Thử thách khó khăn nhất đã ở lại sau lưng. Nhưng khó khăn trước mắt cũng không hề đơn giản, khi các nước bước vào giai đoạn phê chuẩn để CPTPP có hiệu lực.
Ngay sau khi CPTPP được ký kết, Bộ trưởng Thương mại Australia Steven Ciobo đã ca ngợi tầm quan trọng của hiệp định này đối với thương mại quốc tế, với tác dụng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tạo thêm việc làm và mang tới sự thịnh vượng. Dù Mỹ đã rút khỏi Hiệp định, song 11 nước còn lại vẫn chiếm tới 13% kinh tế toàn cầu và đủ sức tạo nên những tác động không nhỏ.
Vượt qua thách thức từ Mỹ
Đây là một tín hiệu tích cực cho thương mại toàn cầu nói chung, trong bối cảnh chủ nghĩa bảo hộ đang ngày càng lan rộng. Và mới đây nhất, là việc Tổng thống Mỹ Donald Trump đánh thuế nhập khẩu đối với các mặt hàng thép và nhôm, làm gia tăng rủi ro xảy ra các hành động trả đũa hay thậm chí là chiến tranh thương mại.
Để CPTPP chính thức có hiệu lực, ít nhất phải có 6 nước thành viên phê chuẩn. Quy định này dù sao cũng nhẹ nhàng hơn so với TPP ngày trước, trong đó yêu cầu tối thiểu 6 nước thành viên phê chuẩn với tổng GDP chiếm 85% tổng GDP của 12 nước.
Bên cạnh đó, thỏa thuận CPTPP ký hôm 8/3 cũng tạm “treo” 20 điều khoản của TPP (chủ yếu do Mỹ đề xuất), trong đó có nhiều điều khoản liên quan đến quyền sở hữu trí tuệ.
Nhật Bản - nền kinh tế lớn nhất trong CPTPP, dự định sẽ phê chuẩn CPTPP vào tháng 6 tới, thời điểm kết thúc nhiệm kỳ quốc hội hiện nay. Liên minh của Thủ tướng Shinzo Abe hiện chiếm đa số trong cả hai viện. Vì thế, trưởng đoàn đàm phán Nhật Bản - ông Kazuyoshi Umemoto, tin rằng hiệp định sẽ có hiệu lực ngay trong nửa đầu năm tới.
Canada dự kiến cũng phê chuẩn hiệp định một cách dễ dàng, khi chính quyền Thủ tướng Justin Trudeau hiện do đảng của ông chiếm đa số. Trong khi Đảng Bảo thủ đối lập, khi còn nắm quyền, cũng đã đồng ý với các điều khoản thậm chí còn chặt chẽ hơn trong “phiên bản TPP” trước đây.
Còn tại New Zealand, các đảng phái chính đều ủng hộ thỏa thuận này. Dù có thể tốn chút thời gian để một ủy ban của nghị viện xem xét thỏa thuận trước khi phê chuẩn, dự kiến hiệp định sẽ có hiệu lực trong vòng 12 - 18 tháng kể từ ngày ký, theo thông tin đăng tải trên trang web của Bộ Ngoại giao nước này.
Tuy vậy, tình hình phê chuẩn trong nội bộ một số nước vẫn đang có những diễn biến khó lường. Chính phủ Australia dù tuyên bố muốn CPTPP có hiệu lực “càng sớm càng tốt”, nhưng nói là một chuyện, làm lại là chuyện khác.
Hiện chính phủ Australia không có đa số trong Thượng viện, trong khi rất cần sự ủng hộ của các đảng đối lập để thông qua hiệp định. Đảng Lao động đối lập còn cho rằng hiệp định không có Mỹ thì tốt nhất là nên… “giải tán”.
-20180312-00031882-1520873888_1200x0.jpg)
|
CPTPP đã chính thức đượt ký kết
Vẫn còn “thử thách” phê chuẩn
Đối với Mexico, quyết tâm thông qua CPTPP tại Thượng viện nhiệm kỳ này (sẽ kết thúc vào tháng 4/2018) là trường hợp lý tưởng nhất; nếu không sẽ phải chờ đến tháng 9, khi Thượng viện mới được thành lập với cơ cấu thành viên mới, phụ thuộc vào kết quả bầu cử quốc gia ngày 1/7.
Còn tại Peru, Bộ Ngoại giao nước này vẫn đang nghiên cứu CPTPP để xem liệu có cần Quốc hội thông qua hay không. Nếu hiệp định ảnh hưởng tới nhân quyền và chủ quyền quốc gia, hoặc yêu cầu bổ sung thêm các luật khác, thì sẽ cần trình Quốc hội, còn không thì chỉ cần Tổng thống ký là đủ.
Trường hợp Chile khá đặc biệt, do Tổng thống Michelle Bachelet sẽ kết thúc nhiệm kỳ chỉ vài ngày sau lễ ký CPTPP. Người kế nhiệm bà, tân Tổng thống Sebastian Pinera, vốn là một tỷ phú bảo thủ và ủng hộ các chính sách thân thiện với đầu tư kinh doanh, nên tiến trình phê chuẩn dự kiến sẽ không gặp trở ngại nào đáng kể.
Tại Đông Nam Á, Singapore vẫn chưa đưa ra kế hoạch phê chuẩn CPTPP. Đảo quốc Sư tử hiện đã khá “no nê” hiệp định thương mại tự do, khi là thành viên của hơn hai chục thỏa thuận.
Malaysia thì khẳng định chính phủ nước này sẽ không thể “một sớm một chiều” thay đổi 18 bộ luật trong nước để thỏa mãn CPTPP kịp có hiệu lực vào đầu năm 2019. Các nước khác như Brunei, thì phụ thuộc rất nhiều vào “đèn xanh” từ các cấp lãnh đạo trong nước.
Hải Châu
