Mức giảm trừ gia cảnh (GTGC) cho người nộp thuế thu nhập cá nhân (TNCN) hiện đang là 9 triệu đồng/tháng đối với người nộp thuế và 3,6 triệu đồng/tháng đối với mỗi người phụ thuộc. Theo đánh giá của chuyên gia, ngưỡng chịu thuế này đã hết sức lỗi thời so với mặt bằng giá cả hiện nay. Do đó, cơ quan thuế cần sớm nâng mức GTGC.
Không ảnh hưởng ngân sách
Trên thực tế, việc điều chỉnh các mức thuế theo hướng tăng lên luôn được “nâng lên đặt xuống”, thu hút được sự quan tâm của dư luận bởi không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến người dân mà còn có một lý do quan trọng là ảnh hưởng đến số thu ngân sách.
Liên quan đến việc nâng mức GTGC, nhiều ý kiến cho rằng không ảnh hưởng đến số thu ngân sách.
Số liệu của Bộ Tài chính cho biết tổng số thu thuế TNCN kể từ năm 2013 – thời điểm nâng mức GTGC từ 4 lên 9 triệu đồng/tháng, đến nay tăng rất mạnh. Cụ thể, năm 2013, khi tăng mức GTGC 125%, số thu từ thuế TNCN không giảm đi mà có chiều hướng tăng lên qua các năm sau đó. Theo thống kê, số thu thuế TNCN năm 2013 là 47.000 tỷ đồng, năm 2015 tăng mạnh lên 53.200 tỷ đồng, năm 2016: 61.700 tỷ đồng, năm 2017: 73.900 tỷ đồng, năm 2018: 97.000 tỷ đồng và 7 tháng đầu năm 2019 đã đạt 62.600 tỷ đồng. Dự kiến cả năm 2019, số thu từ thuế TNCN sẽ đạt hơn 113.000 tỷ đồng, tăng gấp đôi so với năm 2012.
Theo Tổng cục Thuế, đến nay, cơ quan thuế đã cấp 50 triệu mã số thuế TNCN, trong đó có 20 triệu mã số thuế của người có TNCN từ tiền công, tiền lương.
Mới đây, Tổng cục Thuế đã báo cáo với Bộ Tài chính về việc xem xét nâng mức GTGC cho người nộp thuế là người làm công ăn lương, bởi biến động giá đã vượt 20%. Bà Tạ Thị Phương Lan, Phó vụ trưởng Vụ Thuế doanh nghiệp nhỏ, vừa và hộ kinh doanh, cho biết để có được mức GTGC bao nhiêu sẽ căn cứ vào chỉ số CPI, tăng trưởng kinh tế những năm qua, mức lương tối thiểu bình quân tăng như thế nào.
“Hiện tại, Vụ Chính sách thuế đang chủ trì báo cáo Bộ Tài chính. Sau đó, Bộ sẽ báo cáo Chính phủ cho ý kiến rồi trình ra Quốc hội”, bà Lan thông tin thêm.
Tuy nhiên, trong thông cáo xoay quanh việc xem xét, đề xuất điều chỉnh mức GTGC khi CPI biến động trên 20% vừa được công bố, Tổng cục Thuế đã lấy cập nhật chỉ số CPI 6 tháng đầu năm 2019 chỉ tăng 18,17% so với thời điểm 1/7/2013 và cho rằng chưa đến mức biến động 20% để phải điều chỉnh mức GTGC.
 |
|
Nhiều ý kiến cho rằng cần nâng mức GTGC |
Cần dựa vào nhiều biến số
Bình luận về vấn đề này, theo chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long, rõ ràng cơ quan soạn thảo luật, thực thi chính sách thuế có biểu hiện “quan liêu” vì để quá chậm. Tuy nhiên, ông Long cũng cho rằng, Bộ Tài chính đang phải sửa 6 luật thuế, cho nên cách tính GTGC như thế nào, căn cứ vào mức lương tối thiểu, chỉ số CPI… là một bài toán khó. Do đó, Bộ Tài chính cũng cần rà soát, xem xét cụ thể.
Trước câu hỏi có cần phải điều chỉnh mức GTGC? Luật sư Trương Thanh Đức, Chủ tịch công ty Luật Basico, cho rằng đầu tiên Chính phủ phải kiểm soát lạm phát, sau đó mới xem xét có điều chỉnh hay không, bởi việc điều chỉnh này liên quan tới tổng thể chính sách thuế.
Bên cạnh GTGC, theo luật sư Trương Thanh Đức, cần xem xét, khấu trừ các chi phí hợp lệ khác của người dân như khám chữa bệnh, giáo dục, làm từ thiện, mua bán nhà đất… có hóa đơn, chứng từ đầy đủ. Nếu không giảm trừ các khoản chi phí hợp lệ thì mới cần thiết xem xét mức GTGC.
Đồng quan điểm, ông Nguyễn Đức Độ, Phó viện trưởng Viện Kinh tế – Tài chính, Học viện Tài chính, cho rằng mức GTGC hiện nay đã lỗi thời, nên càng sớm áp dụng mức mới càng tốt. Tuy nhiên, điều chỉnh mức GTGC lên bao nhiêu cần dựa vào nhiều biến số mới có thể có con số cụ thể, nhưng mức tăng sẽ không dưới mức tăng của chỉ số CPI.
Trong khi đó, ông Trần Xoa, Giám đốc công ty luật Minh Đăng Quang, thẳng thắn cho rằng ban soạn thảo không nên chần chừ trong việc sửa đổi những quy định đã lỗi thời.
Theo ông Trần Xuân Thắng, nguyên Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế, điều quan trọng của chính sách thuế là cần đảm bảo công bằng giữa các đối tượng nộp thuế, thu đúng, thu đủ số thuế. Để làm được điều này, cơ quan thuế phải quản lý được thu nhập của người dân.
“Trong điều kiện hiện nay, ngoài việc nghiên cứu ngay mức GTGC, cần hạ thuế suất để đảm bảo quyền lợi của người nộp thuế. Còn để tăng thu cho ngân sách, Bộ Tài chính phải rà soát lại các khoản thu nhập, khoản nào chưa thuộc diện nộp thuế thì phải điều chỉnh, diện nào thuế suất thấp hoặc cao thì cũng phải tăng, giảm cho phù hợp, nghĩa là phải mở rộng cơ sở thuế như đúng chỉ đạo của Thủ tướng”, ông Thắng nói.
Thanh Hoa
