Nghị định 65 về phát hành trái phiếu riêng lẻ vừa được ban hành được kỳ vọng mang lại sự minh bạch cho thị trường, giảm thiểu rủi ro cho các nhà đầu tư. Tuy nhiên, những quy định chặt chẽ hơn về công bố thông tin, hồ sơ phát hành, phương thức chào bán trái phiếu, nâng chuẩn nhà đầu tư chuyên nghiệp…, cũng khiến nhiều doanh nghiệp bất động sản lo khó có thể tiếp tục phát hành trái phiếu.
Theo ông Nguyễn Quang Thuân, Chủ tịch HĐQT Fiin Group, một trong những quy định mới là tiêu chuẩn nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp phải có danh mục chứng khoán niêm yết, đăng ký giao dịch đạt giá trị bình quân tối thiểu 2 tỷ đồng trong thời gian tối thiểu 6 tháng liền kề, thì nhà đầu tư phải có ít nhất 360 tỷ đồng. Đó là điều hầu như không thể diễn ra với nhà đầu tư cá nhân.
Do đó, ông Thuân cho rằng, trước mắt quy định này sẽ ảnh hưởng cầu trái phiếu trong ngắn hạn. Theo thống kê của Bộ Tài chính, số dư cuối tháng 7 cả thứ cấp và mua trực tiếp thông qua phân phối, nhà đầu tư cá nhân chiếm khoảng 32%/tổng khối lượng trái phiếu đang lưu hành. Với Nghị định 65, khó có thể kỳ vọng nhà đầu tư cá nhân tham gia nắm giữ 20% khối lượng phát hành chứ không nói đến 32%.
Lượng phát hành trái phiếu riêng lẻ chiếm 95% tổng trái phiếu doanh nghiệp trên toàn thị trường. (Ảnh minh hoạ: Int) |
Bên cạnh đó, ông Đỗ Ngọc Quỳnh cho rằng, với quy định doanh nghiệp muốn phát hành ra công chúng phải có phê duyệt của đại hội đồng cổ đông, nộp hồ sơ lên cho Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN), sau khi được UBCKNN phê duyệt, doanh nghiệp phải nộp hồ sơ niêm yết và giao dịch như cổ phiếu niêm yết trên thị trường.
Trong khi đó, hồ sơ nộp lên UBCKNN thì thông thường thời gian xử lý rất lâu, doanh nghiệp không chủ động được thời gian phát hành, dẫn đến không chủ động được hoạt động kinh doanh. Trong khi phát hành riêng lẻ thì họ chủ động hết, họ chỉ có mỗi trách nhiệm báo cáo.
“Đây cũng là lý do khiến lượng phát hành trái phiếu riêng lẻ tăng vọt, trong khi phát hành ra công chúng lèo tèo (năm 2021 chiếm khoảng 5% tổng trái phiếu doanh nghiệp trên toàn thị trường). 95% trong số đó là các doanh nghiệp lớn, rất uy tín và có chất lượng mà không chọn phát hành ra công chúng”, ông Quỳnh nêu thực tế.
Trước những lo ngại của thị trường, ông Nguyễn Hoàng Dương, Phó vụ trưởng, Vụ Tài chính các ngân hàng và tổ chức tài chính, Bộ Tài chính khẳng định, Nghị định 65 không áp đặt thêm các điều kiện mới với phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ, chỉ tăng cường các điều kiện về công bố thông tin, giúp mọi việc được minh bạch hơn.
Tất nhiên, để đáp ứng các yêu cầu mới, doanh nghiệp phát hành phải triển khai thêm một số công việc, tăng thêm chi phí để phát hành. Nhưng, đây là điều cần thiết để xây dựng một thị trường trái phiếu minh bạch hơn trong tương lai.
“Với các quy định như vậy, những doanh nghiệp nào đã công bố thông tin một cách minh bạch vẫn có thể tiếp tục phát hành trái phiếu để huy động được, nhất là đối với những doanh nghiệp có những dự án tốt, có sức khỏe tài chính và tình hình sản xuất kinh doanh tốt. Một số doanh nghiệp sẽ chịu ảnh hưởng. Tuy nhiên, doanh nghiệp không thể coi trái phiếu riêng lẻ là kênh huy động vốn duy nhất. Những lúc như thế này, doanh nghiệp sẽ phải tính toán các kênh huy động hiệu quả khác”, ông Dương khuyến nghị.
Về các kênh huy động vốn khác, theo ông Dương, thời gian tới, Bộ Tài chính sẽ gỡ các thủ tục về phát hành trái phiếu ra công chúng, đảm bảo những doanh nghiệp có đáp ứng đủ điều kiện phát hành ra công chúng sẽ được nhanh chóng phát hành.
Thông tin thêm, ông Dương cho biết, Bộ Tài chính cũng chỉ đạo rà soát sửa đổi Luật Chứng khoán. Theo đó, sẽ quy định rất rõ trách nhiệm thẩm định của cơ quan quản lý nhà nước đến đâu. Việc ghi rõ trong luật về việc cán bộ thẩm định, cơ quan thẩm định chịu trách nhiệm đến mức nào sẽ giúp cán bộ thẩm định bớt lo lắng.
Bên cạnh giải pháp thúc đẩy phát hành trái phiếu ra công chúng, một giải pháp nữa, theo ông Dương là phát triển các nhà đầu tư chuyên nghiệp như các quỹ đầu tư, nhằm tăng nguồn lực đầu tư vào thị trường trái phiếu.
“Chúng ta đã đưa ra được chuẩn về định mức tín nhiệm thì có thể tận dụng để sửa đổi các quy định hiện hành. Ví dụ như thay vì quy định các quỹ đầu tư chỉ được đầu tư một tỷ lệ nhất định vào trái phiếu thì bây giờ có thể căn cứ theo xếp hạng tín nhiệm. Kể cả với doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ, cũng có thể cho phép các công ty này có thể được đầu tư một tỷ lệ nào đó vào trái phiếu được định hạng ở mức AAA hoặc ở mức cao. Các quy định này vừa tháo gỡ khó khăn trong hoạt động của các quỹ đầu tư, vừa tạo ra một lực cầu mới trên thị trường trái phiếu”, ông Dương nói.
Với các giải pháp tổng thể này, đại diện Bộ Tài chính hy vọng trong trung, dài hạn sẽ giải quyết được vấn đề vốn của doanh nghiệp.
Thanh Hoa