Những ngày gần đây, dư luận vẫn đang nóng trước nghi vấn rau mua chợ nhưng gắn nhãn VietGAP, sau đó được phân phối trực tiếp ở nhiều hệ thống siêu thị lớn như WinMart, Bách Hóa Xanh, 3Sạch… Ông Nguyễn Hồng Lam, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Quế Lâm, chia sẻ thực tế đây là câu chuyện nóng nhưng không mới bởi nó đã xảy ra từ lâu, âm ỉ năm này qua năm khác. Và những người làm nông nghiệp hữu cơ chân chính gặp khó một phần cũng chính ở đây.
Người làm giả "giết chết" người làm thật
Chủ tịch Tập đoàn Quế Lâm chia sẻ nỗi đau xót này với VnBusiness. Theo ông, đã đến lúc cả hệ thống chính trị phải vào cuộc để đảm bảo an toàn vệ sinh nông sản thực phẩm. Những thành phần trong hệ sinh thái nông nghiệp cần phải cùng nhau để làm bằng cái tâm của mình.
Phát triển mỗi một sản phẩm nông sản, thực phẩm cần phải gắn với chữ tâm từ sản xuất tới phân phối. |
“Chỉ khi chúng ta thay đổi được nhận thức của nông dân, doanh nghiệp và chính người tiêu dùng nhận biết được thế nào là thật, là giả, thì lúc đó mới thành công. Chỉ khi xây dựng ngành hàng nông nghiệp theo chuỗi gắn với niềm tin thì lúc đó mới thành công. Nếu không có nông dân sản xuất tốt, thì làm gì có nông sản thực phẩm tốt; nếu chúng ta không định hướng được hành vi người tiêu dùng thì thực phẩm hữu cơ khó có chỗ đứng”, Chủ tịch Tập đoàn Quế Lâm chia sẻ.
Tương tự, dù sản phẩm tiêu hữu cơ của Công ty Hồ Tiêu Việt được xuất khẩu tới các thị trường khó tính nhất thế giới như Đức, Pháp, Hà Lan, Canada… Tuy nhiên, để đưa sản phẩm chinh phục thị trường nội địa, bà Lê Thị Hoài Thương, Phó Giám đốc doanh nghiệp chia sẻ, đó có lẽ vẫn là hành trình gian nan.
Nguyên nhân là do tỷ lệ người tiêu dùng Việt Nam biết đến sản phẩm hữu cơ có tăng dần theo thời gian nhưng vẫn là con số ít. Một phần do hiểu biết của người tiêu dùng còn hạn chế, nhưng cũng một phần do sự nhập nhằng chưa phân biệt rõ làm cho người tiêu dùng nghi ngờ, phân tâm, không xác định được đâu là sản phẩm hữu cơ đúng nghĩa, kể cả sản phẩm đạt tiêu chuẩn hữu cơ quốc tế cũng khó chen chân, chiếm thị phần ở thị trường nội địa.
Theo đó, bà Thương cho biết việc nâng thị phần của sản phẩm Hồ tiêu Việt lên 10% ở thị trường nội địa có lẽ vẫn là con số mơ ước, cần sự nỗ lực của doanh nghiệp cũng như cả xã hội, cơ quan quản lý đồng hành.
Xây dựng hệ sinh thái nông nghiệp gắn với chữ tâm
Quay trở lại câu chuyện của Tập đoàn Quế Lâm, Chủ tịch Nguyễn Hồng Lam đánh giá, trong hệ sinh thái nông nghiệp, người nông dân, doanh nghiệp và người tiêu dùng phải gắn bó với nhau, nếu hiểu được vậy thì nông sản sạch mới phát triển, chấm dứt được nghịch lý người làm giả "giết chết" người làm thật.
Về phía Quế Lâm, ông Lam cho hay doanh nghiệp đang phát triển theo hệ sinh thái, hướng tới phân phối sản phẩm hữu cơ đến với người tiêu dùng cuối cùng thông qua cửa hàng thực phẩm sạch của mình gắn với chịu trách nhiệm, cam kết về chất lượng của thương hiệu. Đồng thời, doanh nghiệp cũng tập huấn cho nông dân về cách sản xuất sạch.
Còn việc phân phối sản phẩm qua hệ thống bán lẻ hiện đại, Chủ tịch Quế Lâm cho biết doanh nghiệp sẽ cân nhắc để “chọn mặt gửi vàng” gắn với chữ tâm, kiên quyết không hợp tác với những hệ thống chụp giật, tiếp tay cho hành vi gian lận, ảnh hưởng đến thương hiệu mà Quế Lâm gây dựng bấy lâu.
Về giải pháp trong thời gian tới, Chủ tịch Tập đoàn Quế Lâm đề nghị cơ quan quản lý cần xây dựng tiêu chuẩn, tiêu chí rõ ràng gắn với việc quản lý, xử lý nghiêm hành vi gian lận trên.
Tuy nhiên, ông Lam cũng nhắn nhủ dù quản lý thế nào thì cũng quay về câu chuyện chúng ta mỗi thành tố tham gia chuỗi cần phải gắn với chữ tâm, dù là người bán hàng, sản xuất, phân phối hay tiêu dùng. "Tại sao cha ông ngày xưa sản xuất hữu cơ làm được mà đến giờ khó như vậy, đó là do cái tâm của nhiều người hiện nay vẫn bị lòng tham chi phối, muốn giàu nhanh mà không quan tâm tới sức khỏe của người dùng, cũng như của chính chúng ta, chính tương lai của con, cháu mình", Chủ tịch Quế Lâm chia sẻ.
Liên quan tới câu chuyện chữ tín khi bán sản phẩm, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan kể, khi đến Nhật Bản đã rất ấn tượng về một ngôi làng nghèo nhất Nhật Bản sau đó trở thành giàu nhất nước này nhờ trồng xà lách. Thế giới gọi là ngôi làng thần kỳ ở Nhật Bản. Họ thành công vì họ bán niềm tin, bán sức khỏe cho người tiêu dùng, chứ không chỉ bán sản phẩm. Ai làm sai quy trình sẽ bị loại ra khỏi thương hiệu trên.
Theo đó, Bộ trưởng Hoan nhấn mạnh "một lần bất tín, vạn lần bất tin". Do đó, nông dân và doanh nghiệp trước hết phải là người có tâm, biết nghĩ đến sức khoẻ của người khác, không làm tổn thương lợi ích chung của cộng đồng, hành động vì một nền nông nghiệp phát triển bền vững.
"Chúng ta cần xây dựng các chuỗi ngành hàng, từ sản xuất tới thu mua, bảo quản, sơ chế, chế biến cho đến cung cấp ra thị trường. Để có sản phẩm sạch từ ruộng đến bàn ăn, cần kết nối được thành phần trong chuỗi ngành hàng, cần đến niềm tin giữa các bên”, lãnh đạo ngành nông nghiệp nói.
Lê Thúy