UBND TP.HCM đã gửi tới Bộ Tài chính góp ý cho dự thảo Đề án mở rộng cơ sở thuế và chống xói mòn nguồn thu ngân sách nhà nước, trong đó địa phương này muốn mở rộng cơ sở thuế tiêu dùng.
 |
|
UBND TP.HCM cho rằng, điện thoại di động, nước hoa, mỹ phẩm là những mặt hàng phải đánh thuế tiêu thụ đặc biệt. (Ảnh Internet) |
Hàng hoá, dịch vụ không chịu thuế VAT còn nhiều
Đưa ra đề xuất này, UBND TP.HCM cho rằng, nước hoa và dịch vụ thẩm mỹ thuộc nhóm hàng hoá, dịch vụ cao cấp nên được bổ sung vào diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt, qua đó giúp mở rộng điều tiết thuế vào thu nhập của một bộ phận dân cư có thu nhập từ mức khá trở lên.
Một số mặt hàng và dịch vụ khác như: điện thoại di động, camera, mỹ phẩm… tuy không phải là hàng hóa, dịch vụ cao cấp song cũng không phải là hàng hóa, dịch vụ rất thiết yếu, cần phải đưa vào diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt để hướng dẫn sản xuất và tiêu dùng hợp lý.
Ngoài ra, UBND TP.HCM cũng nêu quan điểm, cơ sở thuế giá trị gia tăng hiện hành của Việt Nam bị thu hẹp khá nhiều do có tới 25 nhóm hàng hóa, dịch vụ không thuộc diện chịu thuế giá trị gia tăng. Trong khi đó, so với thông lệ quốc tế thường từ 4 - 8 nhóm.
“Số lượng hàng hóa, dịch vụ không chịu thuế giá trị gia tăng như vậy là quá nhiều”, văn bản nêu và khẳng định: “Quy định này nhằm thực hiện các chính sách kinh tế - xã hội của Nhà nước đối với một số lĩnh vực nhất định như: một số hàng hóa, dịch vụ rất thiết yếu; sản phẩm của một số lĩnh vực rất khó khăn cần tạo điều kiện phát triển...”.
UBND TP.HCM cho rằng, với danh mục đối tượng không chịu thuế giá trị gia tăng rộng không chỉ làm thu hẹp cơ sở thuế, mà còn có những tác động không tốt khác như: Làm đứt đoạn tính liên hoàn của thuế giá trị gia tăng và làm méo mó các quyết định kinh doanh, bởi lẽ theo quy định hiện hành cơ sở kinh doanh không được khấu trừ thuế giá trị gia tăng đầu vào đối với hàng hóa, dịch vụ sử dụng để sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ không chịu thuế giá trị gia tăng. Điều này dẫn đến việc “chuyển” nghĩa vụ thuế từ đối tượng này sang đối tượng khác.
Vì những lý do trên, UBND TP.HCM cho rằng trong thời gian tới cần nghiên cứu thu hẹp đối tượng không thuộc diện chịu thuế giá trị gia tăng. Theo đó, chỉ nên giữ lại đối tượng không chịu thuế giá trị gia tăng đối với các hàng hóa, dịch vụ: Hàng hóa, dịch vụ khó xác định giá trị gia tăng như dịch vụ cấp tín dụng, kinh doanh chứng khoán...; Hàng hóa, dịch vụ do Nhà nước trả tiền, chẳng hạn như: vũ khí, khí tài phục vụ quốc phòng, an ninh; phát sóng phát thanh truyền hình bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước; Hàng hóa, dịch vụ thực chất không nhằm mục đích kinh doanh vì lợi nhuận; Hàng hóa, dịch vụ của những công đoạn khó quản lý thuế, chẳng hạn như sản phẩm trồng trọt, chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản do người sản xuất trực tiếp bán ra.
Riêng với thuế thu nhập cá nhân, văn bản nêu cần nghiên cứu giảm bớt một số khoản thu nhập được trừ không tính vào thu nhập chịu thuế và các khoản thu nhập miễn thuế. Việc này theo đánh giá vừa mở rộng cơ sở thuế vừa đảm bảo công bằng trong điều tiết thu nhập.
Ngoài ra, việc điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh trong thời gian tới nên theo hướng mở rộng phạm vi điều tiết sang người có thu nhập trung bình gắn với điều chỉnh biểu thuế. Nguyên nhân được cho là để gánh nặng thuế không dồn quá nhiều vào nhóm dân cư có thu nhập trung bình khá.
Không thể tận thu vô tội vạ
Ngay sau khi đề xuất của UBND TP.HCM được công bố, nhiều quan điểm trái chiều xuất hiện.
Trong khi nhiều ý kiến cho rằng, việc mở rộng cơ sở thuế là cần thiết, trong bối cảnh nguồn thu đang cạn dần, nhất là trong bối cảnh hội nhập quốc tế, nguồn thu thuế từ xuất nhập khẩu hết giới hạn.
Song cũng có những quan điểm khẳng định, thu đúng thu đủ nhưng không thể tận thu một cách vô tội vạ được. Việc đánh thuế một cách tràn lan sẽ gây phản ứng ngược trong xã hội.
Đặc biệt, nhiều ý kiến khẳng định, thuế tiêu thụ đặc biệt phải đánh vào hàng hóa xa xỉ, không khuyến khích tiêu dùng, những hàng tiêu tốn ngoại tệ nhập khẩu hoặc ảnh hưởng xấu tới môi trường.
Ví dụ, nhiều nước đánh thuế tiêu thụ đặc biệt với ôtô vì đây là mặt hàng vừa xa xỉ, vừa ảnh hưởng tới môi trường.
TS. Nguyễn Thanh Bình, Học viện Chính sách và Phát triển nêu quan điểm, đánh thuế một mặt hàng mới, đơn cử như điện thoại di động thì phải xem xét.
“Điện thoại di động là hàng thiết yếu hay xa xỉ, có ảnh hưởng tới môi trường, sức khỏe không? Theo tôi, đây là hàng tiêu dùng bình thường, có ích cho cộng đồng và không thể đánh thuế tiêu thụ đặc biệt được”, ông Bình nói.
Chuyên gia này phân tích: “Chỉ khi người ta chứng minh đây là hàng xa xỉ, đắt đỏ, Nhà nước không khuyến khích sử dụng điện thoại thì mới có cơ sở áp thuế. Trong khi đó, với điện thoại di động, Nhà nước cung cấp tần số, sóng cho các thuê bao sử dụng mà lại đánh thuế tiêu thụ đặc biệt là không hợp lý”.
Thanh Hoa
