Với mong muốn giúp đồng bào các dân tộc có cuộc sống ổn định hơn và đưa nông sản Điện Biên đến với bữa cơm của hàng triệu gia đình Việt Nam, tháng 1/2015, HTX dịch vụ tổng hợp Thanh Yên, ở tổ 2, xã Thanh Yên, huyện Điện Biên được thành lập và đi vào hoạt động với 9 thành viên, thực hiện sản xuất thí điểm tại một số khu vực nhỏ và cung cấp giống, thuốc bảo vệ thực vật cho nông dân.
Liên kết xây dựng thương hiệu
Ra đời với mục tiêu nâng cao chất lượng lúa gạo trên địa bàn tỉnh và tăng thu nhập cho các thành viên, người lao động, HTX đã liên kết với bà con nông dân trong xã xây dựng mô hình cánh đồng mẫu lớn, sản xuất lúa gạo thương hiệu Ðiện Biên chất lượng cao.
HTX hướng dẫn người dân cách xử lý đất đai trước khi gieo trồng theo đúng kỹ thuật. Sau đó, HTX sẽ phân vùng sản xuất cho phù hợp với điều kiện đất và nước ở từng khu vực và tiến hành cấp giống. Người dân đăng ký tham gia sản xuất theo mô hình HTX phải sử dụng giống lúa do HTX cung cấp, tuyệt đối không dùng giống ngoài.
Các bước gieo trồng và chăm sóc tiếp theo, HTX sẽ hỗ trợ người dân về mặt kiến thức, sau đó người nông dân sẽ tự mình triển khai; phân bón và thuốc bảo vệ thực vật cũng sẽ do HTX cung cấp.
Khi lúa chín, HTX sẽ đưa máy móc tới thu hoạch và cân mua thóc của người dân ngay tại cánh đồng. Toàn bộ các bước sản xuất tiếp theo được thực hiện tại nhà máy chế biến của HTX. Nhờ vậy mà HTX kiểm soát được chất lượng sản phẩm, đảm bảo chất lượng trên từng hạt gạo. Gạo sẽ không bị pha trộn với các loại kém chất lượng hơn, đảm bảo sự thơm ngon vốn có.
Sau một thời gian sản xuất thí điểm với hiệu quả đạt được vượt mong đợi, cùng với đó là công tác tuyên truyền và tổ chức các lớp hướng dẫn người dân sản xuất nông nghiệp, HTX đã được nhiều hộ nông dân trong vùng tín nhiệm và liên kết sản xuất theo quy trình HTX đề ra.
Sau mỗi vụ lúa, lại có thêm rất nhiều hộ nông dân đăng ký tham gia sản xuất cho HTX vì năng suất cao hơn do sản xuất theo đúng quy trình kỹ thuật. Cùng với đó là những hỗ trợ đặc biệt của HTX dành cho những thành viên tham gia sản xuất theo mô hình của mình.
 |
|
Ban Giám đốc HTX Thanh Yên giới thiệu sản phẩm gạo Tâm Sáng với khách hàng. |
Tính đến năm 2020, đã có 230 hộ, chủ yếu là dân tộc Thái, Mông, Mảng với 150ha ruộng tham gia sản xuất theo mô hình của HTX. Đây đều là những hộ nông dân có nhiều ruộng nhất trong vùng, sản lượng mỗi vụ đạt trên 400 tấn.
Tháng 7/2019 là thời điểm đánh dấu bước chuyển mình của HTX khi thành công giới thiệu sản phẩm gạo Tâm Sáng tới thị trường Hà Nội. Ngay sau đó, gạo Tâm Sáng đã chính thức được bày bán tại các siêu thị Vinmart lớn trên địa bàn Thủ đô.
Kể từ khi đưa sản phẩm xuống Hà Nội, hàng chục cửa hàng thực phẩm sạch, cửa hàng bách hóa lớn nhỏ trên địa bàn thành phố đã liên hệ hợp tác phân phối sản phẩm của HTX với hàng trăm đơn đặt hàng mỗi tháng. Sự tin tưởng và yêu mến của người tiêu dùng Thủ đô dành cho nông sản Điện Biên là là động lực, đòn bẩy giúp HTX phát triển và giúp người nông dân có cuộc sống ổn định hơn.
Khẳng định giá trị, mở rộng thị trường
Ông Quản Bá Tới, Giám đốc HTX Thanh Yên cho biết, Ðiện Biên là vùng đất nổi tiếng với nhiều nông sản đặc sản, đặc biệt là gạo Ðiện Biên được cả nước biết đến với sự thơm ngon khác biệt. Tuy nhiên, những năm trước đây, sản phẩm chưa được phân phối, tiêu thụ với thương hiệu cụ thể và chưa được quy tụ sản xuất theo chuỗi giá trị. Gạo chủ yếu được phân phối theo các thương lái, nhiều khi gạo mang thương hiệu Ðiện Biên nhưng lại được đấu trộn, chế biến kém chất lượng, gây khó khăn cho người tiêu dùng trong việc nhận diện cũng như chọn lựa được sản phẩm gạo Ðiện Biên chất lượng cao.
 |
|
Thành viên và người lao động HTX Thanh Yên tham gia lớp học đầu bờ về kỹ thuật sản xuất lúa chất lượng cao. |
Do đó, việc quy hoạch vùng sản xuất, tổ chức liên kết, tiêu thụ sản phẩm là giải pháp quan trọng để tạo vùng nguyên liệu ổn định, chất lượng cao, khẳng định thương hiệu gạo Ðiện Biên. Đến nay, HTX có 3 sản phẩm gạo gồm Tâm Sáng - Séng cù, Tâm Sáng - Tám thơm và gạo lứt Séng cù được UBND tỉnh Điện Biên cấp giấy chứng nhận là sản phẩm OCOP 3 sao.
Ông Tới cho biết thêm, sản phẩm gạo của HTX đã thâm nhập được vào một số chuỗi siêu thị và đại lý, cửa hàng bán lẻ tại thị trường khó tính, như: Hà Nội, Hải Dương, Thái Nguyên… với sản lượng khoảng 600 tấn/vụ. Gần đây, sau khi tham dự hội nghị liên kết - tiêu thụ sản phẩm OCOP từ Hà Nội về thì đã có thêm nhiều đơn vị bán lẻ đề nghị hợp tác lâu dài.
“Đây là tín hiệu vui với HTX, bởi từ nay, HTX sẽ chuyên tâm sản xuất chứ không phải lo tìm kiếm đầu ra cho sản phẩm như trước nữa”, ông Tới nói.
HTX Dịch vụ tổng hợp Thanh Yên tập trung sản xuất lúa gạo chất lượng cao theo nguyên tắc “3 không”. Quá trình chăm sóc lúa không sử dụng các loại phân bón hóa học, thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ mà thay vào đó là các chế phẩm thảo mộc do nông dân làm ra như: Gừng, tỏi, ớt lên men để diệt sâu bọ; dùng thân cây chuối, cây khoai lên men làm phân bón hữu cơ và các chế phẩm dinh dưỡng được tạo ra từ trái cây, cá tạp, xương động vật, vỏ trứng để bón cho cây lúa…
Với các chính sách hỗ trợ của tỉnh, năm 2017 HTX triển khai thực hiện thí điểm dự án “Cánh đồng lớn” liên kết sản xuất tiêu thụ sản phẩm lúa gạo chất lượng cao quy mô 31ha. Ðể nông dân yên tâm tham gia liên kết, HTX hỗ trợ bà con 100% giống, vật tư; hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc lúa an toàn và bao tiêu toàn bộ sản phẩm với giá cả ổn định, luôn cao hơn giá thị trường.
Thành công trong liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm gạo đặc sản ngay từ vụ đầu tiên, sau gần 4 năm thực hiện mô hình, đến nay HTX đã thu hút được 230 hộ nông dân tham gia chuỗi liên kết sản xuất. Sản phẩm gạo tám, gạo Tâm Sáng của HTX đảm bảo 100% tiêu chuẩn an toàn vệ sinh thực phẩm, được đóng gói với nhãn mác, bao bì, mã vạch quy chuẩn, tiêu thụ tại thị trường Hà Nội, các tỉnh lân cận và nhanh chóng có chỗ đứng vững chắc.
Nhờ đó, doanh thu của HTX tăng theo từng năm: năm 2019 đạt trên hơn 7 tỷ đồng, năm 2020 đạt gần 10 tỷ đồng. Hiện nay, thương hiệu “Gạo Tám”, “Gạo Tâm Sáng” của HTX đã được phân phối rộng khắp các tỉnh miền Bắc và hiện diện sản phẩm ở các chuỗi siêu thị lớn, uy tín như: Vinmart; Big C...
Mạnh dạn áp dụng phương thức sản xuất kinh doanh mới, hiện đại, HTX Thanh Yên đã xây dựng được chuỗi sản phẩm có uy tín và chất lượng cao, với nhiều chủng loại gạo khác nhau an toàn cho sức khỏe. Sản phẩm có giá trị kinh tế cao, tăng lợi nhuận cho các thành viên, góp phần xây dựng thương hiệu gạo Ðiện Biên, qua đó tạo việc làm cho nhiều lao động là người dân tộc trên địa bàn với thu nhập bình quân 7 triệu đồng/người/tháng.
Phạm Duy
Bài 2: Đưa hương vị mật ong bay xa
