Giá lợn hơi giảm rồi tăng bất thường nhưng cũng không vượt qua nổi mốc 50.000 đồng/kg. Đi cùng với đó là tình trạng dư cung xảy ra, giá vật tư đầu vào như thức ăn chăn nuôi liên tục tăng 30-60% khiến không ít hộ dân, HTX lo lắng, không dám tái đàn.
Sản lượng cao, thu nhập lao đao
Chia sẻ với VnBusiness, ông Nguyễn Trọng Long, Giám đốc HTX chăn nuôi Hoàng Long cho biết dù chăn nuôi theo chuỗi giá trị từ trang trại đến bàn ăn với quy mô 10.000 con mỗi năm nhưng hiện nay, HTX vẫn còn tồn gần 1.000 con lợn.
“Đầu ra là do HTX tự liên hệ với các bếp ăn tập thể, trong khi không biết từ nay đến cuối năm, giá thức ăn chăn nuôi có giảm hay không nên hiện HTX không mạnh dạn tái đàn dù thị trường thịt lợn dịp Tết Nguyên đán như các năm rất lớn”, ông Long chia sẻ.
 |
|
HTX chăn nuôi Hoàng Long chưa dám đẩy mạnh việc tái đàn để phục vụ thị trường Tết Nguyên đán vì lo ngại về thị trường đầu ra. |
Không chỉ trong lĩnh vực chăn nuôi mà những năm gần đây, diện tích cây ăn quả cả nước đã tăng “nóng”. Theo số liệu từ Bộ NN&PTNT cho hay, năm 2020, diện tích cây ăn quả cả nước tăng mạnh, đạt khoảng 1,1 triệu ha, tăng 32,8 nghìn ha so với năm 2019.
Trong khi đó, tổng diện tích cây ăn quả có múi của cả nước là 235.216ha. Đặc biệt, ở các tỉnh, thành phía Bắc trong 10 năm trở lại đây, diện tích cây ăn quả có múi tăng nhanh chóng, hiện đạt khoảng 121.000ha, chiếm gần 48% diện tích cây có múi của cả nước.
Nguyên nhân khiến diện tích cây ăn quả có múi tăng là do những năm gần đây, giá các loại cây ăn quả ở mức cao. Nhiều nông dân, HTX đã tự mở rộng diện tích, sản xuất theo phong trào.
Sự gia tăng diện tích cây trồng hay không mạnh dạn tái đàn của người dân, HTX chính là do công tác dự báo thị trường đầu ra và đầu vào chưa được quan tâm.
Liên minh HTX Việt Nam Nguyễn Ngọc Bảo cho biết, công tác dự báo thị trường thời gian qua chưa được các Bộ ngành quan tâm. Hiện nay, mới dừng ở công việc thống kê các mặt hàng giữa các tháng, các quý, trong khi việc điều tra, nghiên cứu, dự báo nhu cầu của thị trường cả đầu ra và đầu vào cho nông sản vẫn chưa được thực hiện.
Do các thông tin dự báo thị trường hiện nay chưa sâu, chưa sát thực tế nên hầu hết người dân, HTX phải tự định hướng sản xuất, kinh doanh cho riêng mình.
Tuy nhiên, hiện nay, năng lực của các HTX, đặc biệt là các HTX nông nghiệp còn hạn chế nên việc nghiên cứu thị trường chỉ dừng ở mức tìm kiếm thông tin đơn giản. Việc tìm kiếm thông tin cũng không thường xuyên nên không đánh giá chính xác nhu cầu thị trường.
Thiếu thông tin thị trường, nhiều HTX vẫn đang mò mẫm sản xuất. Thay vì tìm hiểu thông tin thị trường rồi mới đầu tư sản xuất cây-con phù hợp, diện tích, quy mô vừa đủ thì nay người dân và một số HTX vẫn sản xuất theo phong trào, tự tìm giống và mở rộng quy mô theo cảm tính.
Điều này khiến tình trạng dư thừa, khó tiêu thụ một số loại nông sản diễn ra phổ biến trong những năm gần đây. Tình trạng “giải cứu” cũng thường xuyên xảy ra làm ảnh hưởng đến thu nhập của thành viên HTX cũng như giảm giá trị, thương hiệu của nông sản.
Thông tin cần cụ thể, kịp thời
Đối với sản xuất, việc tính toán được cung-cầu sẽ giúp người dân, HTX có kế hoạch sản xuất rõ ràng, phù hợp, tránh tình trạng phụ thuộc quá lớn vào một thị trường dẫn đến bị thao túng gây ách tắc đầu ra. Đặc biệt làm tốt công tác dự báo thị trường sẽ giúp cơ quan quản lý nhà nước quản lý tốt thị trường, đảm bảo ổn định, nhất là quản lý giá các loại nông sản.
Tuy nhiên, theo các chuyên gia, việc dự báo cung cầu thị trường cần sát thực tế, rõ ràng bởi người dân muốn thu được “trái ngọt” thì cần phải có những thông tin cụ thể trước khi sản xuất như: loại nông sản này thị trường có cần không, cần số lượng bao nhiêu, thời điểm nào cần, tiêu chuẩn sản xuất như thế nào, diện tích ra sao...
Theo Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Nguyễn Ngọc Bảo, thông tin thị trường chậm, chưa có thông tin sản phẩm mà HTX cần sản xuất là những khó khăn cần giải quyết ngay. HTX cần biết những cái cụ thể như phân bón thế nào, giá thức ăn chăn nuôi ra làm sao, quả cam tiêu thụ ở đâu…
“Ngay cả vấn đề dự báo thời tiết nông vụ cũng rất cần thiết đối với HTX vì hiện nay biến đổi khí hậu đang diễn biến phức tạp, trong khi sản xuất nông nghiệp phụ thuộc rất nhiều vào thời tiết”, Chủ tịch Nguyễn Ngọc bảo cho biết.
Bên cạnh đó, sản xuất nông nghiệp thường mang tính thời vụ, nếu không có thông tin cụ thể và kịp thời thì người dân, HTX không thể chờ đợi đến lúc có thông tin mới điều điều chỉnh quy trình sản xuất.
Ông Đặng Quốc Thai, Phó Giám đốc HTX Dịch vụ gà lai chọi thương phẩm xã Gia Lương (Hải Dương) cho biết, việc nắm bắt được những thông tin dự báo hữu ích về thị trường, những biến động trong sản xuất hàng hóa, đặc biệt là chăn nuôi từ các cơ quan chuyên môn là rất cần thiết giúp các thành viên HTX có những tính toán và điều chỉnh sản xuất sao cho hợp lý, nhằm giảm thiểu rủi ro đến mức tối đa.
Để có thể nắm bắt được thông tin thị trường, bảo đảm quá trình sản xuất, hiện nay, một số HTX đã chủ động phối hợp với các doanh nghiệp. Thông qua doanh nghiệp, HTX sẽ nhận được sự tự vấn, hỗ trợ về các kỹ năng phân tích đánh giá thị trường, được cung cấp các địa chỉ cung cấp thông tin có chất lượng để HTX tìm hiểu, tham khảo trước khi quyết định đầu tư.
Bên cạnh đó, việc liên kết với doanh nghiệp sản xuất theo chuỗi cũng sẽ giúp HTX nắm bắt được nhu cầu thị trường, số lượng, nông sản cụ thể, từ đó bảo đảm nguồn cung cho thị trường và hạn chế dư thừa.
Huyền Trang
