Nội tình châu Âu đang tiềm ẩn vết rạn nứt khi vừa bị Mỹ chia rẽ, vừa bị Trung Quốc tìm cách lôi kéo làm đồng minh chống Mỹ.
“Nếu ngày mai có những đợt tăng thuế mới đối với các ngành kinh tế khác như ngành công nghiệp ôtô, thì phản ứng của chúng ta sẽ phải nhất quán, mạnh mẽ, để chứng tỏ châu Âu cũng là một cường quốc kinh tế có chủ quyền”.
Phản ứng phải nhất quán, mạnh mẽ
Đó là tuyên bố của Bộ trưởng Kinh tế Pháp Bruno Le Maire tại hội nghị Rencontres Economiques ở Aix-en Provence hôm 8/7 vừa qua. “Nếu tiếp tục bị tấn công và bị áp đặt thuế quan đối với các nhà sản xuất xe hơi, coi chừng chúng tôi sẽ đáp trả”, ông Le Maire dường như ám chỉ chính quyền Mỹ.
Mọi chuyện bắt đầu từ tháng 3, khi Mỹ vin vào Luật An ninh quốc gia để đánh thuế nhập khẩu bổ sung với mặt hàng thép và nhôm, khiến EU bất bình và trả đũa nhằm vào một số doanh nghiệp ở những địa bàn nhạy cảm về chính trị đối với ông Trump như hãng sản xuất xe máy Harley Davidson ở Wisconsin, hay nhà sản xuất rượu whisky Jack Daniel’s ở Kentucky.
Cuộc chiến thương mại cứ thế leo thang trên diện rộng, khi Mỹ “tấn công” cả hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, buộc Trung Quốc phải lập tức đáp trả.
Đòn “ăn miếng trả miếng” liên tiếp giữa các cường quốc kinh tế thế giới khiến cả giới chính trị lẫn cộng đồng doanh nghiệp không khỏi lo ngại, rằng nó sẽ tác động tiêu cực tới đầu tư.
Ông Jean-Pierre Clamadieu - Giám đốc điều hành tập đoàn sản xuất hóa chất Solvay (Bỉ) cho rằng mối bận tâm về hệ thống thương mại toàn cầu, từ Brexit cho đến cuộc chiến thương mại, có vai trò quan trọng đối với doanh nghiệp khi ra quyết định đầu tư. Solvay có thể không đầu tư vào Mỹ nữa, nếu chính sách thuế trả đũa của châu Âu và Trung Quốc khiến việc xuất khẩu sản phẩm trở nên khó khăn hơn.
Ông Clamadieu cũng bày tỏ lo ngại ngay trong lòng EU có thể xuất hiện các vết rạn nứt, sau khi một nhóm doanh nghiệp của Đức kêu gọi đàm phán để giảm thuế nhập khẩu của Mỹ đối với mặt hàng ôtô Đức về 0%.
Đó cũng chính là lý do mà Bộ trưởng Kinh tế Pháp thúc giục các quốc gia châu Âu cần đoàn kết với nhau. Ông chỉ trích Mỹ sẵn sàng chia rẽ Pháp và Đức về các vấn đề thương mại, trong khi Trung Quốc cũng tìm cách lôi kéo các nước Trung và Đông Âu sau khi Thủ tướng Trung Quốc Lý Quốc Cường tiếp xúc riêng với lãnh đạo các quốc gia khu vực này hôm 7/7 tại Bulgaria.
Châu Âu có vai trò chiến lược trong trận chiến quyền lực giữa Trung Quốc và Mỹ |
Vai trò chiến lược của châu Âu
Bi kịch của một cuộc chiến thương mại là tất cả mọi người đều phải hứng chịu hậu quả và nó tác động mạnh đến nền kinh tế toàn cầu. Đó là nhận định chung mang tính cảnh báo của nhiều chuyên gia hiện nay.
Theo quan điểm của Phó Chủ tịch BlackRock, ông Philipp Hildebrand, trong bối cảnh nước Mỹ đã đơn phương phá vỡ “luật chơi”, thì đòn đáp trả hiệu quả nhất chỉ có thể đến từ châu Âu. Và, châu Âu phải biết tận dụng vị thế của riêng mình để có giải pháp phù hợp.
Ý kiến trên hẳn là xuất phát từ thực tế rằng sau khi nhậm chức, Tổng thống Mỹ đã khiến cục diện kinh tế chính trị toàn cầu bước sang một giai đoạn mới chưa từng thấy, với những biến chuyển khó lường.
Ví dụ như Mỹ rút lui khỏi Hiệp ước biến đổi khí hậu Paris, hay thái độ chê bai tính hiệu quả của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO).
Giám đốc điều hành Quỹ Tiền tệ quốc tế Christine Lagarde cho rằng châu Âu có vai trò chiến lược trong trận chiến quyền lực giữa Trung Quốc và Mỹ, bởi cả hai bên đều không đủ sức mạnh vượt trội.
Trong khi đó, thành viên Ban điều hành Ngân hàng Trung ương châu Âu Benoit Coeure thừa nhận trật tự thế giới đang bị đặt một dấu hỏi lớn và châu Âu cần lên tiếng để xóa bỏ sự hoài nghi của nhiều người, rằng châu Âu đang bị lép vế so với Trung Quốc và Mỹ.
Hải Châu