Thông tin trên được các chuyên gia ngành gỗ đưa ra tại hội thảo tác động của cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung đối với ngành gỗ Việt: Chuyển dịch đầu tư nước ngoài, cơ hội và rủi ro trong xuất nhập khẩu, ngày 21/6.
Đại diện nhóm nghiên cứu, ông Tô Xuân Phúc, Tổ chức Forest Trends, cho biết các dự án FDI mới trong ngành gỗ tăng nhanh trong thời gian gần đây, đặc biệt trong các tháng đầu của năm 2019. Trong 5 tháng đầu năm, số dự án FDI mới đầu tư vào ngành là 49, tương đương 73% số dự án FDI của cả năm 2018.
Tổng số vốn FDI đầu tư trong 5 tháng 2019 lớn gấp gần 1,2 lần tổng số với đầu tư của cả năm 2018.
Trong đó, đầu tư Trung Quốc tăng đột biến trong 5 tháng đầu 2019, với số các dự án mới tương đương với tổng số dự án đăng ký năm 2018. Đầu tư của Trung Quốc trong 5 tháng đầu 2019 chủ yếu tập trung vào mảng chế biến gỗ (16 dự án) và ván nhân tạo (4 dự án).
![[Caption]](https://i.vnbusiness.vn/2019/06/21/7a56e4486c5571cb49a49179d45ba4-4913-9143-1561088595_1200x0.jpg) |
|
Quy mô vốn đầu tư trên mỗi dự án của Trung Quốc ngày càng nhỏ (Ảnh: Internet) |
Trên 50,07 triệu USD từ các dự án FDI mới của Trung Quốc đã được đăng ký trong 5 tháng đầu 2019, cao hơn gần 1,7 lần vốn đăng ký của các dự án FDI Trung Quốc cùng kỳ năm 2018. Tuy nhiên, quy mô vốn đầu tư trên mỗi dự án chỉ là 2,1 triệu USD, nhỏ hơn nhiều so với con số 4,2 triệu USD – là quy mô mỗi dự án trong cùng kỳ năm trước.
Theo ông Phúc, một trong những nguyên nhân dẫn đến việc gia tăng về các dự án với quy mô nhỏ có thể là do trong bối cảnh Chính phủ Mỹ áp dụng các mức thuế mới đối với hàng hóa từ Trung Quốc, các doanh nghiệp Trung Quốc mở đầu tư các nhà máy nhỏ tại Việt Nam nhằm tranh thủ lợi thế về xuất xứ. Rủi ro xảy ra nếu các doanh nghiệp này nhập các mặt hàng gỗ từ Trung Quốc, sơ chế tại các nhà máy ở Việt Nam sau đó xuất sang Mỹ nhằm né thuế.
Các dự án mới từ Đài Loan cũng có quy mô rất nhỏ. Có thể đây là các dự án từ các công ty của Đài Loan đã có hoạt động sản xuất kinh doanh tại Trung Quốc. Việc mở thêm dự án tại Việt Nam giúp các công ty này tránh được mức thuế mới với sản phẩm từ Trung Quốc.
Bên cạnh đó, một số doanh nghiệp từ Hồng Kông có tăng đột biến về quy mô vốn. Hiện chưa biết nguyên nhân của việc tăng quy mô vốn này là gì.
Báo cáo chưa có thống kê đối với các nhà máy của Việt Nam được mua bằng vốn của Trung Quốc dưới dạng cổ phần. Tuy nhiên, có thể xảy ra tình trạng các nhà máy của Việt Nam có vốn đầu tư của Trung Quốc dưới dạng cổ phần tạo ra các sản phẩm có xuất xứ tại Việt Nam và xuất khẩu đi Mỹ.
"Tóm lại, có một số tín hiệu cho thấy đầu tư FDI đặc biệt với nguồn vốn Trung Quốc vào trong ngành gỗ Việt Nam cho thấy một số khía cạnh bất bình thường. Điều này đòi hỏi các cơ quan chức năng cần có những đánh giá về vai trò và mục đích của các dự án đầu tư này", ông Phúc đánh giá.
Lê Thúy
