Sáng 10/12, Quốc hội bấm nút thông qua Luật Dân số, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2026. Để duy trì mức sinh thay thế, Luật quy định nhiều chính sách hỗ trợ cho các gia đình. Trường hợp sinh con thứ 2, thời gian nghỉ thai sản đối với lao động nữ là 7 tháng; lao động nam được nghỉ 10 ngày khi vợ sinh con.
 |
Gia đình sinh đủ 2 con được ưu tiên mua, thuê mua hoặc thuê nhà ở xã hội theo quy định của pháp luật về nhà ở.
Luật quy định hỗ trợ tài chính khi sinh con đối với phụ nữ dân tộc thiểu số rất ít người; phụ nữ ở tỉnh, thành phố có mức sinh dưới mức sinh thay thế; phụ nữ sinh đủ 2 con trước 35 tuổi.
Ngoài ra, gia đình sinh đủ 2 con được ưu tiên mua, thuê mua hoặc thuê nhà ở xã hội theo quy định của pháp luật về nhà ở.
Căn cứ điều kiện kinh tế - xã hội trong từng thời kỳ, Chính phủ quy định mức hưởng, trình tự, thủ tục các chính sách trên. Chính quyền địa phương cấp tỉnh, thành phố có thể quy định mức hỗ trợ cao hơn mức do Chính phủ ban hành và áp dụng thêm các biện pháp duy trì mức sinh thay thế phù hợp thực tế.
Đặc biệt, theo quy định của luật, người có từ 2 con đẻ trở lên sẽ được ưu tiên mua, thuê mua hoặc thuê nhà ở xã hội theo quy định của pháp luật về nhà ở. Luật đồng thời quy định biện pháp khác do Chính phủ quyết định.
Theo Cục Dân số (Bộ Y tế), sau sáp nhập, cả nước còn 13 tỉnh, thành phố có mức sinh dưới ngưỡng sinh thay thế, tức dưới 2,1 con trên mỗi phụ nữ. TP HCM tiếp tục là địa phương có mức sinh thấp nhất cả nước với 1,43 con trên mỗi phụ nữ. Các địa phương có mức sinh thấp tiếp theo gồm Tây Ninh, Cần Thơ, Cà Mau và Vĩnh Long, dao động từ 1,43 đến 1,6 con trên mỗi phụ nữ.
Hà Nội là địa phương duy nhất ở khu vực phía Bắc có mức sinh dưới 2 con, đạt 1,86 con trên mỗi phụ nữ, giảm 0,02 con so với năm 2023 và là mức thấp nhất trong lịch sử của Thủ đô.
Trước khi Quốc hội thông qua, trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu dự thảo luật, Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan cho biết Luật Dân số đã quy định khung định hướng chính sách tổng thể, căn cơ như chính sách lao động, việc làm, tiền lương, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, trợ cấp, giáo dục, chăm sóc sức khỏe, nhà ở và chính sách khác nhằm gia tăng tỷ lệ sinh để đạt được mức sinh thay thế bền vững.
Việc hỗ trợ tăng thời gian nghỉ thai sản, hỗ trợ tài chính khi sinh con được phân nhóm theo đối tượng, địa phương và ưu tiên mua, thuê mua hoặc thuê nhà ở xã hội theo quy định của pháp luật về nhà ở.
Luật Dân số cũng nêu rõ Nhà nước có chính sách hỗ trợ các nhóm đối tượng ưu tiên chủ động chuẩn bị cho tuổi già, đồng thời khuyến khích cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân hỗ trợ các cá nhân tham gia chuẩn bị cho tuổi già phù hợp với nhu cầu của từng nhóm người cao tuổi. Khuyến khích cá nhân tham gia bảo hiểm sức khỏe theo quy định của pháp luật về kinh doanh bảo hiểm cũng là định hướng được nêu trong luật.
Hồng Hương
