Dù đã vang danh ở thị trường trong nước và được người dân ưa chuộng nhưng đường lên kệ hàng của sản phẩm miến đao (miến dong) Giới Phiên còn lắm gian nan. Chỉ khi dự thi OCOP và được đánh giá 4 sao cấp tỉnh, sản phẩm của HTX miến đao Giới Phiên mới thực sự được người tiêu dùng cả nước “biết mặt, nhớ tên”.
Bắt củ đao nhả sợi “vàng”
Làng nghề miến đao Giới Phiên có 64 hộ, tuy nhiên, bà con chủ yếu sản xuất miến theo mô hình tự phát, nhỏ lẻ nên chất lượng sản phẩm chưa đồng đều, do đó, thu nhập cũng chưa tương xứng.
Năm 2015, HTX miến đao Giới Phiên được thành lập với 10 thành viên đã đánh dấu một bước chuyển mình mạnh mẽ, thành viên hoạt động có tổ chức, sản lượng tăng lên gấp nhiều lần, đời sống thành viên HTX cũng được cải thiện.
 |
|
Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Xuân Cường (thứ 3, trái sang phải) và Bí thư Tỉnh ủy Yên Bái Đỗ Đức Duy (áo xanh) tham quan mô hình sản xuất của HTX. |
Ngay từ khi thành lập, HTX định hướng các thành viên sản xuất theo chuỗi giá trị, sản xuất và chế biến đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. HTX hình thành vùng nguyên liệu dong riềng ở xã Quy Mông, huyện Trấn Yên, Yên Bái với quy trình trồng và chăm sóc tự nhiên, không sử dụng phân bón hóa học và thuốc bảo vệ thực vật.
Với quan điểm sạch từ cánh đồng đến bàn ăn, quá trình sản xuất, chế biến bột dong, các thành viên tuyệt đối không cho bất kỳ loại phụ gia, hóa chất nào vào miến. Đồng thời, sân phơi miến phải cách mặt đất ít nhất 0,5-1m, xa đường ô tô từ 100m, tránh bụi bẩn bám vào sản phẩm.
Mặt khác, HTX còn thường xuyên tiến hành kiểm định lượng tạp chất, vi sinh có hại trong miến, bảo đảm các điều kiện về vệ sinh an toàn thực phẩm của miến thành phẩm. Miến đao ở đây có sợi nhỏ, màu xám trong, có độ dai, giòn vừa đủ và không bị nát.
 |
|
Sợi miến được ép bằng máy bán tự động, phơi trên giàn cao 1m. |
Giám đốc HTX Phạm Thị Thu Hà phấn khởi cho biết sau nhiều năm nỗ lực hoàn thiện quy trình sản xuất, năm 2020, HTX chính thức tham gia chuỗi giá trị sản phẩm, thành viên rất phấn khởi vì chỉ cần yên tâm sản xuất, không phải lo đầu ra.
“Thay đổi lớn nhất, mạnh mẽ nhất là người dân cũng có ý thức nâng cao chất lượng sản phẩm để người tiêu dùng nhớ đến mình. 10 thành viên cùng nhau, tất cả cùng đồng lòng thì sản phẩm mới đi xa được”, chị Hà nói.
OCOP "mở lối" vào siêu thị
Có thể nói, HTX miến đao Giới Phiên được coi là trái tim của làng nghề khi vinh dự được chứng nhận sản phẩm OCOP 4 sao. Nữ giám đốc HTX cho biết ban đầu chỉ nghĩ tham gia chương trình OCOP chỉ để có sao cho đẹp, tuy nhiên khi xúc tiến thương mại đưa nông sản vào siêu thị, đối tác yêu cầu sản phẩm đạt OCOP 3 sao trở lên. Từ đó, HTX và thành viên mới nhận ra tầm quan trọng của chứng nhận OCOP, không ngừng phấn đấu để đạt OCOP 5 sao.
Như vậy, OCOP được coi như “giấy thông hành” giúp thăng hạng cho sản phẩm miến đao Giới Phiên, từ việc chỉ có mặt tại các chợ cóc, vỉa hè, nay các sản phẩm được đóng gói trong bao bì, hộp bắt mắt, sang trọng, “chễm chệ” ngồi trên kệ các siêu thị lớn.
 |
|
HTX giải quyết việc làm thường xuyên cho 40 lao động với mức thu nhập 6 triệu đồng/tháng. |
Từ khi xây dựng được thương hiệu, trung bình mỗi năm HTX xuất bán gần 100 tấn miến đao ra thị trường, trong đó chinh phục được những thị trường "khó tính" như hệ thống siêu thị Big C ở miền Bắc trên 20 tấn/năm, hệ thống nhà phân phối rộng khắp các tỉnh: Lào Cai, Yên Bái, Tuyên Quang, Phú Thọ, Vĩnh Phúc…
Chia sẻ về những dự định trong năm 2021, giám đốc HTX cho biết trong 5 năm tới HTX phấn đấu đạt OCOP 5 sao, mỗi năm gia tăng 5 thành viên và mở rộng thị trường thêm 5 tỉnh, liên kết với bà con ở Mù Căng Chải, Trạm Tấu mở rộng vùng nguyên liệu. Đồng thời, chị cũng chia sẻ về những khó khăn khi sản xuất miến còn phụ thuộc vào thời tiết khiến người dân “nắng thì cười, mưa thì khóc”.
 |
|
Miến đao Giới Phiên có mặt trong nhiều siêu thị và cửa hàng phân phối lớn. |
Do đó, HTX mong muốn xây dựng nhà xưởng, kho chứa hàng, đầu tư lò sấy, máy ép miến tự động để quy trình sản xuất miến khép kín, không phụ thuộc vào thời tiết. Đây cũng là mong muốn của lãnh đạo Liên minh HTX tỉnh Yên Bái trong nhiều chuyến khảo sát thực tế tại HTX.
Để làm được điều này, HTX sẽ chủ động huy động nguồn vốn của thành viên và xây dựng các dự án, phương án kinh doanh tiếp cận nguồn vốn vay ưu đãi của các tổ chức tín dụng.
Xuân Mai
