Anh Lục Văn Truân, Giám đốc HTX nuôi ong thanh niên người Giáy (Hà Giang), cho biết trước khi HTX được thành lập, các thành viên đều làm nông nghiệp, chưa từng làm những công việc liên quan đến nền tảng số hay bán hàng online. Việc tự lên kịch bản và quay dựng các video hấp dẫn để marketing vẫn còn là những thách thức không nhỏ với thành viên.
HTX có thể đi chậm, đi chắc nhưng không thể tụt hậu
Chính vì vậy, mong muốn của Ban giám đốc HTX là sẽ được tạo điều kiện đưa các thành viên là những người trẻ tham gia các khóa đào tạo nâng cao kỹ năng cần thiết cho việc kinh doanh trên công nghệ số, để giúp họ bắt nhịp với thời đại, xu hướng chung của toàn cầu.
Anh Lê Đình Hùng, Giám đốc HTX Nông sản hữu cơ Bechamp (Đắk Nông) cho rằng muốn chuyển đổi số, HTX cần trang bị các thiết bị và phần mềm, đi liền với đó là một khoản chi phí không nhỏ. HTX dù có thành viên là thanh niên nhưng cũng cần đầu tư vào đào tạo để họ có thể sử dụng hiệu quả các công nghệ mới.
Đặc biệt hầu hết thành viên HTX ở các vùng nông thôn chưa có đủ kỹ năng về công nghệ thông tin lại khó tìm kiếm và giữ chân những người có chuyên môn cao về công nghệ.
Cần đổi mới cách đào tạo để thanh niên trong HTX tiếp cận công nghệ hiệu quả. |
Trong khuôn khổ cuộc họp khởi động Dự án Thanh niên trong các HTX là chủ thể của chuyển đổi số tại cộng đồng địa phương – YOUCOOL, chia sẻ tại tọa đàm “Làm thế nào để đóng góp, hỗ trợ triển khai Dự án YOUCOOL tại Việt Nam?” vào chiều ngày 18/9, các chuyên gia đều thống nhất, chuyển đổi số là hướng tất yếu mà các HTX buộc phải thực hiện để không bị tụt hậu.
Bà Ingrid Christensen, Giám đốc mới của ILO Việt Nam, cho biết HTX có thể đi chậm đi chắc nhưng không thể tụt hậu. Chuyển đổi số giúp HTX có thể làm ra nhiều sản phẩm, tìm khách hàng tiềm năng bên cạnh tệp khách hàng truyền thống. Đây gọi là lợi ích sát sườn mà HTX buộc phải thực hiện.
Ông Trương Tiến Đạt, Tổng công ty VTC Việt Nam (Bộ Thông tin và Truyền thông), cho biết sẽ có 10% lao động bị mất việc bởi trí tuệ nhân tạo phát triển. Do đó, thành viên trong HTX, nhất là HTX thanh niên trong thời đại 4.0 cũng cần phải nâng cao chất lượng để tránh nguy cơ tụt hậu vì không biết sử dụng công nghệ tiên tiến.
Tuy nhiên, đối với các HTX ở vùng sâu vùng xa, việc chuyển đổi số sẽ đi kèm không ít thách thức. Việc số hóa dữ liệu luôn đi kèm với rủi ro về bảo mật thông tin sản phẩm, bảo vệ dữ liệu khách hàng và thông tin sản phẩm.
Đặc biệt hiện nay ở Việt Nam vẫn chưa đa dạng phần mềm chuyên dụng phù hợp với đặc thù sản xuất của sản phẩm OCOP. Việt Nam cũng chưa có hệ thống quản lý thống nhất sản phẩm đặc trưng của các địa phương và chưa cập nhật thường xuyên các sản phẩm làm hạn chế quá trình kinh doanh.
'Xóa mù' công nghệ số
PGS. TS Trần Minh Tuấn, Vụ trưởng Vụ kinh tế số - Xã hội số (Bộ TT&TT), cho biết kinh tế số là mũi nhọn thúc đẩy và đóng góp vào việc hoàn thiện các mục tiêu về tăng trưởng GDP của cả nước.
Trong Chương trình chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, ngoài hình thành các doanh nghiệp chuyển đổi số, Bộ đang mở rộng ra thực hiện chuyển đổi số ở các hộ và HTX.
Khảo sát của Bộ Thông tin và Truyền thông cho thấy, thực chất chuyển đổi số trong HTX không khó chỉ cần HTX có thanh niên và kỹ năng số. Như vậy, PGS. TS Trần Minh Tuấn cho rằng việc chuyển đổi số trong HTX hoàn toàn có thể thực hiện và thu được nhiều kết quả tích cực nếu tập trung giải quyết hai vấn đề này đó là đào tạo kỹ năng thanh niên trong các HTX và thu hút thanh niên vào HTX.
Đặc biệt, Việt Nam trong 20 năm tới chắc chắn sẽ phải đối mặt tình trạng dân số già nên ngoài đào tạo chuyển đổi số cho thanh niên, cũng cần quan tâm đào tạo số cho người già, nông dân ở nông thôn để họ cũng có thể sử dụng công nghệ một cách thành thạo, hiệu quả để làm việc và tạo thu nhập ổn định.
Vụ trưởng Vụ kinh tế số- Xã hội số cho rằng một trong những mô hình hiệu quả trong đào tạo kỹ năng số đó là hình thành các Tổ công nghệ số cộng đồng, trong đó thành viên chính của các tổ này là thanh niên nhằm “xóa mù công nghệ số” cho người dân.
Ông Balu Iyer, Tổng giám đốc Liên minh HTX quốc tế khu vực châu Á-Thái Bình Dương (ICA-AP), cho biết thanh niên là cấu phần quan trọng cho HTX toàn khu vực châu Á -Thái Bình Dương. Chính vì vậy cần bắt đầu ngay từ bây giờ để nâng cao năng lực cho thanh niên trong chuyển đổi số để có thể hái được trái ngọt trong tương lai.
Trong đó, đẩy mạnh đào tạo thanh niên trong HTX là điều cần làm ngay. Chẳng hạn như ở Malaysia, Nhật Bản… có trường đào tạo HTX giúp thanh niên sau khi tốt nghiệp có thể tham gia HTX ngay. Điều này cho thấy HTX là lĩnh vực sôi động, hướng tới tương lai nên thu hút được thanh niên tham gia.
Bà Lê Thị Thu Hiền, Giám đốc Agriterra tại Việt Nam, cho biết cán bộ trẻ tiềm năng có vai trò quan trọng trong quản trị và thúc đẩy chuyển đổi số HTX, từ đó nhằm đảm bảo sự phát triển bền vững của mô hình kinh tế tập thể.
Đã có rất nhiều HTX thanh niên ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số thành công và hình thành các chuỗi giá trị bền vững. Điều này cho thấy, thanh niên cần không gian, thời gian để phát triển nên cần có sự hậu thuẫn của hội đồng giám đốc trong việc nêu và chia sẻ ý kiến, đóng góp ý kiến cho thanh niên. Bởi chia sẻ chính là quan tâm và một khi quan tâm phù hợp sẽ thu hút nhiều thanh niên tham gia và có những sáng kiến phát triển HTX.
Huyền Trang