Hiệu quả bước đầu
Sau hơn một năm triển khai OCOP, thị xã Ba Ðồn đã phát triển được 5 chuỗi sản phẩm nổi bật. Trong đó, chuỗi liên kết sản xuất và tiêu thụ tỏi Ba Ðồn được thực hiện ở 3 xã Quảng Hòa, Quảng Minh và Quảng Lộc với diện tích gần 19 ha, 213 hộ tham gia.
Ðể nâng cao giá trị của cây tỏi, Công ty cổ phần tư vấn đầu tư và xây dựng 2-9 Ba Ðồn đã thực hiện chế biến sâu, tạo ra các sản phẩm tỏi củ, tỏi đen, rượu tỏi đen cung cấp cho hệ thống siêu thị, cửa hàng trên địa bàn tỉnh.
Theo Phòng Kinh tế thị xã Ba Ðồn, tham gia chuỗi liên kết sản xuất, giá trị kinh tế của cây tỏi đạt bình quân gần 100 triệu đồng/ha, cao hơn 3 lần so với trồng lúa. Không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế cao cho người dân, việc trồng tỏi theo chuỗi giá trị còn góp phần chuyển đổi cơ cấu cây trồng ở vùng cồn bãi giữa sông Gianh.
Cũng với cách làm tương tự, huyện Bố Trạch luôn chú trọng việc tổ chức sản xuất theo chuỗi giúp cho khâu tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp của các hộ nông dân thuận lợi, mang lại giá trị kinh tế cao. Từ đó tạo nên nhiều sản phẩm nông nghiệp có thương hiệu như nấm sạch Tuấn Linh, rau sạch An Nông, dầu lạc Phong Nha, cao cà gai leo Thanh Bình, hồ tiêu Phú Quý, cam Nông trường Việt Trung.
Thành lập năm 2016, HTX sản xuất nấm sạch và kinh doanh nông nghiệp Tuấn Linh ở xã Sơn Lộc, huyện Bố Trạch đã thành công trong việc ứng dựng tiến bộ kỹ thuật để trồng các loại nấm và sản xuất các sản phẩm từ nấm theo chuỗi.
 |
|
Sản phẩm OCOP tỉnh Quảng Bình tham gia trưng bày tại Hà Nội cuối năm 2019 (Ảnh: Phạm Duy) |
Ông Nguyễn Quốc Hương, Chủ tịch Hội đồng quản trị HTX cho biết: "Chúng tôi thực hiện dự án phát triển chuỗi cung ứng sản phẩm nấm ăn và nấm dược liệu giữa HTX với các hộ dân, tổ hợp tác trồng nấm trong tỉnh. Qua đó, tạo việc làm cho hơn 360 lao động ở các địa phương với mức thu nhập bình quân mỗi lao động gần 5 triệu đồng/tháng. Ngoài sản phẩm chế biến từ các loại nấm như nấm mộc nhĩ khô, nấm sò khô, nấm hoàng đế, rượu nấm linh chi, HTX đã sản xuất trà xanh linh chi, trà cà gai leo linh chi. Ðơn vị đã ký hợp đồng liên kết tiêu thụ nấm thương phẩm và sản phẩm chế biến từ nấm với Co.opmart ở một số tỉnh miền Trung, các cửa hàng nông sản trong và ngoài tỉnh Quảng Bình. Sản phẩm trà xanh linh chi của HTX đã xuất khẩu sang Thái Lan và Nga".
Gần đây, HTX sản xuất nấm sạch và kinh doanh nông nghiệp Tuấn Linh dùng bã thải nấm để trồng rau má theo quy trình hữu cơ và sản xuất trà thảo mộc rau má túi lọc, được thị trường trong khu vực đón nhận. Năm 2019, sản phẩm nấm sạch Tuấn Linh của HTX được Viện Khoa học nông nghiệp Việt Nam chọn xây dựng mô hình sản phẩm OCOP tại các tỉnh miền trung.
Khơi dậy sáng tạo, tạo sức đột phá
Phó Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn tỉnh Quảng Bình Hoàng Tiến Cường cho biết, qua rà soát, toàn tỉnh có 189 sản phẩm có nguồn gốc lợi thế địa phương. Cuối năm 2019, tỉnh thành lập hội đồng đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP, kết quả đã xếp hạng 59 sản phẩm đạt tiêu chuẩn sản phẩm OCOP, trong đó 28 sản phẩm đạt từ 2 - 4 sao. Đáng chú ý là trong các sản phẩm được công nhận OCOP ở Quảng Bình, đa số thuộc về các sản phẩm của các HTX.
Cụ thể ngoài 2 sản phẩm là Trà nấm linh chi và Trà rau má Tuấn Linh của HTX sản xuất nấm sạch và kinh doanh nông nghiệp Tuấn Linh được công nhận sản phẩm OCOP 4 sao, có 23 sản phẩm OCOP được xếp hạng 3 sao, trong đó có: Đũa gỗ Quảng Thủy của HTX Sản xuất kinh doanh thương mại Đũa gỗ Quảng Thủy; Dầu lạc nguyên chất Trường Thủy của HTX Nông sản Trường Thủy; Bánh mè xát Tân An của HTX Làng nghề bánh mè xát Tân An; Đồ thủ công mỹ nghệ trang trí của HTX Mây tre đan Vân Sơn; Thịt thỏ Ruby của HTX Sản xuất kinh doanh dịch vụ Hưng Phát; Cá bờm trắng và Tôm khô của HTX Sản xuất mua bán, chế biến thủy hải sản Vương Đoàn; Nước mắm cá của HTX Mua bán, chế biến thủy hải sản Xuân Hồng...
 |
|
Nông sản, hàng thủ công mỹ nghệ Quảng Bình tham gia đánh giá, phân hạng OCOP (Ảnh: Tư liệu) |
Dù mới triển khai nhưng chương trình OCOP ở Quảng Bình nhận được sự tham gia của 26 tổ chức kinh tế, trong đó 22 đơn vị có sản phẩm được cấp giấy chứng nhận sản phẩm OCOP 3 sao trở lên. Ðồng thời, các sản phẩm khi tham gia vào OCOP sẽ nhận được sự hỗ trợ của Nhà nước theo chính sách phát triển ngành nghề nông thôn; đối với các sản phẩm được chứng nhận đạt từ 3 sao trở lên sẽ được hỗ trợ xúc tiến thương mại từ cấp quốc gia đến quốc tế.
Tuy nhiên, dù sản phẩm sản xuất đa dạng và phong phú, nhưng số lượng sản phẩm đạt tiêu chí OCOP còn thấp, thiếu sản phẩm đạt tiêu chuẩn 5 sao. Các sản phẩm có nguồn gốc, lợi thế địa phương của Quảng Bình chủ yếu đạt ở tiêu chí sức mạnh cộng đồng như: Sử dụng nguồn nguyên liệu địa phương, nguồn gốc ý tưởng dựa trên sản phẩm truyền thống, sử dụng nguồn lao động địa phương. Ðối với các tiêu chí tổ chức sản xuất, tiếp thị và chất lượng sản phẩm thì mức điểm đạt thấp do hạn chế về bao bì đóng gói và khả năng cạnh tranh, chủ yếu tiêu thụ tại địa phương. Nguyên nhân là do việc ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất, chế biến chưa cao, sản phẩm còn hạn chế về mẫu mã, chủng loại, chưa kết nối thành chuỗi từ sản xuất tới tiêu thụ sản phẩm.
Theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Bình Lê Minh Ngân, với mục tiêu tạo đột phá trong giai đoạn tiếp theo của chương trình OCOP, tỉnh Quảng Bình đã xác định phải tích cực khơi dậy sáng tạo của người dân để có nhiều sản phẩm thế mạnh của địa phương tham gia OCOP; đồng thời tiếp tục xây dựng hệ thống hỗ trợ phát triển và thương mại hóa sản phẩm OCOP từ cấp tỉnh, huyện, đến xã bảo đảm đồng bộ, hiện đại và bài bản; có chính sách cụ thể hỗ trợ sản phẩm chưa đạt chuẩn OCOP nhưng có tiềm năng để phát huy lợi thế về cảnh quan, văn hóa và tính cộng đồng của từng địa phương.
Phương Nam
