Nhờ đó, những sản phẩm của làng nghề đã có chỗ đứng nhất định trên thị trường. Người lao động tại làng nghề cũng được nâng cao sức khỏe, sản xuất trong môi trường an toàn.
Đầu tư cho sản xuất
Khi xưa người làng nghề Nhị Khê chỉ sản xuất chủ yếu hàng gỗ tròn song đến ngày nay ở làng Nhị Khê đã có các hộ đầu tư máy móc mở xưởng làm hàng ngang như: ghế ngồi, bàn uống nước, giường ngủ.
Hiện nay, mỗi hộ gia đình ở làng nghề giống như một cơ sở sản xuất thu nhỏ, sản xuất khép kín với đầy đủ các tiện nghi từ máy cưa, máy đột, bộ phận quét sơn, lò sấy, đánh bóng, búa, kìm, đục, dao, kéo... Đặc biệt, để tránh khó khăn cho vấn đề đầu ra, người dân ở đây ngầm quy định, mỗi hộ sẽ sản xuất một sản phẩm riêng biệt.
 |
|
Hầu hết các công đoạn đã được thực hiện bằng máy móc |
Không chỉ sản xuất những sản phẩm từ gỗ dư thừa, nhiều hộ dân còn liên kết với những nơi chuyên trồng rừng, mua gỗ nguyên liệu phục vụ sản xuất những sản phẩm giá trị, đáp ứng nhu cầu thị trường trong và ngoài nước.
Nhờ đầu tư máy móc, đa dạng mẫu mã, nghề tiện không chỉ tạo việc làm cho người dân trong làng, mà còn thu hút nhiều lao động từ các địa phương khác, mức thu nhập bình quân 5 triệu đồng/người/tháng. Nhờ đó, đời sống của người dân được nâng cao, bộ mặt nông thôn ngày càng khởi sắc.
Ông Lê Tưởng Văn, người dân làng nghề, cho biết nhờ nỗ lực nên cơ sở của ông có rất nhiều bạn hàng ở Đắk Lắk, Tp Hồ Chí Minh… tìm đến đặt quan hệ làm ăn lâu dài để sản xuất các mặt hàng theo đơn hàng của họ. Không chỉ sản xuất, một số cơ sở làm nghề trong xã cũng nhận gia công sản phẩm cho các cơ sở gỗ mỹ nghệ trong nước. Đặc biệt, thời điểm giáp Tết, hầu hết các cơ sở phải thuê thêm người, tăng công suất ba bốn lần mới đáp ứng đủ các đơn hàng.
Hiện nay, một số giao dịch giữa các hộ trong làng, bao gồm giao dịch giữa hộ kinh doanh gỗ nguyên liệu và hộ sản xuất chế biến đồ gỗ, giữa các hộ sản xuất và người mua đồ gỗ sau chế biến đã được thực hiện bằng thư điện tử, hợp đồng…để bảo đảm pháp lý của gỗ và sản phẩm sau chế biến.
Phát triển bền vững
Hoạt động trong ngành nghề đồ mộc nên môi trường lao động tại làng nghề luôn tiềm ẩn nhiều rủi ro. Nhưng do, các chủ cơ sở đã chú trọng đầu tư máy móc, thiết bị có độ an toàn cao; người lao động được địa phương, chủ cơ sở trang bị đầy đủ thiết bị bảo hộ; bản thân phần lớn người lao động còn chủ chủ động, trang bị kỹ năng cần thiết trong việc thực hiện an toàn lao động nên đã hạn chế được các tai nạn lao động xảy ra trong lúc làm việc.
Theo người lao động tại đây, họ gắn bó với nghề gỗ nhiều năm và đã nhận thấy khi tai nạn lao động xảy ra, thiệt thòi nhất chính là người lao động, đặc biệt là các đối tượng không có bảo hiểm y tế và bảo hiểm xã hội, phải tự lo mọi khoản chi phí. Chính vì vậy, hiện nay, nhiều người lao động củ chủ động yêu cầu các chủ cơ sở trang bị bảo hộ hoặc tự trang bị bảo hộ để bảo đảm an toàn cho chính mình.
So với cách làm mộc từ thời xa xưa, làm mộc hiện nay đã nhàn hơn nhiều, nhất là ở những khâu chế biến gỗ, bởi 100% các cơ sở ở làng nghề hiện đã có nhiều máy móc hiện đại làm thay phần việc của con người. Tuy nhiên, máy móc hiện đại cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn, nếu như người làm không nắm vững nguyên lý, cách sử dụng, kịp xử trí trong những tình huống bất ngờ xảy ra. Mặt khác, máy móc vẫn không thay thế hoàn toàn được con người ở nhiều công đoạn như cưa, xẻ, bào, phay… chưa kể phải tiếp xúc trực tiếp với bụi bẩn, tiếng ồn trong quá trình cưa, xẻ gỗ và mùi hóa chất từ sơn, đánh bóng sản phẩm.
Nắm bắt được điều này, chính quyền địa phương đã tích cực tuyên truyền, mở các buổi tập huấn, thực hành hay mở các hội thi về sản xuất an toàn để nâng cao nhận thức của người dân trong làng nghề.
Hiện nay, 80% người dân tại làng Nhị Khê theo đuổi nghề tiện gỗ nên giá trị kinh tế từ ngành nghề này không nhỏ. Chính vì vậy, sự quan tâm của chính quyền địa phương có vai trò quan trọng giúp phát triển nghề bền vững, bảo đảm an toàn của con người trong sản xuất.
Hiện nay, chính quyền địa phương đã thành lập tổ công tác giúp việc cho UBND xã trong công tác kiểm tra, xử lý các vi phạm về công tác an toàn vệ sinh lao động và bảo vệ môi trường; xây dựng đề án nâng cao năng lực quản lý và bảo vệ môi trường; xây dựng đề án nông thôn mới, trong đó có mục tiêu giảm thiểu ô nhiễm môi trường, phát triển làng nghề bền vững...
Như Yến
