Đáng nói, mặt hàng xoài Cát Chu trước đây liên tục được Trung Quốc nhập khẩu từ Việt Nam. Tuy nhiên, mấy năm gần đây, Trung Quốc đã gia tăng diện tích trồng xoài và xuất khẩu ngược sang Việt Nam vào thời điểm sau khi xoài Việt Nam hết mùa.
Nhập khẩu trái cây tăng mạnh
Lãnh đạo Bộ NN&PTNN từng khẳng định Trung Quốc là nước láng giềng có khoảng cách gần, nên Việt Nam hàng năm xuất khẩu rất nhiều trái cây sang thị trường này. Ngược lại, mùa nào thức ấy, hoa quả Trung Quốc cũng nhập về Việt Nam khá nhiều, bày bán la liệt từ siêu thị ra đến chợ.
Theo báo cáo mới nhất của Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản (Bộ NN&PTNT), 6 tháng đầu năm 2019, Việt Nam chi tới 991 triệu USD để nhập khẩu các loại rau quả, tăng gần 35% so với cùng kỳ năm 2018. Trong đó, mặt hàng rau ước đạt 254 triệu USD, tăng 35% và mặt hàng quả đạt 699 triệu USD, tăng 31% so với cùng kỳ năm 2018.
Thị trường nhập khẩu rau quả lớn nhất của Việt Nam 5 tháng đầu năm 2019 là Thái Lan chiếm 42,6% thị phần, tiếp đến là Trung Quốc với 20,3%, Mỹ: 11%…
Trên thực tế, ghi nhận của Thời báo Kinh Doanh, ngoài các loại táo, nho, lê, dưa… từ Trung Quốc về Việt Nam quanh năm, thời điểm này, các loại đào, mận, xoài… cũng đang đổ về, phủ sóng khắp các chợ.
Theo Cục Bảo vệ thực vật (Bộ NN&PTNT), 6 tháng đầu năm 2019, có trên 400.000 tấn hoa quả nhập khẩu vào Việt Nam, trong đó trái cây từ Trung Quốc chiếm gần 30.000 tấn, chủ yếu là các loại quả như quýt, nho, táo, lựu…
Ông Lê Sơn Hà, Trưởng phòng Kiểm dịch thực vật (Cục Bảo vệ thực vật), cho biết: "Thời điểm đầu mùa, Trung Quốc có xuất khẩu quả xoài vàng mini, nhưng hiện tại đang xuất khẩu nhiều quýt, đào, mận vàng; trong đó quýt vẫn là mặt hàng được xuất khẩu sang Việt Nam nhiều nhất".
Ông Hà thông tin thêm, riêng với sản phẩm mận Trung Quốc, theo số liệu của Cục Bảo vệ thực vật, năm 2018, Việt Nam nhập khẩu khoảng 2.500 tấn mận tươi của Trung Quốc, tư đầu năm đến nay là 3.000 tấn.
Theo đó, thời điểm nhập khẩu mận tuỳ thuộc vào vụ thu hoạch và nhu cầu thị trường nên tuỳ năm có thể sớm hoặc muộn hơn một chút.
Năm 2019, mận Trung Quốc bắt đầu được nhập về từ cuối tháng 3, trong đó cao điểm là vào tháng 5 và 6.
 |
|
Đào Trung Quốc gắn mác đào Sa Pa rao bán nhiều trên hè phố với mức giá siêu rẻ đang hút khách |
"Đội lốt" đặc sản Việt Nam
Khảo sát tại các chợ trên nhiều tuyến phố ở Hà Nội, mận, đào, xoài đang được bày bán la liệt. Đáng nói, thời điểm này, mận Hậu, mận Tam hoa và xoài Cát Chu là đặc sản của Việt Nam đã hết mùa từ tháng 6, nhưng lại được những người bán hàng quảng cáo là mận, xoài cuối vụ, là hàng chuẩn xịn của Việt Nam nên rất hút khách. Thậm chí, nhiều người còn mua vài cân về tích trữ trong tủ lạnh ăn dần vì sợ hết mùa.
Trao đổi với Thời báo Kinh Doanh, chị Hồng Minh – một tiểu thương chuyên buôn hoa quả Trung Quốc về Việt Nam, cho hay hầu hết các loại mận, xoài được quảng cáo là xoài Cát chu xuất hiện ở chợ thời điểm này đều là hàng Trung Quốc, vì mận và xoài Việt Nam có thời gian thu hoạch thường bắt đầu từ tháng 4 đến đầu tháng 6 là kết thúc.
Không chỉ có một số mặt hàng đặc sản của Việt Nam đang bị hàng Trung Quốc lợi dụng gắn mác, thời điểm này, nhiều sản phẩm khác như các loại đào, táo cũng được nhiều người bán hàng rong quảng cáo là hàng Việt Nam được trồng ở Sa Pa (Lào Cai) hay Đồng Văn (Hà Giang).
Tuy nhiên, trao đổi với báo chí, lãnh đạo Sở NN&PTNT tỉnh Lào Cai mới đây khẳng định điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng của Lào Cai chưa trồng được loại đào mỏ quạ đang bày bán tràn lan trên thị trường như hiện nay.
Vị lãnh đạo này cũng cho biết nhiều cơ sở bán buôn ở đây đều khẳng định loại táo này có nguồn gốc ở các xã vùng biên của Trung Quốc.
Ngoài mận và đào, xoài mini Trung Quốc cũng đang là mặt hàng "gây sốt" tại các chợ. Có giá rẻ, mùi thơm đặc trưng, ngọt và hạt lép, loại xoài này đang khá đắt khách tại chợ và các cửa hàng trái cây.
Hiện, xoài mini Trung Quốc đang rộ mùa, khi được tiêu thụ tại thị trường Việt Nam, người bán hàng quảng cáo là xoài Cát Chu. Tuy nhiên, chị Thanh – một đầu mối nhập hàng cho biết loại này được trồng nhiều ở đảo Hải Nam (Trung Quốc). Đây cũng là trung tâm sản xuất xoài lớn nhất của Trung Quốc. Loại xoài này thường được thu hoạch từ tháng 5 đến tháng 9.
Theo các chuyên gia, pháp luật hiện nay mới quy định thế nào là sản phẩm Việt với hàng xuất khẩu, trong khi bỏ ngỏ với hàng tiêu thụ trong nước. Đây chính là kẽ hở khiến nhiều sản phẩm nước ngoài gắn mác hàng Việt để dễ dàng tiêu thụ tại thị trường trong nước.
Thanh Hoa
