Năm 1930, hầu hết các HTX của Hà Lan phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng thừa do sản xuất quá nhiều, nhưng đến năm 1945, Hà Lan đã quan tâm thực sự đến vấn đề an toàn thực phẩm và cấu trúc lại ngành nông nghiệp. Đến năm 1962, Hà Lan đã tích cực tham gia chính sách nông nghiệp chung châu Âu và là điều kiện thúc đẩy nông nghiệp phát triển nhanh chóng vì một châu Âu lớn mạnh về sản xuất nông nghiệp.
 |
|
Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Nguyễn Ngọc Bảo tại buổi làm việc |
Vượt qua khủng hoảng thừa
Ông Rechard Van Der Maden - chuyên gia của Tổ chức Hỗ trợ phát triển nông nghiệp Hà Lan (Agriterra) thuộc Liên đoàn HTX Hà Lan, cho biết đất nước Hà Lan rộng khoảng 42.000 km, dân số 17 triệu người và có tới hơn 2.500 HTX hoạt động có hiệu quả và phát triển tốt nên cuộc chiến cạnh tranh đất nông nghiệp rất lớn. Do vậy, mỗi HTX, mỗi trang trại nông nghiệp phải tự xác định cuộc cạnh tranh rất lớn để tồn tại và phát triển.
Bên cạnh đó, Liên đoàn HTX Hà Lan còn tích cực vận động hành lang để chính phủ quy hoạch ruộng đất, dồn điền đổi thửa nhằm tăng quy mô trang trại. Phát triển các dự án đào tạo, nghiên cứu, nâng cao kiến thức, năng lực cho nông dân.Để tạo sức cạnh tranh, Hà Lan luôn đổi mới, sáng tạo về giống. Cụ thể, phía Bắc phát triển về nuôi bò sữa và sữa, phía Nam phát triển về cây trồng và hoa, đồng thời sử dụng phân bón hữu cơ và cơ khí hóa trong việc sử dụng đất.
Về nguồn vốn cho các thành viên của HTX, ngân hàng hỗ trợ đến 80% vốn vay. Để nâng thêm giá trị cho các sản phẩm, HTX đã vận động nhà nước xây dựng các nhà máy chế biến, tìm kiếm thị trường.
Nông dân luôn chia sẻ thông tin cho nhau để hướng đến sản xuất tích cực, an toàn và tìm kiếm thị trường đầu ra cho sản phẩm. Với 2.500 HTX đang hoạt động ổn định và phát triển đã góp phần đóng góp 18% GDP quốc gia.
Liên đoàn HTX Hà Lan xác định tập trung vào hai sản phẩm chính là khoai tây và hoa và đã xuất khẩu ra thị trường hơn 60 nước.
Ông Rechard Van Der Maden cho biết cách đây 72 năm, người Hà Lan sản xuất bằng tay với lao động mệt nhọc, nhưng thu nhập và kinh tế phát triển còn hạn chế. Nhưng sau đó, Hà Lan xác định rõ mục tiêu phát triển bền vững và phải đạt mục đích kinh doanh đề ra là sản phẩm sản xuất ra phải được cung cấp hết ra thị trường, trong đó có nhiều thị trường lớn bằng cách áp dụng khoa học, tiến bộ.
 |
|
Liên minh HTX Việt Nam làm việc với Đoàn chuyên gia Tổ chức Agriterra |
Áp dụng thế nào ở Việt Nam?
Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Nguyễn Ngọc Bảo đánh giá cao sự phát triển của Liên đoàn HTX Hà Lan trong thời gian qua và cho rằng sự hỗ trợ tích cực của các chuyên gia của Agriterra sẽ góp phần giúp cho HTX Việt Nam học tập được kinh nghiệm, từ đó hoạch định chiến lược phát triển các HTX Việt Nam trong thời gian 10 năm tới và giai đoạn tiếp theo.
Chủ tịch Nguyễn Ngọc Bảo cho biết hiện nay Việt Nam có 23.300 HTX, trong đó HTX nông nghiệp chiếm khoảng 65%, các HTX phi nông nghiệp chiếm khoảng 32%, còn lại 3% là quỹ tín dụng.
Bên cạnh đó, Việt Nam còn có hơn 100.000 tổ hợp tác (THT), gần 80 Liên hiệp HTX. Tất cả các lĩnh vực này phần lớn ở nông thôn, thu hút gần 8 triệu hộ dân tham gia.
Các HTX, THT đã và đang từng bước đóng vai trò quan trọng trong phát triển bền vững, tạo việc làm, cải thiện đời sống của người dân, thúc đẩy phát triển nông thôn mới, xóa đói, giảm nghèo, xây dựng đời sống vật chất, tinh thần của người dân ngày càng phong phú.
 |
|
Ông Rechard Van Der Maden - chuyên gia của Tổ chức Hỗ trợ phát triển nông nghiệp Hà Lan (Agriterra) |
Các HTX đã xây dựng và gắn kết các mối quan hệ với doanh nghiệp để thúc đẩy các chuỗi giá trị đưa giá trị hàng hóa ngày càng nâng cao. Tỷ trọng hàng nông sản sạch được HTX sản xuất ngày càng gia tăng, năng lực vận tải hàng hóa rất cao, có HTX tạo việc làm cho 600, 700 lao động.
Về đất đai, Nhà nước giao quyền sử dụng lâu dài cho các hộ dân nên khả năng phát triển cánh đồng quy mô từ 50 ha trở lên hết sức khó khăn. Tích luỹ tài chính của các hộ dân ở Việt Nam rất hạn chế, chỉ có khoảng 30% số vốn tự có.
Muốn đầu tư sản xuất, trồng trọt người dân phải đi vay ngoài thị trường. Thị trường hàng hóa rất phát triển, nhưng trật tự thị trường, chất lượng thị trường còn nhiều bất ổn...
Trước những khó khăn, thách thức đã đặt ra đối với sản xuất nông nghiệp, đối với sự phát triển của các HTX ở Việt Nam, Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam mong muốn sự hợp tác chặt chẽ, hỗ trợ từ Agriterra, hoặc từ chính phủ Hà Lan, để thúc đẩy sự phát triển bền vững của các HTX ở Việt Nam, khắc phục những khó khăn, hạn chế trong định hướng phát triển HTX, nhất là trong điều kiện các thiết chế xã hội có nhiều thay đổi, biến đổi khí hậu đang diễn ra ngày một khốc liệt.
Phạm Duy
