Nhằm tháo gỡ khó khăn này, những năm qua, huyện đã tích cực nâng cao vai trò của HTX, đẩy mạnh liên kết phát triển nông nghiệp, tiểu thủ công nghiệp để đa dạng sinh kế, nâng cao thu nhập cho người dân.
"Đổi đời" nhờ có HTX
Quỳ Châu nổi tiếng về làng nghề hương trầm và đã được cấp bằng công nhận thương hiệu sản phẩm. Đến nay, toàn huyện đã phát triển được 1 HTX và 7 làng nghề sản xuất hương trầm thuộc 5 xã, thị trấn. Riêng thị trấn Tân Lạc có 1 HTX và 1 làng nghề với hơn 100 hộ tham gia.
HTX hương trầm Hà Loan, thị trấn Tân Lạc, đang là điển hình trong sản xuất hiệu quả. Hiện, HTX đang có doanh thu xấp xỉ 500 triệu đồng/năm, tạo việc làm thường xuyên cho 20 - 25 lao động, với mức lương từ 4 - 5 triệu đồng/tháng. Trong số lao động của HTX, người dân tộc thiểu số chiếm tỷ lệ hơn 60%.
Chị Trần Thị Loan, Giám đốc HTX cho hay, những năm trước, số lượng sản phẩm của HTX còn rất hạn chế, nhưng đến nay, HTX ngày càng phát triển, tạo công ăn việc làm cho nhiều người trong xã. Nhờ hoạt động hiệu quả, HTX đang rất được cộng đồng ủng hộ.
HTX làng nghề truyền thống đang dần khẳng định được chỗ đứng nhất định tại các địa phương ở huyện Quỳ Châu. |
Được sáng lập từ năm 2010, HTX làng nghề thổ cẩm Hoa Tiến (bản Hoa Tiến, xã Châu Tiến) là tâm huyết của bà Sầm Thị Bích nhằm lưu giữ và phát triển bản sắc văn hóa truyền thống của người Thái, đồng thời góp phần tăng thu nhập cho những người phụ nữ nơi đây.
"Dệt tiếp ước mơ" của mẹ, khát khao đưa thương hiệu thổ cẩm Hoa Tiến vươn xa hơn, cô con gái Sầm Thị Tình, sinh năm 1986 đã quyết tâm đưa “hồn quê” ra phố. Chị Tình chia sẻ: “Trước đây trong suy nghĩ của tôi luôn mặc định một điều là dân tộc Thái mới dùng đồ Thái thôi. Sau này, lớn lên, tôi mới biết đây là những giá trị văn hóa mà chỉ cần người ta yêu thích văn hóa dân tộc đều có thể sử dụng, dù là dân tộc Kinh hay các đồng bào dân tộc khác nhau. Từ các ca sĩ, diễn viên nổi tiếng đến những người yêu thích thời trang cũng tinh tế tự thưởng cho ngôi nhà của mình những sản phẩm văn hóa dân tộc độc đáo”.
Nắm bắt được nhu cầu đó, chị Tình đã tìm cách quảng bá sản phẩm thổ cẩm với những giá trị tầng sâu văn hóa từ làng Thái cổ tới những nơi đô hội, tới thị trường trong nước và quốc tế.
Từ những sản phẩm đầu tiên được đưa ra thị trường như chiếc ví cầm tay xinh xắn, thú bông, khăn choàng, dép thổ cẩm…, chị Tình dần dần tìm tòi, học hỏi và thiết kế nhiều mẫu mã mới để nâng cao giá trị sản phẩm. Thay vì chỉ sử dụng thổ cẩm để may áo, váy, cô gái Thái này còn sáng tạo, biến nó thành vật liệu phục vụ trang trí nội thất như tranh, áo, gối…
Bằng óc sáng tạo, đôi bàn tay khéo léo, sự tỉ mỉ, người phụ nữ trẻ đã biến vải vụn thành những sản phẩm mang đặc trưng của thổ cẩm Hoa Tiến tinh tế, phù hợp với nhu cầu của thị trường.
Hiện nay, các sản phẩm thổ cẩm mang thương hiệu Hoa Tien Brocade đã có mặt ở nhiều thành phố lớn như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Hạ Long… và được bán ở các nước như Pháp, Đức, Nhật, Lào, Australia... Chị Tình phụ trách mảng kinh doanh và marketing tại HTX Hoa Tiến, mang sản phẩm của HTX giới thiệu với khách hàng trong và ngoài nước thông qua kênh bán hàng truyền thống, hội chợ thương mại, mạng xã hội. Ngoài ra, cô còn là người tìm kiếm và kết nối giữa HTX với các cửa hàng, bảo tàng, các nhà thiết kế trong và ngoài nước… để tạo thêm nhiều đơn hàng, từ đó tạo thêm thu nhập cho chị em trong HTX, góp phần trang trải cuộc sống. Cô còn tổ chức các buổi hội thảo, nói chuyện tại nhà để giới thiệu về cách dệt, thêu, nhuộm vải bằng chất liệu tự nhiên của dân tộc mình cho khách hàng.
Thu nhập bình quân của các thành viên HTX, đa phần là phụ nữ dân tộc Thái, hiện đạt từ 2,5 - 3,5 triệu đồng/tháng. Doanh thu ước tính cả năm của HTX khoảng 600 triệu đồng.
Đồng bộ các giải pháp giảm nghèo
Để tiếp tục phát triển kinh tế địa phương, mở hướng thoát nghèo cho người dân, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số, bên cạnh nâng cao vai trò của các HTX, tổ hợp tác, những năm qua, huyện Quỳ Châu đã triển khai nhiều giải pháp cụ thể.
Sản phẩm dệt thổ cẩm của HTX làng nghề thổ cẩm Hoa Tiến thu hút đông đảo khách hàng trong và ngoài nước quan tâm. |
Điển hình, huyện đã thực hiện chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông lâm nghiệp theo hướng hàng hóa. Bố trí cây trồng, vật nuôi, mùa vụ, giống hợp lý, tổ chức sản xuất vụ hè thu, vụ đông trên diện rộng.
Huyện cũng tăng cường hỗ trợ người dân chuyển đổi diện tích lúa không chủ động được nước sang trồng ngô, trồng cỏ, phục vụ chăn nuôi, trồng lạc, mía và một số cây trồng khác có hiệu quả hơn.
Về tiểu thủ công nghiệp, huyện tập trung phát triển mạnh cụm công nghiệp nhỏ thị trấn Tân Lạc, định hướng kêu gọi đầu tư vào phát triển các khu công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp vừa và nhỏ ở các khu vực thuộc các xã trung tâm, ven Quốc lộ 48 có điều kiện thuận lợi về tài nguyên, đất đai, mặt bằng và khai thác được nguồn lao động dôi dư do sự chuyển đổi cơ cấu kinh tế.
Những năm qua, Quỳ Châu cũng đã tận dụng và phát huy hiệu quả các nguồn vốn Chương trình 30a, Chương trình 135 của Chính phủ, Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, lồng ghép với chương trình xóa nghèo khác của địa phương để xóa nghèo cho hàng nghìn hộ dân.
Cụ thể, giai đoạn 2016-2020, toàn huyện được bố trí trên 300 tỷ đồng để thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững thông qua các dự án như: hỗ trợ xây dựng cơ sở hạ tầng, phát triển sản xuất, xuất khẩu lao động, truyền thông giảm nghèo...
Kết quả, tỷ lệ hộ nghèo toàn huyện giảm từ 50,55% năm 2016 xuống còn 20,17% tính đến tháng 6/2020. Toàn huyện có gần 5.800 hộ thoát nghèo trong vòng 5 năm qua.
Phương Nam
Bài cuối: Trợ lực để người dân vươn lên