HTX Sơn khảm Ngọ Hạ cho ra đời những sản phẩm có giá trị kinh tế và nghệ thuật |
Đến nay, HTX Sơn khảm Ngọ Hạ không chỉ là nơi dạy nghề, tạo việc làm và thu nhập cho người dân mà còn giúp họ yên tâm gắn bó với ngành nghề vốn đòi hỏi cao về kỹ năng, sức khỏe, sự cần mẫn, sáng tạo, nhất là sự nhạy bén trong thời kỳ hội nhập.
Thích ứng thị trường
HTX Sơn khảm Ngọ Hạ giờ đây giống như một ngôi trường và cũng là mái nhà cho nhiều người lao động, trong đó có lao động là người khuyết tật, trẻ em cơ nhỡ. Hiện nay, các học viên và lao động của HTX đều đi vào nền nếp hoạt động ổn định. Ngoài giờ học, mọi người còn phân công nhau dọn dẹp nhà ăn, phòng ở, nhặt cỏ, trồng rau, nuôi cá… để cải thiện thêm bữa ăn. Người khỏe mạnh giúp đỡ người yếu hơn, cùng nhau làm việc như những người thân trong gia đình, nên ai cũng yên tâm gắn bó với HTX.
Từ diện tích nhà xưởng sản xuất 1.000m2, đến nay, quy mô sản xuất của HTX đã mở rộng lên 5.000m2. Một số thành viên cũng xây dựng cơ sở sản xuất riêng khang trang để đáp ứng nhu cầu phát triển nghề cũng như học nghề làm việc của các lao động. Không dừng ở đó, HTX còn có nhà trưng bày sản phẩm tại Ngọc Hồi-Đống Đa-Hà Nội với diện tích rộng rãi, có chỗ đỗ xe ô tô nên thuận tiện cho việc trao đổi, vận chuyển hàng hóa.
Trước đây, HTX chủ yếu làm hoành phi, câu đối trong nhà thờ, đình đền, trang trí họa tiết trên sập gụ, tủ chè hay chế tác ra những bức tranh treo tường phỏng theo tích truyện Tam Quốc, những bộ “thông, trúc, cúc, mai”… Theo thời gian và xu thế hội nhập, những nghệ nhân khảm trai của HTX đã từng bước nâng cao tay nghề để sáng tạo ra những mẫu tranh tinh xảo, kỹ thuật hơn như phong cảnh non nước, khắc họa chân dung…
Nguyên liệu chủ yếu để làm ra sản phẩm là vỏ trai, vỏ ốc được làm sạch; cắt, xẻ, làm nhẵn, làm phẳng. Những miếng vỏ trai, vỏ ốc “vô tri, vô giác” qua bàn tay của người thợ khảm tại HTX được gắn lên những đồ vật, bức tranh, đã trở thành những tác phẩm có giá trị nghệ thuật và giá trị kinh tế cao.
HTX luôn luôn nỗ lực thiết kế và tạo ra những sản phẩm tinh xảo |
Để mang lại lợi ích cho thành viên, HTX đã cùng chính quyền địa phương thực hiện phát triển làng nghề truyền thống kết hợp với du lịch. HTX đã cùng địa phương đầu tư cơ sở hạ tầng phục vụ du lịch làng nghề; tăng cường xúc tiến thương mại, xúc tiến du lịch.
Không dừng lại ở đó, các thành viên và người lao động luôn được đào tạo và có ý thức nâng cao tay nghề, chính vì vậy, số nghệ nhân, lao động vững vàng tay nghề tại HTX ngày càng nhiều, sản phẩm làm ra được thị trường đánh giá cao.
Bà Nguyễn Thị Vui, Giám đốc HTX - cho biết HTX luôn luôn nỗ lực thiết kế và tạo ra những sản phẩm thủ công tinh xảo và tỉ mỉ ngày càng phù hợp với thị trường quà tặng có giá trị văn hóa, tính mỹ thuật và thẩm mỹ cao.
Bảo đảm an toàn lao động
Nhờ hoạt động của HTX, hàng trăm hộ dân thoát khỏi cảnh khó khăn và vươn lên làm giàu. Nghề truyền thống của địa phương vì vậy cũng ngày càng phát triển. Để sản phẩm đến gần hơn với người tiêu dùng trong và ngoài nước, ngoài nâng cao tay nghề, HTX đã chú trọng đầu tư máy móc hiện đại để phục vụ một số công đoạn sản xuất. Việc này cũng giúp sản phẩm ngày càng tinh xảo hơn.
Theo các thành viên HTX, riêng việc cắt vỏ ốc, vỏ trai cũng mất rất nhiều thời gian và công sức. Nếu không có sự hỗ trợ của máy móc thì việc tạo hình dáng cho nguyên liệu rất khó khăn.
Các loại máy cắt, đục, cưa là công cụ hỗ trợ đắc lực các thành viên và người lao động trong sản xuất bao nhiêu thì cũng tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn lao động bấy nhiêu.
Khi sử dụng những loại máy và các dụng cụ hỗ trợ sản xuất, nếu chưa có kinh nghiệm hay không che chắn cẩn thận, người lao động dễ bị thương khi chạm vào những nguyên liệu sắc nhọn hay những bộ phận nguy hiểm của máy móc, vật dụng sản xuất.
Đã từng chứng kiến nhiều trường hợp người thợ bị mất ngón tay hay gãy tay do sơ suất trong quá trình làm việc, Giám đốc Nguyễn Thị Vui cho biết ngành nghề khảm trai, sơn mài tuy mang lại giá trị kinh tế cao nhưng cũng tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn lao động cao. Chính vì vậy, sản xuất an toàn, tuân thủ các quy trình sản xuất là điều vô cùng cần thiết.
Để giảm thiểu nguy cơ gặp chấn thương do tiếp xúc với máy móc, các thành viên và người lao động luôn có ý thức che chắn kỹ các vật dụng, máy móc. Các loại máy cắt được trang bị má phanh, hộp đựng dụng cụ để khi tạm dừng máy trong quá trình làm hay kết thúc công việc cũng đảm bảo an toàn cho người dùng.
Nhằm hỗ trợ tối đa cho đội ngũ lao động trong quá trình sản xuất, hệ thống máy móc, vật dụng sản xuất, nguyên liệu đều được kiểm tra kỹ trước khi sản xuất nhằm tránh xảy ra sai sót, làm hỏng sản phẩm. Không dừng lại ở đó, khu vực sản xuất cũng luôn được cải tạo, nâng cấp theo hướng hiện đại, có hệ thống xử lý, thu gom nước thải hợp lý nhằm giải quyết bài toán ô nhiễm môi trường.
Như Yến