Theo báo cáo của Liên minh HTX tỉnh Hà Tĩnh, trên địa bàn toàn tỉnh có 3 liên hiệp HTX nông nghiệp, 1.359 HTX, 3.357 tổ hợp tác (THT). Giai đoạn 2016 - 2020, tổng doanh thu bình quân của một HTX ước đạt 800 triệu đồng/năm, lợi nhuận bình quân của HTX ước đạt 150 triệu đồng/HTX. Tổng số thành viên tham gia HTX, THT hơn 110.000 người.
Vì sao nhiều HTX chưa mặn mà tham gia BHXH?
Bên cạnh kết quả đạt được vẫn còn nhiều HTX, THT của Hà Tĩnh đang còn nhiều khó khăn, số lượng lớn nhưng chất lượng, hiệu quả thấp, chưa cạnh tranh được với các thành phần kinh tế khác.
 |
|
Hỗ trợ HTX tham gia đóng BHXH cho các thành viên. |
Đáng lo ngại, nhiều nơi chưa thực hiện bảo hiểm xã hội (BHXH), bảo hiểm y tế (BHYT) cho cán bộ HTX, THT. Thống kê cho thấy, Hà Tĩnh có 1.359 HTX đang hoạt động nhưng chỉ có gần 300 HTX tham gia đóng BHXH.
Đơn cử, HTX Sản xuất Nông nghiệp và Dịch vụ tổng hợp Thuận Lộc (xã Thuận Lộc, thị xã Hồng Lĩnh) có hơn 1.000 thành viên - cũng là người lao động có sử dụng dịch vụ của HTX. Tuy nhiên, chỉ có 4 người được hỗ trợ đóng BHXH bắt buộc. Giám đốc HTX Bùi Văn Hòa cho hay, với những HTX nông nghiệp, số lượng thành viên rất lớn thì rất khó để hỗ trợ đóng BHXH, ngay cả việc họ đóng BHXH tự nguyện thì ban quản trị cũng khó nắm được.
"Do hiệu quả hoạt động, lợi nhuận của các HTX còn quá thấp nên việc đóng BHXH vẫn là điều xa vời. Ngay cả bản thân tôi, là Giám đốc HTX và có đến 29 năm làm trong HTX nhưng đến nay cũng chưa thực hiện đóng BHXH được", ông Hòa chia sẻ.
Mặt khác, với những HTX non trẻ, doanh thu, lợi nhuận đang còn khiêm tốn trong khi phải đối mặt với nhiều khó khăn như thiếu vốn, thiếu phương hướng, phải cạnh tranh rất lớn với các hình thức kinh tế khác thì khó để hỗ trợ người lao động đóng BHXH theo quy định.
Theo ông Nguyễn Ngọc Hùng, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Hà Tĩnh, nguyên nhân lớn nhất vẫn là những khó khăn trong hoạt động của các HTX. Thời gian gần đây, mặc dù các HTX sau chuyển đổi đã nâng cao về chất lượng, song số HTX đạt hiệu quả cao vẫn còn chiếm tỷ lệ rất thấp.
Bên cạnh đó, vẫn còn không ít HTX “toàn dân” với số lượng thành viên, người lao động lên đến hàng nghìn người, đây cũng là trở ngại lớn đối với việc thực hiện Luật BHXH khi các HTX không thể đủ nguồn tài chính để trang trải cho việc hỗ trợ đóng BHXH.
"Do đó, để các HTX thực hiện tốt hơn Luật BHXH, bên cạnh việc tổ chức tuyên truyền về quy định của Nhà nước, chúng tôi đang nỗ lực tìm các giải pháp hỗ trợ nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh của các HTX", ông Hùng cho biết thêm.
Mở rộng tham gia BHXH tự nguyện
Mới đây, UBND tỉnh Hà Tĩnh đã ban hành Kế hoạch số 33/KH-UBND về thực hiện quy định hỗ trợ người dân tham gia BHXH tự nguyện trên địa bàn giai đoạn 2020-2025.
Đối tượng được hỗ trợ là những người tham gia BHXH tự nguyện trước ngày 31/12/2019 và người tham gia BHXH tự nguyện sau ngày 1/1/2020 đến ngày 31/12/2025 phải có hộ khẩu thường trú trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh làm nghề tự do, thu nhập không ổn định; người thuộc hộ gia đình sản xuất nông - lâm - ngư - diêm nghiệp có hộ khẩu trên địa bàn tỉnh (trong đó có nhiều người là thành viên HTX).
Theo đó, người tham gia BHXH tự nguyện được ngân sách tỉnh hỗ trợ 20% mức đóng BHXH hàng tháng theo mức chuẩn hộ nghèo khu vực nông thôn áp dụng trong từng thời kỳ do Thủ tướng Chính phủ quy định.
Đồng thời, đối với những người đã tham gia BHXH tự nguyện trước ngày 31/12/2019, thì hỗ trợ kể từ ngày 1/1/2020 đến ngày người đó kết thúc việc tham gia BHXH tự nguyện nhưng không quá ngày 31/12/2025. Những người tham gia sau ngày 1/1/2020 thì hỗ trợ kể từ ngày đăng ký đến ngày người đó kết thúc việc tham gia nhưng không quá ngày 31/12/2025.
Bên cạnh đó, tỉnh Hà Tĩnh yêu cầu các sở, ban ngành như: Sở Tư pháp, Sở TT&TT, Liên minh HTX tỉnh Hà Tĩnh... lồng ghép đưa nội dung tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật về BHXH vào kế hoạch tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật của Hội đồng phổ biến giáo dục pháp luật tỉnh. Kịp thời đưa tin về gương người tốt, việc tốt trong việc thực hiện chính sách BHXH, đồng thời phê phán những hành vi của các tổ chức, cá nhân trốn đóng, nợ đọng hoặc gian lận, trục lợi BHXH...
Bên cạnh đó, Sở LĐ-TB&XH tỉnh Hà Tỉnh, Liên đoàn Lao động và BHXH tỉnh Hà Tỉnh cũng thường xuyên phối hợp tổ chức hội nghị tập huấn hướng dẫn thực hiện các chính sách về lao động, tiền lương, BHXH, BH thất nghiệp cho khu vực kinh tế hợp tác, HTX.
Thy Lê
