Châu Á hưởng lợi từ chiến tranh thương mại chỉ là ảo tưởng? |
Nomura vừa công bố một nghiên cứu, theo đó Malaysia có thể coi như nước hưởng lợi nhiều nhất khi doanh nghiệp toàn cầu tìm kiếm nhà cung cấp mới. Việt Nam có thể coi như đối tượng hưởng lợi quan trọng nhất từ các quyết định đầu tư trong trung hạn. Tuy nhiên tại Malaysia, gần một nửa sự hưởng lợi chỉ có được trong duy nhất một lĩnh vực, đó là khí đốt và tối đa cũng chỉ tương đương đến 3% GDP.
Những thành công nho nhỏ trên cần phải được so sánh với sự thiệt hại nói chung. Những nước được xếp vào nhóm hưởng lợi nhiều nhất từ chiến tranh thương mại cũng chính là nhóm phụ thuộc vào thương mại nhiều nhất, chính vì vậy họ cũng dễ chịu tổn thương khi mà kinh tế toàn cầu tăng trưởng chững lại - điều chắc chắn xảy ra khi chiến tranh thương mại căng thẳng hơn.
Thời điểm năm 2017, tỷ lệ thương mại/GDP của Malaysia ở mức 136% GDP, còn con số này tại Việt Nam lên đến 200%. Thật khó có thể tin rằng một nền kinh tế có độ mở lớn lại có thể hưởng lợi khi mà việc thuế được điều chỉnh tăng cao trở thành bình thường.
Ngoài ra, nhiều người cũng đang hiểu nhầm về việc đối đầu thương mại sẽ tác động thế nào đến những nền kinh tế hiện đại có kết nối với nhau. Nhiều thập kỷ toàn cầu hóa đồng nghĩa với việc thương mại diễn ra ở những sản phẩm trung gian chứ không phải sản phẩm cuối cùng như máy giặt hay tivi.
Trên lý thuyết, toàn cầu hóa cho phép một số mảng trong ngành sản xuất có thể dịch chuyển nhanh chóng. Thế nhưng nó cũng đồng nghĩa với việc đối đầu thương mại nhiều khả năng gây gián đoạn cả chuỗi cung ứng và tác hại khó có thể dự đoán trước được.
Phần lớn các chuỗi cung ứng đang chuyển hàng hóa sang bán tại các nền kinh tế phát triển như Mỹ, châu Âu hoặc Nhật. Việc tiêu dùng tại các nước này sụt giảm sẽ ngay lập tức tác động đến các nhà sản xuất tại châu Á.
Doanh nghiệp châu Á có thể hưởng lợi một phần nếu sản xuất Trung Quốc dịch chuyển sang nước họ, thế nhưng họ sẽ mất nhiều hơn nếu doanh nghiệp Trung Quốc ngừng mua hàng hóa của họ.
Lê Minh