chứng nhận HACCP cùng xếp hạng OCOP 3 sao.
Mặc dù chỉ mới vận hành mô hình HTX từ tháng 5/2023, song thương hiệu nem Phương Bắc đã có nhiều biến chuyển.
Hiện, HTX đang chế biến và sản xuất trên diện tích khoảng 10.000m2, trong đó quy mô tổng nhà xưởng đạt 700m2 và quy mô vườn sung là 9.300m2. HTX hoạt động với 8 thành viên và tạo việc làm cho 6 lao động thường xuyên.
Dịp Tết Nguyên đán vừa qua, HTX đã liên tục gia tăng sản xuất để trả đơn cho khách hàng, doanh thu kỳ lễ này đạt khoảng 380 triệu đồng. Kết thúc năm 2023, năm đánh dấu bước chuyển từ doanh nghiệp sang mô hình HTX, đơn vị ghi nhận doanh thu đạt khoảng 7 tỷ đồng. Theo đó, bình quân mỗi người lao động tùy vị trí công việc, trình độ sản xuất sẽ được trả ở mức 5,5 - 6 triệu đồng hoặc 10 - 12 triệu đồng mỗi tháng.
Giảm thủ công, chú trọng công nghệ
Với quy mô sản xuất tương đối lớn, HTX đã đầu tư xây dựng hệ thống máy móc công nghệ hiện đại và bài bản nhằm giảm bớt áp lực vận hành, tối ưu hóa sức lao động. Theo đó, tại khu nhà xưởng, HTX sắp xếp các phòng chức năng theo từng bước trong quy trình sản xuất, đó là phòng thay đồ, phòng lá sung, phòng sơ chế - chế biến, phòng lên men - định lượng, phòng gói - đóng gói, phòng bảo quản.
 |
|
Sản phẩm nem phượng Phương Bắc ngày càng khẳng định được uy tín về chất lượng khi đạt chứng nhận HACCP cùng xếp hạng OCOP 3 sao |
Các phòng phục vụ sản xuất đều được ưu tiên đầu tư thiết bị máy móc, như như máy xay, máy trộn, máy đóng gói, máy định lượng, dàn tủ lạnh bảo quản,... Tuy vậy, những công đoạn như lựa chọn nguyên liệu, sơ chế nguyên liệu vẫn được ưu tiên thực hiện thủ công để đảm bảo chất lượng.
Đặc biệt, toàn bộ khu vực và các phòng ban liên quan đều được đảm bảo sạch sẽ khi HTX trang bị đèn diệt côn trùng, khu rửa tay theo đúng tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm, đồng thời luôn sẵn sàng bình chữa cháy đúng tiêu chuẩn phòng cháy chữa cháy.
Giám đốc Nguyễn Kim Hoàn cho biết, dù trước đó sản phẩm do thế hệ trước làm đã thu hút được rất nhiều sự tin tưởng của khách hàng, song khi anh trực tiếp bắt tay vào việc vẫn muốn sáng tạo thêm nhiều hơn nữa để phù hợp với nhu cầu thị trường.
Với các thiết bị máy móc, chính anh Hoàn là người chủ động tìm kiếm đơn vị thiết kế, thi công. Bởi với người giám đốc luôn trăn trở đổi mới này, lựa chọn nào càng tối ưu thì càng đáng để đầu tư.
Với bao bì sản phẩm, sau 3 tháng thiết kế cùng nhiều lần thử nghiệm, HTX đã cải tiến hoàn toàn từ lá chuối sang dạng hộp có kết hợp hút chân không và dán tem mác. Cách làm này nhằm đảm bảo về hương vị, hình thức và vệ sinh an toàn thực phẩm. Hơn thế, việc gắn tem mác còn giúp định hình nguồn gốc sản phẩm, quảng bá thương hiệu HTX đến khách hàng.
Theo anh Hoàn, HTX đã tinh giảm khoảng 5 lao động bán thời gian phụ trách lau lá chuối nhờ phát triển phương pháp này.
Nhờ sự giúp sức của máy móc cùng sự chỉn chu trong từng công đoạn, có ngày HTX sản xuất tới 4.000 hộp nem. Thời tiết càng nóng thì nhu cầu tiêu thụ càng cao. Trung bình, mỗi hộp nem được bán ra với mức giá 30.000 đồng. Dù hoàn toàn không sử dụng chất bảo quản, nhưng thời hạn sử dụng vẫn đạt khoảng 15 - 20 ngày kể từ ngày sản xuất nhờ "bí quyết" của gia vị gia truyền.
 |
|
Nhà xưởng của HTX được trang bị đầy đủ hệ thống máy móc tiên tiến nhằm phục vụ sản xuất. |
Hiện nay, HTX đang tiêu thụ chính qua kênh bán lẻ và kênh phân phối. Trong đó, kênh bán lẻ phụ trách các đơn hàng phát sinh theo ngày. Còn kênh phân phối chịu trách nhiệm bán hàng cho các nhà hàng bia, các cửa hàng đông lạnh, các nhà hàng bán giò chả,... Bên cạnh đó, HTX đã xây dựng hệ thống phân phối ở nhiều tỉnh ở cả 3 miền.
Lời giải cho bài toán thị trường
Ngay từ những ngày đầu thành lập, với sự gợi ý và tư vấn từ các tổ chức có thẩm quyền, anh Hoàn đã chủ động nghiên cứu thị hiếu của khách hàng để đầu tư, sáng tạo trong việc định hình hướng đi của HTX.
Do đó, để đạt được một hệ thống từ bán lẻ đến phân phối tương đối rộng như hiện nay, HTX đã tự đi chào thị trường và làm việc trực tiếp với các chủ nhà hàng thay vì chạy quảng cáo hay marketing rầm rộ như cách nhiều đơn vị khác sẽ ưu tiên thực hiện trong thời đại công nghệ số.
Trò chuyện với VnBusiness, Giám đốc HTX Nem phượng Phương Bắc nhận định trên thực tế, đối với tình hình của HTX, hiệu quả các kênh quảng bá như trên sẽ không cao vì bị động với lượng đơn và vận chuyển. Trong khi đó, kênh bán lẻ và phân phối lại mang tính liên tục, hoàn toàn đáp ứng được khả năng và quy mô sản xuất hiện tại của HTX.
Cần nói thêm, sản xuất nhiều mà không đi được đơn cũng sẽ ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng sản phẩm, bởi đây là mặt hàng thực phẩm ăn liền phải qua chế biến, lại không dùng chất bảo quản.
 |
|
Bên cạnh việc tích cực đi chào hàng, anh Nguyễn Kim Hoàn - Giám đốc HTX - cũng đẩy mạnh tham gia các sự kiện, hội chợ xúc tiến thương mại để mở rộng thị trường. |
“Trong tương lai, tôi cũng có dự định quảng bá và kinh doanh qua các kênh thương mại điện tử, website. Nhưng hiện tại, khi tiềm lực HTX chưa đủ mạnh, tôi muốn ưu tiên quảng bá qua các kênh truyền thống để tiết kiệm chi phí đầu tư”, anh Hoàn chia sẻ.
Bên cạnh đó, HTX cũng chủ động tham gia các sự kiện, hội chợ xúc tiến thương mại điện tử dưới sự giới thiệu của Liên minh HTX Việt Nam. Việc này góp phần giúp HTX tiến gần hơn với mục tiêu kết nối giao thương, trau dồi kinh nghiệm, tìm kiếm thị trường,...
Trong tương lai gần, HTX dự tính đầu tư, nghiên cứu thêm về công nghệ và sản phẩm nhằm tiếp tục cơ giới hóa quá trình sản xuất và kinh doanh. Song, việc “lấn sân” hay điều chỉnh hoạt động của đơn vị còn gặp nhiều rào cản.
Đáng kể nhất chính là vấn đề về nguồn vốn và thiết bị máy móc. Theo HTX, xuyên suốt quá trình hoạt động, HTX mới chỉ đơn thuần chú trọng kinh doanh và tái cơ cấu sản xuất. Chính điều này đang khiến HTX rơi vào tình trạng không có quỹ vốn dự trữ.
Đặc biệt, HTX mong muốn đầu tư vào hệ thống sản xuất liên hoàn nhằm đồng bộ dây chuyền từ đầu vào đến đầu ra, dự tính cần kinh phí khoảng 3,5 - 4 tỷ. Do đó, HTX kỳ vọng sẽ nhận được sự trợ giúp từ 50 - 70% về nguồn vốn.
Tuy nhiên, Giám đốc Nguyễn Kim Hoàn kỳ vọng, với những lợi thế từ nền tảng và tiềm năng của thương hiệu, HTX Nem phượng Phương Bắc sẽ có nhiều cơ hội phát triển hơn nữa để phát huy hiệu quả tối đa mô hình kinh tế tập thể. Và việc không ngừng cầu thị nâng cao chất lượng sản phẩm, đồng thời bổ sung thiết bị hiện đại hơn cũng củng cố vị trí HTX thêm phần vững vàng giữa thị trường ngày càng cạnh tranh mạnh mẽ.
Bùi Ly - Bích Tâm
