Mới đây, trong đơn gửi đến Thủ tướng, 13 doanh nghiệp có tiêu xuất khẩu bị kẹt tại Nepal cho biết ngày 6/4/2020, Chính phủ Nepal ra lệnh cấm nhập khẩu 5 mặt hàng trong đó có tiêu, lệnh cấm có hiệu lực từ ngày 29/3/2020, không áp dụng cho LC (tín dụng thư mở trước ngày 29/3/2020).
Người dân thu hoạch hồ tiêu (Ảnh: Internet) |
Mặc dù đã biết được thông tin về lệnh cấm, nhưng theo thông báo từ các nhà nhập khẩu Nepal thì lệnh cấm trên chỉ cấm những lô hàng vận chuyển sau ngày 29/3/2020, còn những lô hàng đã xuất trước ngày này thì vẫn cho phép nhập khẩu bình thường.
Tuy nhiên, theo các doanh nghiệp này, sau khi hàng đến nơi thì bên mua thông báo rằng họ không có giấy phép nhập khẩu từ Chính phủ nên các ngân hàng Nepal không chấp nhận thanh toán.
Hiện nay, 13 doanh nghiệp xuất khẩu hồ tiêu Việt Nam đang bị mắc kẹt 42 container hàng ở cảng Birgunj-Nepal và 16 container hàng ở cảng Kolkata (biên giới Nepal - Ấn Độ), trị giá các container này là trên 3 triệu USD.
Về vấn đề này, Bộ Công Thương cho biết, theo biện pháp mà Chính phủ Nepal áp dụng, các doanh nghiệp phải có L/C mở trước 29/3, đồng thời muốn tái xuất các lô hàng khỏi Nepal thì điều kiện quan trọng là phải có đơn xin tái xuất của các nhà nhập khẩu Nepal.
Tuy nhiên, trên thực tế, các hợp đồng của 13 doanh nghiệp của Việt Nam phần lớn đều không mở L/C. Hơn nữa, trong hơn 2 tháng vừa qua, kể từ ngày Nepal tạm ngừng nhập khẩu hồ tiêu, các nhà nhập khẩu tại Nepal có biểu hiện không hợp tác, không trả chứng từ, không ký đơn để các doanh nghiệp Việt Nam làm thủ tục tái xuất. Điều này khiến cho các doanh nghiệp Việt Nam chưa thể tái xuất các lô hàng theo mong muốn.
Để hỗ trợ tối đa cho các doanh nghiệp, Bộ Công Thương cho biết sẽ phối hợp với Thương vụ Việt Nam tại Ấn Độ (kiêm nhiệm Nepal) phải tiếp tục họp với Hiệp hội và các nhà nhập khẩu hồ tiêu của Nepal để thuyết phục họ phối hợp, đồng ý ký đơn để các doanh nghiệp của Việt Nam tái xuất các lô hàng. Việc thuyết phục phía Nepal cũng gặp nhiều khó khăn hơn khi Nepal không có cơ quan đại diện tại Việt Nam và ngược lại (Sứ quán Việt Nam tại Ấn Độ kiêm nhiệm địa bàn Nepal).
Đến đầu tháng 7, một vài nhà nhập khẩu Nepal đồng ý ký đơn xin tái xuất và cung cấp chứng từ tái xuất. Tuy vậy, để có thể đưa tất cả các công hàng về theo mong muốn của doanh nghiệp, các doanh nghiệp Việt Nam cần phối hợp chặt chẽ với cơ quan quản lý nhà nước, đồng thời phải chủ động thuyết phục đối tác của mình đồng ý ký đơn xin tái xuất.
"Chúng tôi chia sẻ các khó khăn mà các doanh nghiệp Việt Nam đang gặp phải, đã và đang nỗ lực để hỗ trợ tối đa cho các doanh nghiệp Việt Nam. Bộ Công Thương đang làm việc với Bộ Công Thương và Vật tư Nepal để đảm bảo các lô hàng của các doanh nghiệp sẽ được tái xuất về nước sau khi có đầy đủ giấy tờ, đáp ứng các quy định của Nepal", Bộ Công Thương khẳng định.
Từ vụ việc trên, Bộ Công Thương khuyến cáo cho các doanh nghiệp tham gia hoạt động xuất khẩu, đặc biệt là các doanh nghiệp xuất nhập khẩu với khu vực Nam Á như các thị trường Ấn Độ, Nepal cần có các biện pháp phòng tránh rủi ro. Khi ký kết hợp đồng, các doanh nghiệp cần thiết phải áp dụng các điều kiện thương mại quốc tế như mở L/C không hủy ngang, đặt cọc trước, tránh sử dụng các phương thức khác có nhiều rủi ro, sẽ rất khó xử lý trong các tình huống phát sinh như vụ việc Nepal tạm ngừng nhập khẩu hồ tiêu vừa qua.
Lê Thúy