Mới đây, báo Tuổi Trẻ phản ánh tiêu chuẩn VietGAP "thực hiện sản xuất nông nghiệp tốt ở Việt Nam" - sản phẩm an toàn - do Bộ NN&PTNT ban hành đối với từng sản phẩm, nhóm sản phẩm trồng trọt, chăn nuôi, thủy sản. Để lấy chứng nhận này tưởng khó nhưng thực tế lại dễ như... mua rau.
Theo phản ánh, nhiều cơ sở mua rau, củ ngoài chợ rồi dán nhãn rau, củ VietGAP (Ảnh: Itn). |
Liên quan tới thông tin trên, ông Nguyễn Như Cường, Cục trưởng Cục Trồng trọt (Bộ NN&PTNT), cho biết, về quy trình cấp phép VietGAP hiện có 3 đơn vị gồm: Cục Trồng trọt, Cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản (Bộ NN&PTNT) và Bộ Khoa học và Công nghệ được phép cấp giấy phép cho Tổ chức chứng nhận sự phù hợp. Việc cấp giấy phép cho các tổ chức này căn cứ vào điều kiện tiêu chuẩn của Nghị định 107/2016 của Chính phủ ban hành.
Tính đến thời điểm này, trong lĩnh vực trồng trọt, theo số liệu không đầy đủ, có trên 40 tổ chức được cấp quyết định là tổ chức chứng nhận sự phù hợp VietGAP. Trong đó, Cục Trồng trọt cấp cho 12 tổ chức, còn trên 30 tổ chức do Bộ Khoa học và Công nghệ hoặc Cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản cấp.
Về phía các doanh nghiệp, đơn vị sản xuất kinh doanh trong lĩnh vực trồng trọt, chăn nuôi, thủy sản… muốn chứng nhận sản phẩm của họ là sản phẩm được sản xuất theo quy trình, tiêu chuẩn VietGAP thì sẽ đăng ký và làm việc với các Tổ chức chứng nhận sự phù hợp này. Sau khi đăng ký, các Tổ chức này sẽ tiến hành đánh giá lại doanh nghiệp sản xuất theo quy trình và yêu cầu của Tiêu chuẩn VietGAP đã được ban hành.
Khi đủ điều kiện thì các tổ chức chứng nhận sự phù hợp sẽ cấp cho các doanh nghiệp sản xuất này một chứng nhận là sản phẩm được sản xuất theo quy trình VietGAP. Tổ chức chứng nhận sự phù hợp cũng có trách nhiệm giám sát, đánh giá các doanh nghiệp sản xuất - đơn vị mà các tổ chức này đã cấp chứng nhận.
"Còn phía cơ quan quản lý nhà nước sẽ không quản lý các doanh nghiệp sản xuất, mà chỉ quản lý các Tổ chức chứng nhận sự phù hợp. Hay nói cách khác, việc cấp chứng nhận VietGAP là do các tổ chức chứng nhận sự phù hợp làm chứ không phải Cục Trồng trọt hay Bộ NN&PTNT", ông Cường cho biết.
Liên quan cụ thể tới thông tin phản ánh, Cục trưởng Cục Trồng trọt cho biết, trong số 5 tổ chức mà truyền thông phản ánh là có gian lận thì chỉ có một tổ chức do Cục Trồng trọt cấp.
"Với Tổ chức chứng nhận do Cục Trồng trọt cấp phép, hiện Cục đang yêu cầu họ báo cáo. Đồng thời, sẽ rà soát lại và kiểm tra xem có đúng tình trạng xảy ra như thế hay không, sai phạm ở đâu, nếu cần thiết thì chúng tôi sẽ thực hiện thanh tra và kiểm tra đột xuất. Tùy theo mức độ vi phạm chúng tôi sẽ xử lý như phạt tiền hoặc thu hồi giấy phép", ông Cường chia sẻ thêm.
Về tình trạng tràn lan việc cấp giấy chứng nhận VietGAP như truyền thông phản ánh, Cục trưởng Cục Trồng trọt cho rằng, ở đây, vấn đề có thể là do gian lận thương mại chứ không phải cấp tràn lan từ cơ quan quản lý.
Theo đó, do các Tổ chức chứng nhận sự phù hợp VietGAP làm gian lận, không thực hiện đúng quy trình mà vẫn cấp cho các doanh nghiệp không đủ điều kiện chứng nhận VietGAP; hoặc lấy tem VietGAP thật dán vào sản phẩm VietGAP dởm có thể do chính các đơn vị sản xuất đã được công nhận VietGAP hoặc do các nhà cung cấp cho các đơn vị phân phối. Tránh nhiệm này thuộc cả doanh nghiệp sản xuất, nhà cung cấp cho các doanh nghiệp phân phối và của cả Tổ chức chứng nhận sự phù hợp.
Trước đó, Cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản (Bộ NN&PTNT) đã có công văn đề nghị Ban Quản lý an toàn thực phẩm TP. Hồ Chí Minh, TP. Đà Nẵng, Bắc Ninh; Sở NN&PTNT các tỉnh/ thành phố trực thuộc Trung ương tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến các quy định của pháp luật về đảm bảo an toàn thực phẩm, truy xuất nguồn gốc xuất xứ, ghi nhãn hàng hóa, quyền lợi người tiêu dùng…
Công văn lưu ý kết hợp kiểm tra nguồn gốc xuất xứ hàng hóa, ghi nhãn hàng hóa trong các hoạt động thẩm định, thanh tra, kiểm tra theo kế hoạch. Tổ chức thanh tra đột xuất khi có dấu hiệu vi phạm. Khi phát hiện vi phạm cần tổ chức điều tra, truy xuất, thu hồi, xử lý hàng hóa vi phạm và các tổ chức, cá nhân vi phạm theo quy định của pháp luật hiện hành.
Riêng đối với địa bàn TP. Hồ Chí Minh, Lâm Đồng, Cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản đề nghị Ban Quản lý an toàn thực phẩm TP. Hồ Chí Minh, Sở NN&pTNT Lâm Đồng tổ chức điều tra, xác minh nội dung thông tin báo nêu đối với cơ sở sản xuất, kinh doanh có trụ sở đóng trên địa bàn quản lý và truy xuất, thu hồi, xử lý vi phạm theo hướng dẫn nêu trên. Kết quả triển khai đề nghị gửi báo cáo về Cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản trước ngày 5/10/2022.
Thy Lê