Đảng bộ, chính quyền tỉnh Sơn La mong muốn Liên minh HTX, Bộ NN&PTNT và các bộ, ngành chức năng, nhất là Chính phủ sớm có quy hoạch tổng thể về diện tích cây trồng, cây ăn quả để bảo đảm ổn định thị trường đầu ra, ổn định thu nhập, nâng cao đời sống cho người dân địa phương, nhất là vùng cao như Sơn La.
Diện tích phát triển nhanh chóng
Làm việc với Ban Thường vụ Liên minh HTX Việt Nam, Bí thư Tỉnh ủy - Chủ tịch HĐND tỉnh Sơn La Hoàng Văn Chất cho biết Sơn La hiện có 588 HTX, trong đó có hơn 400 HTX nông nghiệp, tăng 7% so với năm 2018. Từ đầu năm đến nay, toàn tỉnh đã tăng 60 HTX trồng cây ăn quả. Tốc độ tăng trưởng trồng cây ăn quả ở Sơn La tăng bình quân 15 - 20%/ năm, nâng tổng diện tích cây ăn quả toàn tỉnh hiện nay là 62.736 ha với 84.100 hộ, 450. 000 khẩu tham gia, chiếm 38% dân số toàn tỉnh.
Ông Hoàng Văn Chất cho biết ở đâu có sản xuất hàng hóa phát triển, có thị trường tiêu thụ tốt thì HTX và các thành viên có thu nhập cao, lợi ích của thành viên cao.
Với đặc thù là tỉnh miền núi, đông đồng bào dân tộc sinh sống, Sơn La quyết tâm sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP. Trong 6 tháng đầu năm nay, toàn tỉnh đã xuất khẩu quả các loại được 10.646 tấn sang thị trường 15 nước, trong đó có Mỹ, Pháp, Australia, Trung Quốc (thêm xoài sang Anh và một số nước EU); chiếm 60,8% cả năm 2018 (17.511 tấn).
Cùng với mở rộng thị trường xuất khẩu, Sơn La đã kêu gọi các tập đoàn kinh tế lớn về đầu tư xây dựng nhà máy chế biến hoa quả để tiêu thụ sản phẩm cho người dân. “Mấy năm gần đây, Sơn La đã thu hút được nhà máy chế biến cà phê; chế biến chè; chế biến sữa Mộc Châu; chế biến chanh leo; chế biến rau củ; quả... Sắp tới sẽ thu hút nhà máy TH để chế biến sữa. Phải thu hút các doanh nghiệp để chế biến và xuất khẩu sản phẩm. Tuy nhiên, các HTX phải chứng minh được quy trình sản xuất các sản phẩm sạch, đảm bảo an toàn”, ông Chất cho biết.
Mặc dù nắm bắt được nhu cầu của thị trường và có những bước tính toán đi trước nhằm hạn chế khủng hoảng thừa xảy ra khi diện tích cây ăn quả tăng nhanh, tuy nhiên, lãnh đạo tỉnh Sơn La không khỏi lo ngại khi diện tích cây trồng tăng nhanh chóng, trong khi chính quyền địa phương cũng như các bộ, ngành chức năng và Chính phủ chưa có quy hoạch tổng thể diện tích cây trồng cho địa phương này.
Chủ tịch Nguyễn Ngọc Bảo: Liên minh sẽ là đầu mối phối hợp với chính quyền địa phương và các HTX |
Ngăn chặn “khủng hoảng thừa”
Tại Hội nghị Tổng kết 15 năm thực hiện Nghị quyết số 13-NQ/TW của Ban chấp hành Trung ương về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao kinh tế tập thể (KTTT) diễn ra tại Hà Nội, báo cáo với Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ và Ban chỉ đạo đổi mới, phát triển và nâng cao KTTT, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Sơn La Lò Minh Hùng kiến nghị: “Giờ người dân Sơn La rất tích cực trồng cây ăn quả, bởi năng suất, chất lượng và thu nhập rất ổn định. Muốn hạn chế cũng không được. Do vậy mong muốn Trung ương quy hoạch tổng thể về quy mô phát triển diện tích trồng cây ăn quả cho phù hợp với thực tế, qua đó để ổn định thị trường, tránh phát triển vượt quá chỉ tiêu cho phép, dễ dẫn đến khủng hoảng thừa, sản phẩm rơi vào ế ẩm, giá rẻ; đồng thời tìm đầu mối tiêu thụ sản phẩm, khuyến khích người dân tiêu thụ sản phẩm hoa quả sạch”.
Riêng đối với Liên minh HTX Việt Nam, ông Lò Minh Hùng kiến nghị, Liên minh tiếp tục hỗ trợ mô hình HTX theo chuỗi giá trị, tổ chức hội thảo, hội chợ giúp các HTX mở rộng liên kết và thị trường tiêu thụ sản phẩm.
Về những kiến nghị của tỉnh Sơn La, Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam, Phó Trưởng Ban chỉ đạo đổi mới, phát triển và nâng cao KTTT Nguyễn Ngọc Bảo đánh giá cao việc Sơn La chọn các mô hình HTX để đột phá, tái cơ cấu ngành nông nghiệp. Tầm nhìn của cấp ủy, chính quyền, đặc biệt là Đảng bộ, chính quyền đã nhìn thấy hướng đi cho HTX Sơn La phát triển mạnh mẽ như ngày hôm nay.
Phải xác định Nhà nước không làm thay, mà chỉ dẫn dắt, hỗ trợ khoa học công nghệ với những bước đi tuần tự như tổ chức sản xuất, chế biến sâu, phân phối lợi ích, tìm đầu ra cho sản phẩm. Liên minh sẽ là đầu mối phối hợp với chính quyền địa phương và các HTX mở rộng các nguồn lực đầu tư vào chế biến để tiêu thụ sản phẩm, thành lập chuỗi, mở rộng xuất khẩu thương mại, nhất là trái cây sang một số thị trường trên thế giới.
“Riêng về quy hoạch tổng thể diện tích cây ăn quả trên địa bàn, Ban chỉ đạo đổi mới, phát triển và nâng cao KTTT sẽ họp bàn và có đề xuất lên Thủ tướng Chính phủ để có quy hoạch phù hợp, tránh tình trạng Mất bò mới lo làm chuồng hay khủng hoảng thừa mà lãnh đạo tỉnh Sơn La đã kiến nghị”, Chủ tịch Nguyễn Ngọc Bảo nhấn mạnh.
Phạm Duy