Mua sắm online trở thành xu hướng
Theo ghi nhận năm 2023 có hơn 2,8 triệu doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa (doanh nghiệp MSME) Việt Nam đang hoạt động trên nền tảng TikTok.
Cũng theo thống kê của TikTok Shop, có 5 ngành hàng bán chạy nhất gồm: Thời trang, Nhà cửa và Đời sống, Sức khỏe và Chăm sóc cá nhân, Điện tử, Làm đẹp.
Công ty Nielsen khảo sát người tiêu dùng tại bốn thành phố lớn gồm Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng, Hải Phòng. Kết quả cho thấy, người mua hàng online đa phần là người trẻ, tuổi trung bình 31, trong đó 58% là nữ, 83% có trình độ đại học trở lên.
![]() |
Việt Nam có hơn 2,8 triệu doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa, hộ kinh doanh đang hoạt động trên nền tảng TikTok. |
Về nghề nghiệp, 78% người mua hàng trực tuyến là nhân viên văn phòng, trong khi chỉ 12% là lao động tự do, 6% là sinh viên. Kết quả khảo sát cũng cho thấy phần lớn người mua hàng online đã kết hôn, với tỷ lên 71%, và 68% có thu nhập hộ gia đình trên 15 triệu đồng.
Một xu hướng lớn cũng được Nielsen chỉ ra là Shoppertainment, tức giải trí kết hợp mua sắm, điển hình là phát trực tiếp (livestream) trên sàn thương mại điện tử tại Việt Nam. Hình thức này nở rộ thời gian qua, thu hút người dùng bởi khả năng dễ tương tác với bên bán, xem sản phẩm chi tiết và có nhiều phiên mang tính giải trí cao. 64% người được hỏi nói đã mua hàng “vô thức” khi xem livestream.
Theo báo cáo phân tích về thương mại điện tử Việt Nam do công ty dữ liệu YouNet ECI cập nhật đến cuối tháng 12/2023 cho thấy Shopee, TikTok Shop, Lazada và Tiki đang chiếm lĩnh thị trường này. Giá trị giao dịch (GMV) trong tháng 11 của 4 sàn trên đạt 31.195 tỷ đồng và doanh thu tháng 11/2023 tăng 9,3% so với tháng 10.
Trong đó, Shopee tiếp tục độc chiếm ngôi đầu thị phần doanh thu với 72,7% (gần 3/4). TikTok Shop của TikTok giữ 17,2%, Lazada thuộc hệ sinh thái tập đoàn Alibaba (Trung Quốc) chỉ chiếm 9%, và nền tảng Tiki của Việt Nam giữ 1,1% còn lại.
Dù mới tham gia thị trường vào quý 4/2022, TikTok Shop tại Việt Nam đã có doanh thu bằng 80% doanh thu của Lazada Việt Nam vào thời điểm đó. Đến quý 1/2023, TikTok Shop chỉ kém Lazada 3,5% doanh thu. Đến quý 4/2023, TikTok Shop vươn lên vị trí thứ 2, chỉ sau "đại gia" Shopee.
Cả TikTok Shop và Shopee đều thu hút khách hàng thông qua các hoạt động livestream bán hàng vào dịp cuối năm. Theo YouNet ECI ghi nhận thời trang và phụ kiện là nhóm sản phẩm được mua nhiều nhất trên các sàn vào tháng 11/2023, doanh thu 8.104 tỷ đồng, gần gấp đôi nhóm ngành xếp thứ hai là làm đẹp (4.617 tỷ đồng).
Kết quả này phần nào nhờ thời trang, phụ kiện và làm đẹp đang hưởng lợi lớn từ hình thức bán hàng qua livestream nhờ sự tăng trưởng của TikTok Shop cùng những đầu tư mạnh dạn gần đây của Shopee cho Shopee Live.
Đáng chú ý, chương trình Ngày mua sắm trực tuyến Việt Nam - Online Friday 2023 trên Tiktok do Bộ Công Thương chỉ đạo tổ chức đạt thành công ngoài mong đợi khi hashtag #onlinefriday thu hút hơn 1 tỷ lượt tương tác, tạo ra tổng số 50.013 đơn hàng thành công chỉ trong 60 giờ mua sắm trực tuyến.
Video ngắn hút người dùng
Các chuyên gia marketing nhận định, video dạng ngắn sẽ tạo ra nhiều doanh thu quảng cáo hơn bất kỳ nền tảng nào khác vào năm 2024.
Theo thống kê của TikTok, 69% người dùng Việt Nam ưu tiên xem video dạng ngắn để tìm hiểu về sản phẩm và dịch vụ và thích các nền tảng mua sắm kết hợp giải trí.
Sau thành công của TikTok, các nền tảng mạng xã hội lớn mà điển hình là YouTube và Facebook đã lao vào phát triển ứng dụng phát và chia sẻ video ngắn.
Tuy nhiên, định nghĩa video ngắn trên các nền tảng đang có sự khác nhau, trên Facebook có thể dài từ 60 giây đến 3 phút, trên YouTube ngắn có thể dài từ 15 đến 60 giây, trong khi TikTok, video ngắn có thể kéo dài từ 15 giây đến 10 phút.
Chẳng hạn, video trên Instagram, video TikTok và podcast trực tuyến do người dùng thực hiện đều đang thu hút rất nhiều người xem. Mọi người có xu hướng tin tưởng những người dùng khác chia sẻ thông tin hơn các nhà quảng cáo, tiếp thị chuyên nghiệp.
Để có thể giữ chân được người xem, các nền tảng như YouTube đã ra mắt dịch vụ video dạng ngắn đầu tiên. Tính năng Shorts của mạng chia sẻ video có sẵn cho bất kỳ ai muốn tạo video ngắn, hấp dẫn chỉ bằng điện thoại di động của họ. Thời lượng video Shorts của YouTube đã tăng từ 15 giây lên 60 giây tại thời điểm viết bài này.
Một nền tảng khác cũng tương tự, đó là Facebook, người dùng có thể chia sẻ liên kết tới video của bạn bè đã quay hoặc đăng trực tiếp như một câu chuyện có độ dài 60 giây và nó sẽ bị mất sau 24 giờ đăng.
Nền tảng đa quốc gia Instagram cũng kết nối với những người theo dõi bạn thật dễ dàng với Instagram Stories. Các video nhiều clip dài 15 giây có thể được ghi và chỉnh sửa bằng ứng dụng này.
Ông Jason Song, Giám đốc Marketing mảng Doanh nghiệp vừa và nhỏ khu vực Châu Á Thái Bình Dương của TikTok, cho biết: "Các doanh nghiệp vừa và nhỏ luôn là một trụ cột quan trọng giúp đẩy mạnh nền kinh tế các nước trong khu vực nói chung và Việt Nam nói riêng. TETastic with TikTok sẽ là nỗ lực đầu tiên của chúng tôi trong năm 2024 nhằm tiếp tục hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ nâng cao năng lực Chuyển đổi Số thông qua các chương trình đào tạo, tư vấn và công cụ tiếp thị trên nền tảng. Chúng tôi hy vọng TikTok có thể trở thành động lực thúc đẩy SMB Việt Nam phát triển bền vững và đóng góp mạnh mẽ hơn nữa cho nền kinh tế quốc gia.”
Nguyễn Hạnh