Năm 2014, tình hình kinh tế thế giới phục hồi chậm hơn dự báo, còn nhiều bất ổn và biến động phức tạp. Trong nước, kinh tế vĩ mô cơ bản ổn định, lạm phát được kiểm soát; tăng trưởng kinh tế có bước phục hồi nhưng môi trường kinh doanh và năng suất, hiệu quả, sức cạnh tranh của nền kinh tế còn thấp, trong khi yêu cầu hội nhập quốc tế ngày càng cao đã gây áp lực lớn cho sản xuất kinh doanh nên hiệu quả hoạt động của nhiều DN giảm sút; 05/38 tập đoàn, TCT, công ty kinh doanh thua lỗ.
Ám ảnh nợ đọng
Trong đó, nhiều tập đoàn, Tổng công ty quản lý nợ chưa chặt chẽ, dẫn đến nợ phải thu quá hạn. Đơn cử, Tổng công ty Xây dựng số 1 (trực thuộc Bộ Xây dựng) ghi nhận số nợ 473,79 tỷ đồng (bằng 25,65% nợ phải thu), nợ khó đòi lớn (điển hình Hapro 376,65 tỷ đồng; Coma 18 là 28,57 tỷ đồng; Comael 48,04 tỷ đồng).
Không dừng ở đó, một số đơn vị xóa nợ chưa đủ điều kiện (như CC1: công ty mẹ 41,84 tỷ đồng; IDICO: công ty TNHH MTV Xây dựng IDICO 0,23 tỷ đồng).
Đặc biệt, tên tuổi mạnh như Vinaconex hay IDICO lại gặp vấn đề trích lập dự phòng nợ phải thu khó đòi không đúng quy định. Chi tiết: Trích lập không đầy đủ: Vinaconex: công ty CP Xây dựng số 5 là 7,62 tỷ đồng, công ty CP Vinaconex Sài Gòn 19,11 tỷ đồng; Tổng công ty Lũng Lô; PVN; Hapro…
Trích không có hồ sơ, không đúng đối tượng hoặc chưa đủ điều kiện là một số trường hợp như Vinaconex: công ty CP Xây dựng số 5 là 3,64 tỷ đồng; Vinaincon: công ty mẹ 3,98 tỷ đồng. Cá biệt có lỗi “không trích” đến từ công ty TNHH MTV Phát triển Đô thị và Khu công nghiệp IDICO.
|
Hậu kiểm ra sức khỏe các DNNN
Tên tuổi trong giới xây dựng – hạ tầng như IDICO, COMA, VINACONEX còn được nhắc tới trong nhiều lỗi mắc phải đã được Kiểm toán Nhà nước chỉ ra.
Đơn cử, chưa ban hành quy chế quản lý các khoản nợ phải thu : Vinaconex: công ty CP Xây dựng số 1, số 2 và số 3, công ty CP Vinaconex 25, công ty CP Đầu tư và Dịch vụ đô thị Việt Nam; COMA: COMA 18, COMAEL; hay "nợ tạm ứng tồn đọng nhiều năm với số tiền lớn chưa được thu hồi: “IDICO: Công ty CP Đầu tư xây dựng & Phát triển vật liệu IDICO 1,29 tỷ đồng…
Chậm tiến độ, lãng phí vốn
Cũng theo kết quả Kiểm toán Nhà nước, một số đơn vị tập đoàn, tổng công ty đầu tư không hiệu quả hoặc hiệu quả thấp (công ty mẹ – COMA: Lợi nhuận được chia năm 2014 từ các công ty con bằng 1,05% vốn đầu tư, trong đó 06/10 công ty con thua lỗ (04 công ty mất vốn chủ sở hữu: COMA 3, COMA 7, COMAEL, công ty CP Khóa Minh Khai); lợi nhuận được chia từ công ty liên kết bằng 1,8% vốn đầu tư (trong đó 01/04 công ty liên kết thua lỗ).
Ngoài ra, vốn góp của các đơn vị vào nhiều DN khác có tình trạng tài chính xấu (trường hợp vốn chủ sở hữu âm diễn ra tại công ty mẹ –TCT Sông Đà: công ty Cổ phần Xi măng Hạ Long với 1.655 tỷ đồng; công ty mẹ – IDICO: công ty Cổ phần Đầu tư xây dựng và Phát triển vật liệu IDICO 10,24 tỷ đồng; trường hợp “Lỗ lũy kế lớn hơn vốn đầu tư của chủ sở hữu” ghi nhận ở IDICO: công ty CP TCT Miền Trung 724,72 tỷ đồng).
Nghiêm trọng hơn, nhiều DN nhận vốn góp của một số tập đoàn, Tổng công ty rơi vào nguy cơ ngừng hoạt động hoặc phải giải thể. Ví dụ, Tổng công ty Bến Thành: công ty CP BĐS Bến Thành Đức Khải đã có kế hoạch giải thể; Hapro: công ty Liên doanh trung tâm thương mại chợ Ngã Tư Sở ngừng hoạt động từ tháng 8/2013, công ty CP Đầu tư xây dựng phát triển thương mại Cointra ngừng hoạt động từ năm 2009; CC1: công ty Liên doanh Lenex ngừng hoạt động từ năm 2011; Vinaconex: công ty CP Siêu thị và Xuất nhập khẩu Thương mại Việt Nam dừng hoạt động; IDICO: Công ty CP Bất động sản VNT – IDICO đang làm thủ tục giải thể…).
Theo cơ quan chức năng, hầu hết các tập đoàn, tổng công ty có hoạt động đầu tư xây dựng, kinh doanh BĐS còn dự án chậm tiến độ. Một số dự án thuộc các đơn vị thành viên của Vinalines, Habeco, ACV, IDICO, Tổng công ty Bến Thành, CC1, Tổng công ty Đầu tư phát triển nhà và đô thị.
Thêm vào đó là tình trạng một số dự án phải tạm dừng triển khai, gây lãng phí vốn đầu tư diễn ra ở các đơn vị như Vinalines (1 dự án), IDICO (2 dự án), PVN (4 dự án)…
Đáng chú ý, hoạt động kinh doanh của nhiều tập đoàn, tổng công ty chủ yếu dựa vào vốn vay của các tổ chức tín dụng, vốn chiếm dụng, dẫn đến hệ số nợ phải trả trên vốn chủ sở hữu cao.
Dẫn chứng cụ thể, tại Vinalines: công ty TNHH MTV Công nghiệp tàu thủy Cà Mau (hệ số nợ lên tới 153,92 lần); COMA: công ty mẹ 12 lần, COMAEL 13 lần; Tổng công ty Sông Đà: công ty mẹ 4,36 lần; IDICO: công ty CP Đầu tư xây dựng số 10 IDICO 52 lần; công ty CP Đầu tư xây dựng & Phát triển vật liệu IDICO 8,21 lần.
Đông Hưng
