Tại Hội nghị triển khai công tác thuế năm 2019 ngày 10/1, câu chuyện thất thu thuế trên các trang mạng xã hội lại được cơ quan quản lý tiếp tục bàn phương án phối hợp, đề xuất cách thu.
Theo thống kê của Bộ Công an, tính đến tháng 1/2018, Google đã thuê 1.781 máy chủ, Facebook thuê 441 máy chủ của các doanh nghiệp (DN) Việt Nam để lưu trữ dữ liệu tại Việt Nam. Tính riêng doanh thu quảng cáo của Google và Facebook trong năm 2017 lên đến hơn 1.000 tỷ đồng, trong khi đó, số tiền thuế đã nộp lại không tương xứng.
Vướng pháp lý
Các chuyên gia ngành thuế cho rằng các tổ chức, cá nhân thanh toán tiền cho các trang mạng xã hội này thông qua các thẻ tín dụng quốc tế như Visa, MasterCard… và thường không khấu trừ thuế nhà thầu nên thất thoát thuế rất lớn.
Trong khi đó, Google, Facebook vẫn chưa thành lập văn phòng đại diện tại Việt Nam, vì vậy gây khó khăn cho cơ quan thuế trong việc xác định doanh thu và thu thuế.
Ông Nguyễn Văn Phụng, Vụ trưởng Vụ Quản lý thuế DN lớn (Tổng cục Thuế), cho biết cơ quan thuế muốn thực hiện nhiều biện pháp để thu hồi số tiền thuế đã thất thoát nhưng lại bị vướng về vấn đề pháp lý.
"Việt Nam đang bị mất hai nguồn lực thuế. Thứ nhất là những người bán hàng online trên Facebook nhưng không kê khai nộp thuế. Thứ hai là số tiền Facebook nhận được từ các cá nhân, tổ chức tham gia quảng cáo tại Việt Nam, thế nhưng lại không nộp thuế nhà thầu", ông Phụng nói.
Theo ông Phụng, việc thất thu thuế đồng nghĩa với nguồn lực của đất nước bị chảy ra nước ngoài và rơi vào túi của Facebook.
Thực tế tại Việt Nam đã cho thấy không chỉ riêng Facebook và Google, mà có rất nhiều tổ chức nước ngoài cung cấp các dịch vụ xuyên biên giới như dịch vụ đặt phòng trực tuyến (Agoda, Booking.com), hay những trò chơi điện tử trực tuyến.
"Thương mại điện tử là loại hình kinh doanh mới ở Việt Nam nên cần có chính sách tổng thể để quản lý, một mình ngành thuế không làm được", lãnh đạo ngành thuế cho hay.
Ông Đặng Ngọc Tâm, Cục trưởng Cục Thuế Tp.HCM, nhấn mạnh thương mại điện tử đã len lỏi trong đời sống và mô hình kinh doanh mới này sẽ chiếm phần lớn thị phần chung của Tp.HCM trong thời gian tới nên bắt buộc phải theo dõi, tránh những biến thể tiêu cực. Tuy nhiên, việc thu thuế lại đang gặp khó khăn và lúng túng.
 |
|
Xác định doanh thu và thu thuế kinh doanh trên mạng xã hội hiện còn nhiều khó khăn |
Phải kiểm soát được số lượng
Ông Tâm kiến nghị có chế độ xây dựng cơ sở dữ liệu về tài khoản ngân hàng của các cá nhân, tổ chức kinh doanh thương mại điện tử, cho phép cơ quan thuế truy cập vào cơ sở dữ liệu của ngành ngân hàng.
Cùng với đó cần đẩy mạnh hơn công tác công nghệ thông tin để kịp thời góp phần nâng cao chức năng về quản lý thuế.
Đồng ý với quan điểm này, bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn thuế Việt Nam, cho rằng cần phải quản lý chặt chẽ hoạt động kinh doanh của các hộ gia đình.
Nhìn rộng hơn, bà Cúc phân tích kinh doanh thương mại điện tử không chỉ là Facebook, Youtube, Agoda, Booking.com, mà còn có trò chơi điện tử trực tuyến, quảng cáo trên truyền hình. Tuy nhiên, làm thế nào để kiểm soát được những người kinh doanh và doanh thu là vấn đề cơ quan thuế phải xem xét.
Theo bà Cúc, trước hết phải kiểm soát được cả nước hiện có bao nhiêu tổ chức và cá nhân thực hiện kinh doanh online thông qua các trang mạng xã hội, kể cả chương trình quảng cáo trên truyền hình.
Trên thực tế, việc tự giác đăng ký kinh doanh của các tổ chức, cá nhân rất nhỏ, vì vậy có thể chuyển từ yêu cầu sang bắt buộc.
"Nếu không đăng ký mà có kinh doanh sẽ bị phạt, còn nếu đăng ký mà chưa đến mức nộp thuế theo quy định là doanh thu 100 triệu đồng/năm thì sẽ được miễn thuế", bà Cúc nói.
Tuy nhiên, để xác định được doanh thu có nằm trong ngưỡng thu thuế hay không, bà Cúc cho rằng giao dịch bằng tiền mặt của các mô hình kinh doanh này hiện nay không nhiều, chủ yếu vẫn qua các ngân hàng.
Do đó, ngành thuế cần kết nối số liệu doanh thu với các ngân hàng và các ngân hàng phải có trách nhiệm cung cấp cho cơ quan thuế khi có yêu cầu.
"Khi đã nắm được luồng tiền, luồng hàng đi thì mới kiểm soát được nguồn thu thuế", bà Cúc khẳng định.
Theo các chuyên gia ngành thuế, hiện có nhiều hình thức trốn thuế trên mạng như bán hàng thông qua các trang web khác, ví dụ như: Agoda, adayroi, vatgia.com, Lazada, Shopee…
Các tổ chức kinh doanh vừa bán hàng vừa thuê vận chuyển trên các kênh này, nên phải kiểm tra cả khâu doanh thu và kết nối vận chuyển hàng hóa để tránh thất thu thuế.
Thanh Hoa
