Gò Quao là địa phương có nhiều điều kiện tự nhiên thuận lợi để phát triển nông nghiệp, đặc biệt là mô hình thâm canh cây lúa, cây khóm với con tôm… Tuy nhiên, sau nhiều năm nhọc nhằn, cây khóm, con tôm mãi chẳng đạt hiệu quả, thường xuyên bị sâu, bệnh, tôm chậm lớn, thời gian thả nuôi kéo dài.
Phát huy thế mạnh địa phương
Đặc biệt, tình trạng người dân không nắm vững kỹ thuật, sau mỗi vụ thu hoạch đều vứt cây, lá xuống mương làm ô nhiễm nguồn nước, khiến nhiều hộ mặc dù có ao nhưng không thể canh tác.
Để khắc phục tình trạng trên và phát huy hết những tiềm năng, thế mạnh của địa phương, nhiều hộ dân trên địa bàn đã mạnh dạn tìm tòi, học hỏi phương pháp nuôi tôm xen canh cây lúa, cây khóm.
 |
|
Mô hình xen canh tổng hợp khóm-tôm đã đem lại hiệu quả kinh tế cao cho các thành viên HTX Phước An, huyện Gò Quao. |
Thời gian đầu đi vào thực hiện, nhiều hộ đã đạt được những thành công nhất định. Tuy nhiên, do hoạt động riêng lẻ, người dân thường có tư tưởng “mạnh ai lấy làm”, nên đầu vào đầu ra không đồng đều, ổn định, dẫn đến giá cả bấp bênh.
Từ khi HTX Phước An ra đời, hoạt động theo đúng luật HTX năm 2012, có điều lệ, quy chế hoạt động, quy chế tài chính và nhận được sự quan tâm, đồng hành sát sao của các cấp, ban, ngành nông nghiệp địa phương. HTX đã khắc phục được những hạn chế, hình thành thói quen sản xuất, hoạt động tập thể cho người dân, từ đó, năng suất, chất lượng làm ra ngày càng cao hơn, từng bước khẳng định giá trị, thương hiệu sản phẩm của HTX nói riêng và của huyện Gò Quao nói chung.
Cũng nhờ đó, HTX ngày càng thu hút thành viên. Hiện, HTX có trên 60 thành viên canh tác diện tích trên 100ha với mô hình khóm – lúa - tôm. Các thành viên trong HTX, người có thu nhập cao nhất là khoảng 700 triệu đồng/năm, còn thấp nhất cũng 70 triệu đồng/năm.
Ngoài đóng vai trò hướng dẫn, đồng hành, định hướng cùng người dân trong sản xuất, HTX còn nhân giống cây khóm để bán ra các địa phương khác, tạo công ăn việc làm cho hơn 20 lao động địa phương, với thu nhập bình quân 200.000 - 250.000 đồng/người/ngày.
Hiệu quả bền vững
Cùng với HTX Phước An, HTX khóm - tôm ở ấp Phước An của xã Vĩnh Phước A cũng là đơn vị tạo việc làm, gia tăng thu nhập cho người dân địa phương. Hiện HTX có 50 thành viên chuyên sản xuất và tiêu thụ trái khóm và con tôm thành phẩm. Đất ở vùng này nhiễm phèn, mặn nên khóm là cây chủ lực được trồng rất nhiều theo quy trình sản xuất VietGap.
Để tăng thu nhập, nông dân lên liếp, phía trên trồng khóm, dưới mương liếp thả tôm, cá nuôi và cấy thêm lúa mùa. Với cách nuôi trồng này, nông dân nhẹ công chăm sóc, không dùng đến các loại hóa chất, nhưng cây - con vẫn phát triển rất tốt, cho thu nhập cao.
 |
|
Các sản phẩm nông nghiệp của các HTX trên địa bàn huyện từng bước mở rộng thị trường tiêu thụ. |
Từ nguyên liệu là trái khóm, người nông dân đã chế biến ra nhiều sản phẩm, như: mứt khóm, bánh khóm, nước khóm, nước màu... Đặc biệt, gạo thành phẩm từ lúa bẹ là gạo sạch, ngon cơm và hiếm. Còn tôm, chắc thịt, rất thơm ngon, những vùng khác không thể bì được.
Ông Dương Duy Duyệt, Phó Trưởng Phòng NN&PTNT huyện Gò Quao cho biết, trước đây diện tích đất trồng lúa ở các xã trên địa bàn huyện hầu hết đều bị xâm nhập mặn nên năng suất không cao. Năm 2006, khi có chủ trương chuyển đổi mô hình tôm - lúa và tôm - khóm, người dân đi vào thực hiện và dần có thu nhập ổn định. Đặc biệt, từ khi HTX Phước An ra đời, hoạt động sản xuất của bà con ngày càng được thống nhất, chất lượng và hiệu quả ngày càng được nâng cao.
HTX đã góp phần giảm tỷ lệ hộ nghèo chung cho toàn xã Vĩnh Phước A, từ 9,6% năm 2015 xuống còn hơn 2% vào cuối năm 2020.
Có thể thấy, mô hình sản xuất đa canh tổng hợp khóm – tôm – lúa là mô hình nông nghiệp bền vững, đặc trưng, phù hợp với vùng sinh thái ở huyện Gò Quao. Đây cũng có thể xem là những mô hình sản xuất sinh thái và cho hiệu quả cao trên cùng một diện tích canh tác.
Để mô hình tiếp tục phát triển và mang lại hiệu quả bền vững, thời gian tới, phòng NN&PTNT huyện sẽ tiếp tục phối hợp với chính quyền địa phương tuyên truyền vận động người dân thực hiện đúng theo quy hoạch và quy trình sản xuất, không thể duy trì mô hình chuyên tôm sẽ làm cho đất bị cằn cỗi, nhiễm bệnh, hiệu quả mang lại không cao.
“Song song đó, tiếp tục hoàn thiện các cống, đập ngăn mặn ven sông Cái Lớn phục vụ cho sản xuất vụ tôm, vụ lúa. Tiến tới thành lập thêm HTX để liên kết sản xuất giúp ổn định trong các khâu nuôi trồng cũng như tìm đầu ra ổn định cho nông dân nơi đây”, ông Duyệt cho biết.
Phương Nam
Bài cuối: HTX góp phần xây dựng nông thôn mới
